Pracownia Konserwacji Rzeźby
Pracownia Konserwacji Rzeźby
Pracownia Konserwacji Rzeźby zajmuje się renowacją obiektów wykonanych z klasycznych tworzyw rzeźbiarskich, takich jak kamień, gips, terakota, glina, a także dzieł sztuki współczesnej, w której obok materiałów klasycznych wykorzystuje się i łączy ze sobą całą gamę nietypowych materiałów, nieuznawanych dotąd za tworzywa rzeźbiarskie.
Zainteresowania Pracowni skupiają się m.in. wokół problemu konserwacji tworzyw sztucznych, który jest zagadnieniem relatywnie nowym. Mechanizmy zmian zachodzących w tworzywach nie są jeszcze do końca rozpoznane, procesy te są nieodwracalne, dlatego też bardzo istotnym elementem prac konserwatorskich jest prewencja – stworzenie dla obiektów odpowiednich warunków przechowywania, które mogą w dużym stopniu spowolnić procesy degradacji.
Wśród obiektów z tworzyw sztucznych znajdujących się w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie najcenniejsze i najbardziej znane są dzieła Aliny Szapocznikow. Muzeum posiada ogromny i niezwykle cenny zbiór prac tej wybitnej artystki. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje kilkanaście kompozycji wykonanych z żywic syntetycznych (cykl Zielnik, Piotr pełnopostaciowy oraz Pogrzeb Aliny), które poddane zostały pracom konserwatorskim w Pracowni Konserwacji Rzeźby.
W ostatnich latach prace te prezentowane były w cyklu entuzjastycznie przyjętych wystaw w wiodących centrach kultury w Europie i Stanach Zjednoczonych min. WIELS w Brukseli i MoMA w Nowym Jorku.
W dziełach współczesnych artystów napotykamy wiele skomplikowanych problemów konserwatorskich, wynikających z nietypowej, często nietrwałej technologii wykonania prac. Każdy obiekt wymaga indywidualnego podejścia i niejednokrotnie stosowania innowacyjnych rozwiązań.
Do ciekawych realizacji Pracowni Konserwacji Rzeźby można zaliczyć m.in. przeprowadzenie skomplikowanej konserwacji wielkoformatowej pracy Barbary Zbrożyny zatytułowanej "Słońce". Jest to jedno z najwybitniejszych dzieł polskiej rzeźby okresu powojennego. Płaskorzeźba w formie koła o średnicy ok. 210 cm i grubości od kilku do kilkunastu centymetrów osadzona była na drewnianej kratownicy. Na skutek wadliwej technologii nastąpiła destabilizacja i rozchwianie konstrukcji, w wyniku czego powstały strukturalne spękania odlewu. Podstawowymi problemami konserwatorskimi były więc zaprojektowanie i wykonanie nowej konstrukcji nośnej oraz opracowanie systemu montażu dla potrzeb przyszłej ekspozycji.
Dużym, wieloletnim projektem Pracowni była konserwacja ponad siedmiuset zabytkowych odlewów gipsowych na wystawę "Kraków na wyciągnięcie ręki". Ta niezwykle interesująca kolekcja powstała na przełomie XIX i XX wieku. Odlewy rzeźby architektonicznej, sepulkralnej i fragmentów wybitnych dzieł rzeźbiarskich – w większości romańskich i gotyckich – wykonywane były w trakcie prac konserwatorskich w kościołach i kamienicach głównie na terenie Krakowa, lecz także innych miast Polski. Niektóre odlewy są jedyną zachowaną dokumentacją nieistniejących już oryginałów.
Zbioru tego nigdy nie eksponowano w całości, a od lat 60. XX wieku był on przechowywany w magazynach i niedostępny dla publiczności.
Inną interesującą realizacją Pracowni była konserwacja alabastrowej płaskorzeźby Biczowanie Chrystusa. Obiekt datowany jest na 3–4 ćwierć XVII wieku, a powstał najprawdopodobniej we lwowskim ośrodku rzeźby alabastrowej według wzorów niderlandzkich. Płaskorzeźba była w bardzo złym stanie – sklejona z wielu fragmentów i bardzo mocno zabrudzona. Miejscami widoczne były kity, uzupełnienia, wykruszenia, ubytki. Złocenia były przetarte i pokryte warstwą złotolu.
Oprócz konserwacji praktycznej Pracownia zajmuje się konserwacją prewencyjną, w zakres której wchodzą między innymi monitorowanie warunków przechowywania i ekspozycji obiektów oraz prace związane z wypożyczeniami – tworzenie opisów stanu zachowania, nadzór nad pakowaniem i transportem dzieł oraz opieka konserwatorska nad wystawami czasowymi.
Zespół:
Kontakt:
Dom Józefa Mehoffera
ul. Krupnicza 26
tel. +48 012 433 58 91
Zainteresowania Pracowni skupiają się m.in. wokół problemu konserwacji tworzyw sztucznych, który jest zagadnieniem relatywnie nowym. Mechanizmy zmian zachodzących w tworzywach nie są jeszcze do końca rozpoznane, procesy te są nieodwracalne, dlatego też bardzo istotnym elementem prac konserwatorskich jest prewencja – stworzenie dla obiektów odpowiednich warunków przechowywania, które mogą w dużym stopniu spowolnić procesy degradacji.
Wśród obiektów z tworzyw sztucznych znajdujących się w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie najcenniejsze i najbardziej znane są dzieła Aliny Szapocznikow. Muzeum posiada ogromny i niezwykle cenny zbiór prac tej wybitnej artystki. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje kilkanaście kompozycji wykonanych z żywic syntetycznych (cykl Zielnik, Piotr pełnopostaciowy oraz Pogrzeb Aliny), które poddane zostały pracom konserwatorskim w Pracowni Konserwacji Rzeźby.
W ostatnich latach prace te prezentowane były w cyklu entuzjastycznie przyjętych wystaw w wiodących centrach kultury w Europie i Stanach Zjednoczonych min. WIELS w Brukseli i MoMA w Nowym Jorku.
W dziełach współczesnych artystów napotykamy wiele skomplikowanych problemów konserwatorskich, wynikających z nietypowej, często nietrwałej technologii wykonania prac. Każdy obiekt wymaga indywidualnego podejścia i niejednokrotnie stosowania innowacyjnych rozwiązań.
Do ciekawych realizacji Pracowni Konserwacji Rzeźby można zaliczyć m.in. przeprowadzenie skomplikowanej konserwacji wielkoformatowej pracy Barbary Zbrożyny zatytułowanej "Słońce". Jest to jedno z najwybitniejszych dzieł polskiej rzeźby okresu powojennego. Płaskorzeźba w formie koła o średnicy ok. 210 cm i grubości od kilku do kilkunastu centymetrów osadzona była na drewnianej kratownicy. Na skutek wadliwej technologii nastąpiła destabilizacja i rozchwianie konstrukcji, w wyniku czego powstały strukturalne spękania odlewu. Podstawowymi problemami konserwatorskimi były więc zaprojektowanie i wykonanie nowej konstrukcji nośnej oraz opracowanie systemu montażu dla potrzeb przyszłej ekspozycji.
Dużym, wieloletnim projektem Pracowni była konserwacja ponad siedmiuset zabytkowych odlewów gipsowych na wystawę "Kraków na wyciągnięcie ręki". Ta niezwykle interesująca kolekcja powstała na przełomie XIX i XX wieku. Odlewy rzeźby architektonicznej, sepulkralnej i fragmentów wybitnych dzieł rzeźbiarskich – w większości romańskich i gotyckich – wykonywane były w trakcie prac konserwatorskich w kościołach i kamienicach głównie na terenie Krakowa, lecz także innych miast Polski. Niektóre odlewy są jedyną zachowaną dokumentacją nieistniejących już oryginałów.
Zbioru tego nigdy nie eksponowano w całości, a od lat 60. XX wieku był on przechowywany w magazynach i niedostępny dla publiczności.
Inną interesującą realizacją Pracowni była konserwacja alabastrowej płaskorzeźby Biczowanie Chrystusa. Obiekt datowany jest na 3–4 ćwierć XVII wieku, a powstał najprawdopodobniej we lwowskim ośrodku rzeźby alabastrowej według wzorów niderlandzkich. Płaskorzeźba była w bardzo złym stanie – sklejona z wielu fragmentów i bardzo mocno zabrudzona. Miejscami widoczne były kity, uzupełnienia, wykruszenia, ubytki. Złocenia były przetarte i pokryte warstwą złotolu.
Oprócz konserwacji praktycznej Pracownia zajmuje się konserwacją prewencyjną, w zakres której wchodzą między innymi monitorowanie warunków przechowywania i ekspozycji obiektów oraz prace związane z wypożyczeniami – tworzenie opisów stanu zachowania, nadzór nad pakowaniem i transportem dzieł oraz opieka konserwatorska nad wystawami czasowymi.
Zespół:
- Anna Kłosowska – konserwator, kierownik pracowni
- Sława Jurkowska-Sęk – adiunkt konserwatorski
- Marzena Maślan – renowator
- Michał Obarzanowski – adiunkt konserwatorski
Kontakt:
Dom Józefa Mehoffera
ul. Krupnicza 26
tel. +48 012 433 58 91