Nowe obiekty w Domu Mehoffera
Józef Mehoffer, Przestraszona księżniczka, studium do witraża Święci i Święte dla kościoła p.w. św. Mikołaja we Fryburgu - fragment
Nowe obiekty w Domu Mehoffera
W roku 2016, dzięki finansowemu wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Kolekcje - Priorytet 4 - Kolekcje muzealne", własnością Muzeum Narodowego w Krakowie stał się kolejny, pokaźny zespół dzieł Józefa Mehoffera z zakresu sztuki monumentalnej.
Do zbiorów Muzeum zakupiony został witraż Caritas, eksponowany na stałe w domu biograficznym artysty, drugim zaś, niezmiernie cennym muzealnym nabytkiem jest grupa trzydziestu jeden studiów i szkiców rysunkowych do witraży fryburskich, które prezentujemy obecnie, w szerokim wyborze, w ramach dwóch kolejnych czasowych pokazów w Domu Józefa Mehoffera, od maja do listopada 2016.
Witraż Caritas, zakupiony przez MNK, to replika kompozycji witrażowej w kaplicy grobowej Grauerów w Opawie (Republika Czeska), wykonana na zlecenie autora w latach 1902-1905, w warszawskiej firmie witrażowniczej Franciszka Białkowskiego i Władysława Skibińskiego (szkło barwne, ołów; 180 x 60 cm), oprawiona w autorską drewnianą ramę. W nawiązaniu do aranżacji w kolejnych mieszkaniach Mehofferów witraż ten prezentowany jest na stałej wystawie łącznie z repliką witraża opawskiego Wiara-Nadzieja-Miłość, która została zakupiona do zbiorów Muzeum również dzięki wsparciu MKiDN w ramach programu "Kolekcje Muzealne", w roku 2015.
Józef Mehoffer do neogotyckiego Grauerowskiego mauzoleum na cmentarzu w Opawie zaprojektował, w roku 1901, zespół sześciu witraży. Geneza ich programu ikonograficznego związana jest ze śmiercią żony kupca Ignacego Grauera - Reginy, który to fakt został przywołany w kompozycji Wiara – Nadzieja – Miłość.
Idea nieśmiertelności duszy, wokół której osnuty został program ikonograficzny witraży opawskich, w witrażu Caritas splata się z ideą Miłosierdzia. Uosabia je wyobrażona po prawej stronie kompozycji kobieta w królewskich szatach przytulająca dwójkę małych dzieci. W wyobrażeniu tym artysta sięgnął do kilkusetletniej tradycji ikonograficznej tematu Caritas-Misericordia – miłości bliźniego. Jasnowłosa dziewczyna, stojąca tuż obok, jest tożsama z postacią leżącej na marach zmarłej z witraża Wiara – Nadzieja – Miłość: przekroczyła właśnie próg wieczności. Przed Caritas przystanęli Aniołowie Sądu Ostatecznego, jeden z nich zdaje się do niej zwracać w geście pełnym atencji. Szalki wagi służącej do skrupulatnego pomiaru dobra i zła aniołowie założyli jedna na drugą, uznając niejako prymat Miłosierdzia; dla szczęśliwego przejścia do życia wiecznego jest ono nieodzowne – podobnie jak miłość Boga, zobrazowana jako jedna z cnót teologicznych w kompozycji Wiara – Nadzieja – Miłość.
Uwidaczniające się w tych witrażach dążenie do stylizacji i dekoracyjności jest znamienne dla stylu "Sztuki ok. 1900".
Zakupione przez MNK w roku 2016 rysunkowe studia i szkice Józefa Mehoffera dokumentują początkową fazę procesu powstawania kolejnych witraży cyklu fryburskiego, stanowiącego najważniejsze osiągnięcie artysty w dziedzinie sztuki witrażowej i zarazem – dzieło jego życia.
W międzynarodowym konkursie na witraże do katedry św. Mikołaja we Fryburgu, zorganizowanym przez Bractwo Najświętszego Sakramentu w roku 1895, Józef Mehoffer wziął udział za namową Tadeusza Stryjeńskiego. Jego projekt Apostołowie został wybrany przez jury konkursowe spośród czterdziestu siedmiu nadesłanych prac – Mehoffer zdystansował w tej artystycznej konkurencji twórców z kilku krajów europejskich.
Realizacja witrażowego wystroju fryburskiej katedry trwała przez czterdzieści jeden lat, od 1895 do 1936; w jej trakcie artysta ściśle współpracował z wykonawcą – fryburską firmą witrażowniczą Vinzenza Kirscha i Karla Flecknera. W roku 1919 ukończono prace nad witrażami kaplic naw bocznych – do tej grupy należą kolejno (w układzie chronologicznym) witraże: Apostołowie, Matka Boska Zwycięska, Męczennicy, Najświętszy Sakrament, Pokłon Trzech Króli, Święci, Diakoni i Biskupi, Bł. Mikołaj z Flüe. W latach zaś 1926-1936 pięcioma witrażami udekorowano prezbiterium katedry; witrażowe kompozycje tej partii fryburskiej świątyni, to: Bóg Ojciec, Syn Boży, Duch Święty, Fryburg Kościelny, Fryburg Świecki.
Witraże fryburskie przyniosły Józefowi Mehofferowi rozgłos w całej Europie. Witraż Męczennicy, najsłynniejszy z zespołu, został nagrodzony złotym medalem na Wystawie Światowej w Paryżu w roku 1900.
Rysunkowe studia postaci do witraży fryburskich odpowiadają stadium akademickiego étude, w którym przedstawiony motyw oddany jest stosunkowo wiernie, z właściwą sobie ekspresją. Są one zatem szczególnie cenne, jako zapis pierwotnej idei twórczej, powstałej na bazie realistycznej obserwacji. Zespół prac rysunkowych, zakupionych do zbiorów MNK tworzą studia i szkice do witraży Apostołowie, Męczennicy, Najświętszy Sakrament, Pokłon Trzech Króli, Święci i Bł. Mikołaj z Flüe w nawach bocznych katedry fryburskiej oraz do dwóch witraży prezbiterium – Fryburg Kościelny i Fryburg Świecki.
Oprac. Beata Studziżba-Kubalska
Witraż Caritas, zakupiony przez MNK, to replika kompozycji witrażowej w kaplicy grobowej Grauerów w Opawie (Republika Czeska), wykonana na zlecenie autora w latach 1902-1905, w warszawskiej firmie witrażowniczej Franciszka Białkowskiego i Władysława Skibińskiego (szkło barwne, ołów; 180 x 60 cm), oprawiona w autorską drewnianą ramę. W nawiązaniu do aranżacji w kolejnych mieszkaniach Mehofferów witraż ten prezentowany jest na stałej wystawie łącznie z repliką witraża opawskiego Wiara-Nadzieja-Miłość, która została zakupiona do zbiorów Muzeum również dzięki wsparciu MKiDN w ramach programu "Kolekcje Muzealne", w roku 2015.
Józef Mehoffer do neogotyckiego Grauerowskiego mauzoleum na cmentarzu w Opawie zaprojektował, w roku 1901, zespół sześciu witraży. Geneza ich programu ikonograficznego związana jest ze śmiercią żony kupca Ignacego Grauera - Reginy, który to fakt został przywołany w kompozycji Wiara – Nadzieja – Miłość.
Idea nieśmiertelności duszy, wokół której osnuty został program ikonograficzny witraży opawskich, w witrażu Caritas splata się z ideą Miłosierdzia. Uosabia je wyobrażona po prawej stronie kompozycji kobieta w królewskich szatach przytulająca dwójkę małych dzieci. W wyobrażeniu tym artysta sięgnął do kilkusetletniej tradycji ikonograficznej tematu Caritas-Misericordia – miłości bliźniego. Jasnowłosa dziewczyna, stojąca tuż obok, jest tożsama z postacią leżącej na marach zmarłej z witraża Wiara – Nadzieja – Miłość: przekroczyła właśnie próg wieczności. Przed Caritas przystanęli Aniołowie Sądu Ostatecznego, jeden z nich zdaje się do niej zwracać w geście pełnym atencji. Szalki wagi służącej do skrupulatnego pomiaru dobra i zła aniołowie założyli jedna na drugą, uznając niejako prymat Miłosierdzia; dla szczęśliwego przejścia do życia wiecznego jest ono nieodzowne – podobnie jak miłość Boga, zobrazowana jako jedna z cnót teologicznych w kompozycji Wiara – Nadzieja – Miłość.
Uwidaczniające się w tych witrażach dążenie do stylizacji i dekoracyjności jest znamienne dla stylu "Sztuki ok. 1900".
Zakupione przez MNK w roku 2016 rysunkowe studia i szkice Józefa Mehoffera dokumentują początkową fazę procesu powstawania kolejnych witraży cyklu fryburskiego, stanowiącego najważniejsze osiągnięcie artysty w dziedzinie sztuki witrażowej i zarazem – dzieło jego życia.
W międzynarodowym konkursie na witraże do katedry św. Mikołaja we Fryburgu, zorganizowanym przez Bractwo Najświętszego Sakramentu w roku 1895, Józef Mehoffer wziął udział za namową Tadeusza Stryjeńskiego. Jego projekt Apostołowie został wybrany przez jury konkursowe spośród czterdziestu siedmiu nadesłanych prac – Mehoffer zdystansował w tej artystycznej konkurencji twórców z kilku krajów europejskich.
Realizacja witrażowego wystroju fryburskiej katedry trwała przez czterdzieści jeden lat, od 1895 do 1936; w jej trakcie artysta ściśle współpracował z wykonawcą – fryburską firmą witrażowniczą Vinzenza Kirscha i Karla Flecknera. W roku 1919 ukończono prace nad witrażami kaplic naw bocznych – do tej grupy należą kolejno (w układzie chronologicznym) witraże: Apostołowie, Matka Boska Zwycięska, Męczennicy, Najświętszy Sakrament, Pokłon Trzech Króli, Święci, Diakoni i Biskupi, Bł. Mikołaj z Flüe. W latach zaś 1926-1936 pięcioma witrażami udekorowano prezbiterium katedry; witrażowe kompozycje tej partii fryburskiej świątyni, to: Bóg Ojciec, Syn Boży, Duch Święty, Fryburg Kościelny, Fryburg Świecki.
Witraże fryburskie przyniosły Józefowi Mehofferowi rozgłos w całej Europie. Witraż Męczennicy, najsłynniejszy z zespołu, został nagrodzony złotym medalem na Wystawie Światowej w Paryżu w roku 1900.
Rysunkowe studia postaci do witraży fryburskich odpowiadają stadium akademickiego étude, w którym przedstawiony motyw oddany jest stosunkowo wiernie, z właściwą sobie ekspresją. Są one zatem szczególnie cenne, jako zapis pierwotnej idei twórczej, powstałej na bazie realistycznej obserwacji. Zespół prac rysunkowych, zakupionych do zbiorów MNK tworzą studia i szkice do witraży Apostołowie, Męczennicy, Najświętszy Sakrament, Pokłon Trzech Króli, Święci i Bł. Mikołaj z Flüe w nawach bocznych katedry fryburskiej oraz do dwóch witraży prezbiterium – Fryburg Kościelny i Fryburg Świecki.
Oprac. Beata Studziżba-Kubalska
Dofinansowanie zakupu nowych nabytków ze środków MKiDN
