Muzeum Narodowe w Krakowie składa się z dwunastu oddziałów, w historycznym centrum Krakowa i w Zakopanem. Zbiory, nad którymi pieczę sprawują jego pracownicy i pracowniczki liczą blisko milion eksponatów. Najważniejsze i najbardziej rozpoznawalne przykłady sztuki polskiej: malarstwo, rzeźba, rzemiosło artystyczne i historyczne pamiątki. Uwagę przykuwają gromadzone przez kolekcjonerów, a następnie włączone do zbiorów MNK zbiory sztuki i rzemiosła Europy i Dalekiego Wschodu, jak słynna Dama z gronostajem Leonarda da Vinci lub kompletne serie grafik japońskich, cenione przez znawców z całego świata ze względu na wybitną jakość odbitek, w tym bardzo wczesnych druków, pamiętających czasy takich artystów jak Katsushika Hokusai.

Każdego roku pokazujemy wycinki naszej kolekcji na tematycznych wystawach, a dzięki działaniom naszych działów naukowych zbiory doczekały się licznych katalogów i opracowań. Przechowywanie, konserwacja, eksponowanie - to tylko niektóre ścieżki, którymi chcemy “podawać dalej” przekaz o bogactwie i różnorodności tych zbiorów. Większość kolekcji MNK to zabytki, które od dawna znajdują się w domenie publicznej. Jako ich opiekunowie i opiekunki dbamy o nie i pamiętamy, że zgodnie z obowiązującym prawem należy do nas ich możliwie najszersze udostępnianie. Dlatego tak cenna jest dla nas współpraca ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska, promującym i wspierającym Wikipedię i jej siostrzane projekty: Wikimedia Commons, GLAM-Wiki. Od początku 2022 roku wspólnie z Wikipedystami i Wikipedystkami pracujemy nad kolejnymi przedsięwzięciami: uzupełniamy bazę ilustracji w repozytorium Wiki-Commons, zapraszamy do wspólnego edytowania artykułów poświęconych naszym zbiorom i myślimy, w jaki sposób wykorzystać narzędzia dostępne na platformach Wiki, żeby zwiedzanie naszych wystaw mogło być okazją do jeszcze większego poszerzania naszej i Waszej wiedzy. 

Więcej? Poznaj stronę Wikiprojektu GLAM o MNK.


Zapraszamy do włączenia się w projekt GLAM-Wiki przez praktyki studenckie, w ramach programu “Praktykuj w kulturze” Narodowego Centrum Kultury. Czytaj więcej!
To myśl, która przyświecała nam, kiedy pracowaliśmy nad dokumentem misji społecznej odpowiedzialności Muzeum-Ludzie-Przyszłość. 
Dobra kultury należą do wszystkich. Jako muzealnicy i muzealniczki świetnie wiemy, co można zrobić z zabytkowymi płótnami, jak o nich opowiadać i dlaczego są ważne. Ale czy wiemy wszystko? Może jest jeszcze jakiś sposób, żeby korzystając ze wspólnego dobra stworzyć coś zupełnie nowego? Dzięki dostępności naszych cyfrowych zasobów stwarzamy możliwość praktycznego wykorzystania zasobów kultury w dowolny sposób. – Dobra wspólne charakteryzują się tym, że nie ubywa ich wraz z konsumpcją, a domena publiczna jest surowcem, dzięki któremu powstają nowa wiedza i nowe dzieła. – piszą nasi koledzy i koleżanki w publikacji Centrum Cyfrowego Domena publiczna w instytucjach dziedzictwa. Instrukcja, do której przeczytania serdecznie zapraszamy. Właśnie z tej publikacji skorzystaliśmy, żeby przedstawić kilka podstawowych pojęć dotyczących domeny publicznej. Przeczytaj!
– licencje otwarte, w których twórca udziela szerokiego (nieskierowanego do określonego podmiotu czy grupy podmiotów) zezwolenia na wykorzystanie swojego utworu i wybiera sposób jego wykorzystania. Creative Commons to międzynarodowy projekt oferujący bezpłatne rozwiązania prawne oraz wspierające je narzędzia internetowe umożliwiające twórcom oraz instytucjom wygodniejsze zarządzanie prawami autorskimi do swoich utworów. Creative Commons zostały zaadaptowane jako podstawowe rozwiązanie prawne przez projekt Wikipedia oraz wiele instytucji rządowych na całym świecie (m.in. przez informację publiczną duńskiego rządu, ministerstw i agend rządowych, włoski odpowiednik GUS-u, Biały Dom, programy edukacyjne UNESCO). Licencje dostosowywane są do regulacji poszczególnych państw oraz aktualizowane przez prawników.
(crowd – z ang. ‘tłum’; sourcing – z ang. ‘zaopatrywanie’) – praktyka polegająca na współpracy z grupą lub społecznością, która wykonuje zadania i obowiązki tradycyjnie przypisane pracownikom instytucji/organizacji/firmy. W przypadku instytucji sektora GLAM zaletą crowdsourcingu jest nie tylko to, że praktyka ta angażuje daną grupę lub społeczność w pracę instytucji, lecz przede wszystkim fakt, że daje możliwość zwrócenia się do członków tej grupy jako ekspertów od własnego dziedzictwa i własnej przeszłości.
(od ang. galleries, libraries, archives, museums) – skrót używany na określenie sektora instytucji, które są finansowane ze środków publicznych i których celami są kolekcjonowanie, ochrona i udostępnianie szeroko rozumianego dziedzictwa kulturowego. Skrót GLAM został spopularyzowany dzięki inicjatywie GLAM-WIKI Fundacji Wikimedia. Projekt ten stanowił próbę zachęcenia instytucji typu GLAM do współpracy przy tworzeniu i uzupełnianiu treści zawartych w Wikipedii. GLAM-WIKI udziela wsparcia instytucjom kultury, które chcą współpracować z Fundacją w zakresie udostępniania i tworzenia otwartych zasobów kultury. Wikipedyści wychodzą z założenia, że twórcy internetowej encyklopedii oraz galerie, biblioteki, archiwa i muzea powinny ściślej ze sobą współpracować, ponieważ przyświecają im wspólne cele: publiczne prezentowanie i powszechne udostępnianie wiedzy. 
– rozwój nowych technologii radykalnie przekształcił sposób funkcjonowania instytucji kultury. Technologia wywiera znaczący wpływ zarówno na wewnętrzną działalność i zarządzanie instytucją, realizowanie przyjętej przez nią misji oraz budowanie relacji z odbiorcami, jak i na opiekę nad posiadaną kolekcją i jej upowszechnianie. Konieczne jest więc strategiczne podejście do całości prowadzonych działań cyfrowych. Proces planowania rozwoju instytucji oraz jej polityki zarządzania zasobami – online i offline – powinien obejmować trzy kroki: 

• rozpoznanie statusu prawnoautorskiego posiadanych zasobów;
• analizę działań i celów instytucji, na które wpłynie polityka otwartości; 
• wybór standardów udostępniania, określenie ich w formie polityki i zaplanowanie jej wdrożenia

– dostępność prawna nie zdaje się na wiele bez dostępności technologicznej. Warto o to zadbać i wyposażyć bazy danych w protokoły wymiany danych, aby umożliwić dalsze i pełne ponowne wykorzystanie tychże danych. 

• bazy danych: protokoły wymiany danych (OAI-PMH | Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting)
• otwarte formaty plików (ODT, PNG, HTML)
• accessibility (standard e WCAG 2.0.)

Dostępność techniczna opiera się na zasadach: percepcji – zarówno informacje, jak i elementy interfejsu użytkownika muszą być przedstawione w przystępny sposób; funkcjonalności – elementy interfejsu użytkownika oraz nawigacja na stronie internetowej powinny pozwalać na interakcję; zrozumiałości – zarówno treści, jak i obsługi interfejsu; rzetelności – treści muszą być tak przygotowane, aby mogły być poprawnie interpretowane np. przez technologie asystujące.
 – dane o danych; wyrażenia opisujące treść i formę dokumentu, mające określoną strukturę, zgodną z przyjętym standardem opisu. Stosuje się je po to, by uporządkować zbiór dokumentów i tym samym ułatwić użytkownikom wyszukiwanie potrzebnych informacji. Metadane najczęściej wykorzystuje się do opisywania (w jednolity sposób) dokumentów elektronicznych, np. opublikowanych w bibliotekach cyfrowych. Metadanymi są m.in. informacje, takie jak autor dzieła, tytuł, wydawca, współtwórca, rok wydania, opis rzeczowy, język, właściciel praw autorskich, miejsce przechowywania oryginalnego dokumentu czy wielkość pliku
– otwarty, wymienny i ogólny standard metadanych do opisu zasobów internetowych, opracowany pod kątem udostępniania online. Rozwijany jest przez Dublin Core Metadata Initiative, którego celem przewodnim jest stworzenie standardu umożliwiającego szybkie i łatwe przeszukiwanie zasobów elektronicznych. Dublin Core złożony jest z 15 podstawowych elementów. Każdy z nich jest zdefiniowany przy użyciu zestawu 10 atrybutów, np. nazwa, identyfikator, wersja, definicja, komentarz itp.

... ciąg dalszy wkrótce!

_{Źródło definicji (znajdziesz ich tam więcej!): DOMENA PUBLICZNA W INSTYTUCJACH DZIEDZICTWA. INSTRUKCJA - Opracowanie zbiorowe przygotowane w ramach booksprintu 04/12/2015. Wydawca: Centrum Cyfrowe, Muzeum Historii Polski, Koalicja Otwartej Edukacji. Autorzy: Aleksandra Janus, Dominika Paleczna, Agnieszka Leszyńska, Kamil Śliwowski, Klaudia Grabowska, Agata Śladowska, Ewa Majdecka, Katarzyna Werner-Mozolewska, Dorota Szkodzińska, Marcin Wilkowski, Katarzyna Strycharz, Natalia Mileszyk}