Portret autorstwa Eugeniusza Zaka własnością MNK
Muzeum Narodowe w Krakowie otrzymało dofinansowanie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z programu "Kolekcje muzealne" na zakup obrazu Kobieta w zielonej sukni / Portret matki Eugeniusza Zaka - jednego z najważniejszych malarzy związanych z kręgiem artystów École de Paris, współtwórcy Stowarzyszenia Artystów Polskich "Rytm".
Dzieło należy do niewielkiej grupy najwcześniejszych znanych paryskich obrazów Eugeniusza Zaka, takich jak Portret poety (Bolesław Leśmian), Portret młodego mężczyzny oraz Portret Leopolda Gottlieba. Pokazuje źródła twórczości artysty i jego udane próby poszukiwania własnego stylu.
Portret kobiety w zielonej sukni uchodzi za wizerunek matki artysty Adeliny z Kroneblechów Zakowej. Ograniczona do zgaszonych, przesiąkniętych szarością tonacji kolorystyka obrazu bywa przyrównywana do barw używanych przez Olgę Boznańską, którą artysta prawdopodobnie poznał osobiście. Obracając się w środowisku polskich artystów we Francji, mógł też podziwiać portrety Ślewińskiego. Ta wyrafinowana kolorystyka – nawiązująca do palety Boznańskiej – idąca w parze ze stylizacją formy, uproszczeniem ludzkiej postaci – właściwym Ślewińskiemu – jest zapowiedzią charakterystycznego stylu Zaka, wyraźnie odwołującego się także do tradycji renesansu, twórczości Pierre’a Puvis de Chavannes’a i malarstwa z kręgu École de Pont-Aven.
Na uwagę zasługuje historia obrazu. Kobieta w zielonej sukni była wystawiona w roku 1905 w paryskim Salonie Jesiennym (Salon d'Automne) wraz z dziesięcioma innymi pracami młodego twórcy. Na rynku antykwarycznym obraz pojawił się w 1971 roku, kiedy to został sprzedany w Paryżu w Hotel Drouot, a pośredniczącym w sprzedaży był dom aukcyjny Pierre Cornette de Saint Cyr; następnie notowany był w prowadzonej przez Zbigniewa Legutkę nowojorskiej Lipert Gallery (1983-1984), gdzie zakupiła go lekarka polskiego pochodzenia - dr Stefania Irwin-Zarecka. W 2012 roku pojawił się na aukcji w domu aukcyjnym Christie’s w Nowym Jorku, by jeszcze w tym samym roku trafić na aukcję w Polsce – w DA "Agra-Art".
***
EUGENIUSZ ZAK – ur. 1884 w Mogilnie (Mohylno) na Mińszczyźnie, zm. 1926 w Paryżu. Dzieciństwo spędził w Warszawie, od 1901 roku mieszkał w Paryżu, gdzie od 1902 roku studiował w Académie des Beaux-Arts u Jeana Leona Gerome'a i w Académie Colarossi u Alberta Besnarda. W 1903 roku studiował w Monachium u Antona Azbego. W tym samym roku wyjeżdżał do Rzymu i Florencji. W 1905 roku po raz pierwszy odwiedził Bretanię, gdzie powracał aż do 1911 roku. W latach 1916–1921 mieszkał w Warszawie i Częstochowie.
W 1921 przebywał w Bonn i Berlinie, w 1922 roku ponownie, już na stałe, zamieszkał w Paryżu. Członek Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka", "Formistów" i grupy "Rytm", której był współzałożycielem w 1922 roku. Wystawiał zarówno w Polsce, jak i we Francji.
Zakup dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu "Kolekcje muzealne".
Portret kobiety w zielonej sukni uchodzi za wizerunek matki artysty Adeliny z Kroneblechów Zakowej. Ograniczona do zgaszonych, przesiąkniętych szarością tonacji kolorystyka obrazu bywa przyrównywana do barw używanych przez Olgę Boznańską, którą artysta prawdopodobnie poznał osobiście. Obracając się w środowisku polskich artystów we Francji, mógł też podziwiać portrety Ślewińskiego. Ta wyrafinowana kolorystyka – nawiązująca do palety Boznańskiej – idąca w parze ze stylizacją formy, uproszczeniem ludzkiej postaci – właściwym Ślewińskiemu – jest zapowiedzią charakterystycznego stylu Zaka, wyraźnie odwołującego się także do tradycji renesansu, twórczości Pierre’a Puvis de Chavannes’a i malarstwa z kręgu École de Pont-Aven.
Na uwagę zasługuje historia obrazu. Kobieta w zielonej sukni była wystawiona w roku 1905 w paryskim Salonie Jesiennym (Salon d'Automne) wraz z dziesięcioma innymi pracami młodego twórcy. Na rynku antykwarycznym obraz pojawił się w 1971 roku, kiedy to został sprzedany w Paryżu w Hotel Drouot, a pośredniczącym w sprzedaży był dom aukcyjny Pierre Cornette de Saint Cyr; następnie notowany był w prowadzonej przez Zbigniewa Legutkę nowojorskiej Lipert Gallery (1983-1984), gdzie zakupiła go lekarka polskiego pochodzenia - dr Stefania Irwin-Zarecka. W 2012 roku pojawił się na aukcji w domu aukcyjnym Christie’s w Nowym Jorku, by jeszcze w tym samym roku trafić na aukcję w Polsce – w DA "Agra-Art".
***
EUGENIUSZ ZAK – ur. 1884 w Mogilnie (Mohylno) na Mińszczyźnie, zm. 1926 w Paryżu. Dzieciństwo spędził w Warszawie, od 1901 roku mieszkał w Paryżu, gdzie od 1902 roku studiował w Académie des Beaux-Arts u Jeana Leona Gerome'a i w Académie Colarossi u Alberta Besnarda. W 1903 roku studiował w Monachium u Antona Azbego. W tym samym roku wyjeżdżał do Rzymu i Florencji. W 1905 roku po raz pierwszy odwiedził Bretanię, gdzie powracał aż do 1911 roku. W latach 1916–1921 mieszkał w Warszawie i Częstochowie.
W 1921 przebywał w Bonn i Berlinie, w 1922 roku ponownie, już na stałe, zamieszkał w Paryżu. Członek Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka", "Formistów" i grupy "Rytm", której był współzałożycielem w 1922 roku. Wystawiał zarówno w Polsce, jak i we Francji.
Zakup dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu "Kolekcje muzealne".