Kto w domenie publicznej od 2023 roku?

• 1 stycznia kolejnego roku dla wielu z nas jest dniem, w którym otwieramy się na nowe wyzwania, zaczynają wchodzić w życie postanowienia – niektóre z nich być może odłożymy, nie namawiamy też Was, żeby brać na siebie przesadnie dużo! Na szczęście niektóre noworoczne zmiany pojawiają się tak po prostu i możemy przyjmować je za pewnik. Jedną z nich jest wejście w obszar domeny publicznej twórczości nowych artystów i artystek. O zasadach przejścia do wolnych zasobów wyczerpujące informacje podaje Polska Wikipedia – ważnym kryterium jest data śmierci osoby, której dotyczy sprawa. To właśnie od dzisiaj możemy bez ograniczeń korzystać z dorobku kilkudziesięciu twórców i twórczyń, których dzieła są w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Dla Muzeum Narodowego w Krakowie oznacza to między innymi, że reprodukcje dzieł tych twórców mogą trafić do cyfrowych repozytoriów, z których korzystać mogą wszyscy zainteresowani pobraniem ich w dużej rozdzielczości. Takimi miejscami są platforma zbiory.mnk.pl oraz baza Wikimedia Commons.
  
  Święto Domeny publicznej przypomina nam o możliwościach i inspiracjach, jakie daje współpraca Muzeum Narodowego w Krakowie ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska. Planujemy kolejny rok działań: akcje w internecie, edytony w muzeum, zwiedzanie wystaw z oprowadzaniem dla wikipedystów i wikipedystek i dużo więcej! Właśnie z Wikipedią chcemy przeprowadzić Was przez najświeższe wiadomości o nowych artystach i artystkach w domenie publicznej. Poznajmy ich!
  
  Miło nam donieść, że od 1 stycznia 2023 wolno w dowolny sposób używać motywów z dzieł Władysława Strzemińskiego (1893-1952), awangardowego wizjonera, artysty i teoretyka sztuki, twórcy polskiego konstruktywizmu. Do domeny publicznej trafia dorobek Adama Półtawskiego (ur. 1881) – typografa, projektanta Antykwy Polskiej, kroju pisma popularnego od czasów II Rzeczypospolitej po dziś dzień. Dla samego kroju to niewiele zmienia – już od lat jest on dostępny i używany – moment przejścia twórczości do domeny publicznej to często też czas ciekawych odkryć. 
  
  Dlatego chcemy zwrócić Waszą uwagę na trzy malarki: Stefanię Daniel-Kossowskę, Michalinę Janoszankę i  Krystynę Herling-Grudzińską. Stefania Daniel-Kossowska (ur. 1872) – malarka, portrecistka, autorka pejzaży z Krakowa i okolic. Żyła i tworzyła bardzo długo, już w 1902 roku, wraz z Bronisławą Pośmikową i Aflonsą Kaningowską projektowała “wnętrza w stylu moderne" do Salonu Krywulta w Warszawie. Michalina Janoszanka (ur. 1889) – uczennica i biografka Malczewskiego, przyjaciółka jego córki - w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie znajduje się kilka jej hipnotyzujących obrazów na szkle, szkicownik i projekty ubrań. Krystyna Herling-Grudzińska, z domu Stojanowska (ur. 1915) – pierwsza żona Gustawa, ukochana Władysława Broniewskiego. Zapamiętana jako muza pisarzy, malarka eksperymentująca z materią obrazów, przelewająca na płótno intensywne i zmysłowe emocje, być może te same, które doprowadziły przedwczesnej, samobójczej śmierci. 
  
  Malarzami, których twórczość przechodzi w tym roku do domeny publicznej są: Tadeusz Gadomski (ur. 1867), Soter August Jaxa-Małachowski (ur. 1867), Stefan Norblin (ur. 1892), Stanisław Paciorek (ur. 1889) i Andrzej Zygmunt Oleś (ur. 1886). Na Wasze odkrycie czeka też Leon Kosmulski (ur. 1904), grafik, twórca drzeworytów i miedziorytów, członek Grupy Dziewięciu Grafików. Muzeum Narodowe w Krakowie przechowuje w magazynach sporą kolekcję jego drukarskich matryc. Lub Tadeusz Breyer (ur. 1874), rzeźbiarz, medalier, związany ze Stowarzyszeniem Artystów Polskich „Rytm”, projektant numizmatów, w tym obiegowych monet II Rzeczypospolitej. 
  
  Wspomnijmy osoby, których działalność i osiągnięcia mają trochę inny charakter. Od pierwszego stycznia w domenie publicznej znajduje się dorobek Feliksa Kopery (ur. 1871), najdłużej czynnego dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie – Kopera sprawował tę funkcję w latach 1901-1950, prowadząc naszą instytucję przez dwie wojny światowe. W zbiorach MNK znajdują się również obiekty związane ze Stanisławem Mierczyńskim (etnografem muzycznym, skrzypkiem, kompozytorem, taternikiem i oficerem AK, ur. 1894) i Lechem Niemojewskim (architektem, teoretykiem sztuki, ur. 1894). 
  
  Serdecznie zapraszamy do poznawania twórczości artystów i artystek na platformie zbiory.mnk.pl

• 
  Pobierz zdjęcie

  Władysław Strzemiński, Pejzaż górski, farba wodna, tusz, karton, 1929-1934

• 
  Pobierz zdjęcie

  Władysław Strzemiński, Kościół, ołówek, gwasz, papier, 1947

• 
  Pobierz zdjęcie

  Władysław Strzemiński, Śladem istnienia, z cyklu - Moim przyjaciołom Żydom, Łódź, kolaż, 1945

• 
  Pobierz zdjęcie

  Władysław Strzemiński, Pejzaż z Nowej Rudy, ołówek, papier, 1947

• 
  Pobierz zdjęcie

  Władysław Strzemiński, Pejzaż morski, Chałupy, ołówek, kredka pastelowa, papier, 1939

• 
  Pobierz zdjęcie

  Władysław Strzemiński, Pejzaż łódzki od strony Retkini, Łódź, farba wodna, kredka pastelowa, papier, 1941

• 
  Pobierz zdjęcie

  Tadeusz Breyer, medal na 10-rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, brąz, bicie, 1928

• 
  Pobierz zdjęcie

  Tadeusz Breyer, medal na 10-rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości - rewers, brąz, bicie, 1928

• 
  Pobierz zdjęcie

  Stefania Daniel-Kossowska, Wiosna w Krakowie, olej na tekturze, około 1930

• 
  Pobierz zdjęcie

  Stefania Daniel-Kossowska, Studium matki z dzieckiem, olej na tekturze, około 1915

• 
  Pobierz zdjęcie

  Stefania Daniel-Kossowska, Portret pani Łabędzkiej, olej na płótnie, około 1918

• 
  Pobierz zdjęcie

  Stefania Daniel-Kossowska, Portret pani J-K, olej na płótnie, 1916

• 
  Pobierz zdjęcie

  Stefania Daniel-Kossowska, Portret kobiety, olej na płótnie, około 1918

• 
  Pobierz zdjęcie

  Stefania Daniel-Kossowska, Bielany pod Krakowem, olej na tekturze, około 1930

• 
  Pobierz zdjęcie

  Stefan Norblin, Portret Marszałka Józefa Piłsudskiego, olej na płótnie, 1935

• 
  Pobierz zdjęcie

  Stanislaw Mierczyński, Autograf melodii góralskiej na trzy głosy, skrzypce i bas (rękopis), tusz, papier, 1930-1940

• 
  Pobierz zdjęcie

  Soter August Jaxa-Małachowski, Pejzaż morski, gwasz i kredka na ppaierze, 1941

• 
  Pobierz zdjęcie

  Soter August Jaxa-Małachowski, Nokturn - Kościół Świętego Krzyża w Krakowie, akwaforta, 1922

• 
  Pobierz zdjęcie

  Soter August Jaxa-Małachowski, Lodownia, olej na tekturze, 1918

• 
  Pobierz zdjęcie

  Michalina Janoszanka, Zima, tempera na szkle, 1920-1929

• 
  Pobierz zdjęcie

  Michalina Janoszanka, Wiosna, tempera na szkle, 1920-1929

• 
  Pobierz zdjęcie

  Michalina Janoszanka, Motyl, tempera na szkle, 1920-1929

• 
  Pobierz zdjęcie

  Leon Kosmulski, Ulica, miedzioryt, papier zeberkowy, 1950

• 
  Pobierz zdjęcie

  Leon Kosmulski, Matka, drzeworyt, 1952

• 
  Pobierz zdjęcie

  Krystyna Herling-Grudzińska, Piknik, olej na tekturze, 1940-1950

• 
  Pobierz zdjęcie

  Krystyna Herling-Grudzińska, Martwa natura, olej na płótnie,1940-1950

• 
  Pobierz zdjęcie

  Krystyna Herling-Grudzińska, Akt z kotem, olej na płótnie,1940-1950

• 
  Pobierz zdjęcie

  Fotografia Karola Szymanowskiego z Lifarem i innymi przed Atmą (Lechoń, Mierczyński, Tarnowski, Malczewski i Kuszyńska)

• 
  Pobierz zdjęcie

  Banknot na 1000 marek polskich, Rzeczpospolita Polska, projekt Adama Poltawskiego, Panstwowe Zaklady Graficzne, 17 maja 1919

• 
  Pobierz zdjęcie

  Banknot na 5 marek polskich, Rzeczpospolita Polska, projekt Adama Poltawskiego, Panstwowe Zaklady Graficzne, 1 maja 1919

• 
  Pobierz zdjęcie

  Banknot na 1 marke polska, Rzeczpospolita Polska, projekt Adama Poltawskiego, Panstwowe Zaklady Graficzne, 17 maja 1919

• 
  Pobierz zdjęcie

  Andrzej Zygmunt Oleś, Wieże kościoła mariackiego w Krakowie, litografia kredką, bd

• 
  Pobierz zdjęcie

  Andrzej Zygmunt Oleś, Wawel, farba wodna na papierze, 1918

• 
  Pobierz zdjęcie

  Andrzej Zygmunt Oleś, Portret Józefa Pilsudskiego, olej na płótnie, 1927