22 kwietnia 2016 roku odbyło się uroczyste otwarcie nowego muzeum. Tym doniosłym wydarzeniem Muzeum Narodowe w Krakowie wpisało się w obchody 120. rocznicy urodzin Józefa Czapskiego (ur. 3.04.1896, Praga - zm. 12.01.1993, Maisons-Laffitte).

Budynek jest poświęcony wnukowi twórcy najcenniejszej kolekcji numizmatycznej w Polsce, wybitnemu polskiemu intelektualiście, pisarzowi i malarzowi, krytykowi sztuki - Józefowi Czapskiemu.

Na ponad 600 metrach kwadratowych znajdują się m.in.: odtworzony pokój artysty z Maisons-Laffitte, sala ze stałą ekspozycją, sala wystaw zmiennych, czytelnia i kawiarnia. Na trzeciej kondygnacji znajduje się sala multimedialna, w której są wyświetlane filmy związane z tematyką przygotowywanych ekspozycji czasowych oraz filmy dotyczące Józefa Czapskiego. Publiczność może również skorzystać z tarasu widokowego.

Na elewacji umieszczony został  podpis Czapskiego. Biała powierzchnia elewacji jest jednocześnie ekranem na którym wyświetlane są filmy.

Podpisanie umowy o dofinansowanie projektu odbyło się 7 maja 2014 r. w Zamku Królewskim na Wawelu podczas konferencji prasowej z udziałem dr Moniki Smoleń, Podsekretarza Stanu w MKiDN oraz dyrektorów krakowskich placówek kulturalnych, które są beneficjentami funduszy z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego.

Idea budowy nowego pawilonu wystawienniczego, zawierającego m.in. zbiory i pamiątki po Józefie Czapskim, jest związana ze zrealizowanym w 1994 roku testamentem Józefa Czapskiego, który przekazał w nim pośmiertnie Muzeum Narodowemu w Krakowie swoje archiwalia, pamiątki i księgozbiór, a także dokumenty swojej siostry Marii (pisarki) oraz rodziny Czapskich.

W Pawilonie odwzorowany jest w skali 1:1 pokój Józefa Czapskiego przeniesiony wraz z pamiątkami i sprzętami z mieszkania (siedziby redakcji "Kultury") w podparyskim Maisons-Laffitte. Do dyspozycji badaczy zostało oddane gromadzone przez 50 lat archiwum artysty, w tym słynne "Dzienniki", materiały warsztatowe oraz korespondencja. Pawilon mieści także ekspozycję stałą malarstwa Józefa Czapskiego, salę wystaw zmiennych, gdzie prezentowane będzie malarstwo tzw. Komitetu Paryskiego, do którego Czapski należał od lat 20. XX wieku, a także salę biograficzną malarza związaną z tragicznymi losami na Wschodzie po 1939 roku - jego oraz innych Polaków. W kawiarni organizowane są wykłady na temat malarstwa, literatury polskiej w kraju i na emigracji po II wojnie światowej, a także spotkania poświęcone wybitnym postaciom polskiej literatury i polityki.

28 lipca 2015 roku na dachu Pawilonu Józefa Czapskiego zatknięto wiechę. W spotkaniu wzięli udział m.in. przedstawiciele Rady Programowej Projektu: Andrzej Wajda, Krystyna Zachwatowicz, Adam Zagajewski i Stanisław Rodziński.

W ramach projektu wykonano także konserwację księgozbioru oraz "Dzienników", a także mebli i innych obiektów po Józefie Czapskim. Przeprowadzona została digitalizacja m.in. części księgozbioru i "Dzienników". 



W ramach projektu Muzeum Narodowe w Krakowie zrealizowało także projekt edukacyjny "Dobre praktyki edukacyjne w pracy ze społecznością lokalną – wizyty studyjne i warsztaty w ramach współpracy polsko-islandzkiej".  Celem współpracy z Islandią jest dzielenie się wiedzą i doświadczeniem pomiędzy różnymi instytucjami i poznanie funkcjonowania w Islandii modelowych, harmonijnych powiązań między społecznością a instytucjami kultury, które pragniemy przenieść na grunt polski, współtworząc strategię edukacyjną, której pilotaż zostanie wdrożony w Pawilonie Józefa Czapskiego. 

W ramach projektu "Budowa Pawilonu Józefa Czapskiego w MNK" Muzeum zrealizowało również projekt "Second Life. Cyfryzacja i promocja zdigitalizowanych zasobów dziedzictwa kulturowego via Nowe Media – wymiana najlepszych praktyk między muzeami z Liechtensteinu, Norwegii i Polski". Celem współpracy z muzeami z Norwegii i Liechtensteinu jest dzielenie się wiedzą i doświadczeniem w dziedzinie cyfryzacji, upowszechniania i promocji zdigitalizowanych dóbr kultury oraz poznanie dobrych praktyk w tej dziedzinie.

Rada Programowa Projektu Budowa Pawilonu Józefa Czapskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie:
Zofia Gołubiew
Izabella Godlewska de Aranda
Wojciech Karpiński
dr Piotr Kłoczowski
prof. Stanisław Rodziński
prof. Krystyna Zachwatowicz-Wajda
Andrzej Wajda
Henryk Woźniakowski
Adam Zagajewski

Scenariusz: Krystyna Zachwatowicz wraz z Zespołem
Koordynator projektu: Anna Wdzięczny

Projekt budowlany:
mgr inż. arch. Danuta Fredowicz, mgr inż. arch. Andrzej Gliwiński - architektura i zagospodarowanie terenu
mgr inż. Grzegorz Komraus, mgr inż. Piotr Dzidka - konstrukcja

Projekt aranżacji wystawy stałej: Aleksander Janicki


Projekt dofinansowano z programu "Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego" w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009-2014. 

Kwota dofinansowania: 15 504 832 zł.

Wsparcie udzielone z funduszy norweskich i funduszy EOG, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii, oraz środków krajowych.

www.eeagrants.org
www.norwaygrants.org
www.eog.pl