{baseAction::__('GO_TO_CONTENT')}
Dostępny dla niepełnosprawnych wzrokowo Przewijak Kawiarnia Dostępny dla niepełnosprawnych słuchowo facebook flickr googleplus instagram pinterest searchsearch twitterwifi Zakaz fotografowania youtube wheelchair Listgridheart LOGO kir Calendar Calendar Calendar Logo

Czerwiec z Domem Jana Matejki

Czerwiec z Domem Jana Matejki

Stała ekspozycja mieści się w domu rodzinnym Jana Matejki (1838-1893) najwybitniejszego polskiego malarza nurtu historyzmu, kolekcjonera, miłośnika zabytków w szczególności Krakowa. Stara, krakowska kamienica (przebudowywana w XVIII i XIX w.) jest miejscem, w którym urodził się, mieszkał z rodziną, tworzył i zmarł Jan Matejko.

Artysta przyszedł na świat w 1838 roku w rodzinie o polsko-czeskich korzeniach. Dom, w którym spędził dzieciństwo i lata młodzieńcze, pierwotnie należał do jego dziadka Jana Piotra Rossberga, krakowskiego kupca. Ostatecznie budynkiem miało podzielić się najmłodsze pokolenie Rossbergów. Majątek w postaci typowego krakowskiego domu mieszczańskiego wniosła do małżeństwa przyszłych rodziców malarza, Joanna Karolina Rossberg. Jej ślub z pochodzącym z Czech Franciszkiem Matejką odbył się 22 listopada 1826 roku.

Jan Matejko był najsilniej związany z rodzinnym domem. Dlatego też wykupił od swojego rodzeństwa udziały w ich wspólnym majątku. Wyłączne prawo do budynku uzyskał 8 grudnia 1871 roku. Zanim urządził w nim swoją pracownię, zlecił gruntowny remont i rozbudowę, aby dostosować budynek do swoich potrzeb.

Jednym z najważniejszych przekształceń dokonanych przy bezpośrednim udziale Jana Matejki było symboliczne przedstawienie przeznaczenia obiektu. Zamiast umieszczenia na fasadzie herbu rodowego, artysta zdecydował się zrealizować w osi środkowej rzeźbę obrazującą atrybuty malarza: paletę, pędzle oraz dwie książki. Wymienione elementy znajdowały się na kamiennej poduszce osłoniętej wyrzeźbionym baldachimem.

Rodzina Matejków ponownie „zadomowiła” się w kamienicy już w 1873 roku. Na wysokości pierwszej kondygnacji urządziła duży salon, nieco mniejszy dodatkowy pokój przeznaczony do wypoczynku, jadalnię oraz sypialnię Teodory z Giebułtowskich Matejkowej. Malarz zajmował pokój na następnym piętrze. Obok znajdowały się sypialnie jego syna i córek. Najwyższa dobudowana kondygnacja budynku została zaadaptowana na pracownię artysty.

Matejko zmarł 1 listopada 1893, dzień po pogrzebie artysty w krakowskim „Czasie” ukazał się artykuł pióra Mariana Sokołowskiego, który powołując się na przykłady domów – muzeów np. Rafaela w Urbino czy Michała Anioła we Florencji apelował, by w podobny sposób upamiętnić postać i zasługi Jana Matejki. Książę Eustachy Sanguszko, stojący na czele Towarzystwa im. Jana Matejki, przystąpił do gromadzenia poprzez zbiórkę odpowiednich funduszy. 7 listopada 1895, w drugą rocznicę pogrzebu malarza, odkupiono od rodziny artysty kamienicę przy ulicy Floriańskiej wraz z częścią zbiorów. 1 maja 1896 udostępniono dla zwiedzających salon i sypialnię jako pierwszą część tworzonego muzeum. I tak powstało najstarsze muzeum biograficzne na ziemiach polskich, dziś zbiory Domu Jana Matejki liczą około 6000 eksponatów.

Znajdują się w nich przedmioty codziennego użytku i pamiątki po artyście i jego najbliższych: żonie Teodorze z Giebułtowskich Matejkowej (1846-1896), dzieciach: Tadeuszu (1865-1911), Helenie Unierzyskiej (1867-1932), Beacie Kirchmayerowej (1869-1926), Jerzym (1873-1827) i Reginie (1878-1878). Zbiory obejmują listy, oficjalne dokumenty, pamiątki jubileuszowe, wyrazy uznania, a przede wszystkim prace olejne i rysunkowe, obiekty z kolekcji Matejki, którą gromadził przez całe życie, dzieła innych twórców, fotografie rodzinne oraz wykonane w XIX wieku fotografie obrazów mistrza oraz należący do niego zbiór książek i nut.

Dom Jana Matejki popularyzuje nieznane aspekty życia i twórczości artysty, jak również jego bogate zbiory rzemiosła, tkanin i militariów. Służą temu: stała ekspozycja, która prezentuje zbiory działu Muzeum Dom Jana Matejki, a także liczne wystawy czasowe w samym oddziale jak również na terenie całej Polski dzięki współpracy z licznymi ośrodkami muzealnymi z kraju i zagranicy.
Zbiory Jana Matejki zawierają eksponaty, które wiążą się z osobą artysty i jego twórczością. W dużej części jest to kolekcja rzemiosła artystycznego, tkanin, broni i zbiorów etnograficznych, którą artysta gromadził przez całe życie.