ŚMIECI NA WYSTAWY!
Zdjęcia: Patryk Jezierski, Pracownia Fotograficzna MNK
ŚMIECI NA WYSTAWY!
Co nas tak pociąga w idei 3R (reuse-reduce-recycle)? Zapraszamy do poznania trzech historii, w których łączą się sztuka… i śmieci! Tegoroczne Święto MNK, nasz urodzinowy weekend, był okazją do spotkania się tych dwóch żywiołów podczas wydarzeń organizowanych w oddziałach Muzeum Narodowego w Krakowie.
W pierwszy weekend października (7–9.10.2022) przestrzenie wnętrz i placów przed oddziałami MNK wypełnili liczni goście, uczestniczący w mikrofestiwalu Projekt Muzeum. Wśród naszych propozycji, pomimo sporej rozpiętości, stale wracał temat tworzenia sztuki z odpadów i tego, jak otaczać się pięknymi przedmiotami bez szkody dla środowiska.
Ci, którzy nas odwiedzili, mogli zapamiętać aktywności, przygotowane we współpracy z Fundacją Crush on Trash. Założycielki Fundacji, Agata Kamykowska i Marta Mietelska-Topór od lat upowszechniają wiedzę na temat relacji człowieka ze środowiskiem naturalnym i zachęcają odbiorców do zachowań proekologicznych. Narzędziem, które służy upowszechnianiu idei upcyklingu są różnorodnie przedsięwzięcia edukacyjne oraz promocja twórczości zaangażowanych w ekologię artystów i artystek. O ich działaniach przeczytacie na stronie Fundacji, w mediach społecznościowych (@crushontrash) oraz platformie www.EkoUp.org
W akcjach prowadzonych przez Fundację z odpadów i śmieci powstają scenografie, instalacje, kostiumy i rekwizyty. Tworzone są scenariusze, utwory muzyczne i choreografie do działań scenicznych, performerskich oraz wideoklipów ekoedukacyjnych. Fundacja realizuje autorskie programy warsztatów dla dzieci, młodzieży i dorosłych, łączące różne dziedziny sztuki z upcyklingiem. Wszystkie projekty Crush On Trash niosą z sobą treści eko-edukacyjne.
Nie inaczej było tym razem: do udziału w Projekcie Muzeum zaproszone zostały dwie artystki i artysta: Agnieszka Boroń, Natalia Komorowska i Gabriel Szyrszeń, których zadaniem było stworzenie autorskich prac, odtwarzających motywy z trzech dzieł ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie: Damy z gronostajem (ok. 1490) pędzla Leonarda da Vinci, Czarnego pancernika (1981) Jarosława Modzelewskiego oraz projektów witraży dla krakowskiego kościoła franciszkanów: Żywioł wody I oraz Żywioł ognia II (1897) Stanisława Wyspiańskiego.
W Pancerniku artystka włączyła w kompozycję płyty CD, opony i dętki oraz pokruszone szkło hartowane. Ekspresyjne ujęcie groźnego, uzbrojonego po sam szczyt okrętu na świetlistym i jaskrawym tle w wykonaniu Agnieszki Boroń zdaje się świecić własnym światłem i nieco pulsować. Połyskliwa struktura mozaiki i przestrzenne lufy dział, wykonane z wentyli korespondują z pierwotnym przekazem dzieła, powstałego w okresie stanu wojennego – zapamiętanym przez wiele osób jako czasy powszechnego niedoboru, ale i wyzwalające kreatywność w robieniu rzeczy “z niczego”.
– przypomniałam sobie czasy stanu wojennego, a także swoją dziecięco-nastoletnią drogę artystyczną. W zasadzie od zawsze był to upcykling tylko nie zdawałam sobie sprawy, że tak to się nazywa. – dowiadujemy się w komentarzu. – moje pierwsze artystyczne poszukiwania ocierały się o upcykling, na przykład puściłam z dymem większość moich plastikowych zabawek robiąc z nich surrealistyczne kapiące czarne rzeźby. Wtedy nie zdawałam sobie sprawy z toksyczności tego całego artystycznego przedsięwzięcia.
Twarz Cecylii Gallerani, bohaterki obrazu Leonarda da Vinci, w asamblażowej wersji odlana jest z żywicy, z kolei głowa i ciało gronostaja złożone są z tylu ciekawych elementów, że to po prostu trzeba zobaczyć. Scrabble, kable, stary aparat telefoniczny, a przede wszystkim spoglądające w nieokreślony punkt twarz dziecięcej lalki, to elementy wywołujące skojarzenia z twórczością Władysława Hasiora. Ten lekko niepokojący efekt może mieć związek z innym odkryciem upcyklingu; refleksją o tym, jak wiele przedmiotów jest przez nas wyrzucanych – wpadło w moje ręce wiele starych rodzinnych fotografii, a nawet setki listów miłosnych, które ktoś uznał za zupełnie bezwartościowe. Dla mnie przedmioty te, nie tylko niosą ze sobą ogromny ładunek emocji, ale jednocześnie stanowią bardzo ciekawe faktury, doskonale nadające się do zastosowania w instalacjach takich jak asamblaż – komentuje artysta.
Żywioły Natalii Komorowskiej eksponowane są na dziedzińcu Muzeum Stanisława Wyspiańskiego. Artystka korzysta z tradycyjnych technik witrażowych, ołowianych łączeń oraz technik malarstwa na szkle. Kompozycje uzupełniają fragmenty szklanych odpadów, tzw. stłuczki. Nierówności, rysy i zadrapania opowiadają historię użytych materiałów, pracujących teraz w nowym kontekście. Organiczne kształty kwiatów: ognistych maków, niebieskich i fioletowych irysów oraz żółtych kaczeńców, wypełniające kwatery stworzonych przez Natalię Komorowską kompozycji, wtapiają się w otaczający “okna” bluszcz, porastający ściany dziedzińca przy Starym Spichlerzu, w którym znajduje się wystawa twórczości Stanisława Wyspiańskiego. W tym kontekście praca przypomina o szczególnej wrażliwości tego twórcy na świat przyrody – wykorzystywane przez niego projektach witraży i polichromii motywy roślin odtwarzają kształty kwiatów, szkicowanych przez niego podczas spacerów po podkrakowskich łąkach.
Zdjęcia: Patryk Jezierski, Pracownia Fotograficzna MNK - relacja z wydarzenia Projekt Muzeum, Święto MNK 2022 – 7-9.10.2022
Prace Agnieszki Boroń, Natalii Komorowskiej można oglądać w oddziałach Muzeum Narodowego w Krakowie do 20 listopada 2022 roku.
Praca Gabriela Szyrszenia będzie pokazywana na dziedzińcu Pałacu Książąt Czartoryskich w dniach 19-20 listopaca 2022, podczas Dnia Otwartego Muzeów Krakowskich.
Ci, którzy nas odwiedzili, mogli zapamiętać aktywności, przygotowane we współpracy z Fundacją Crush on Trash. Założycielki Fundacji, Agata Kamykowska i Marta Mietelska-Topór od lat upowszechniają wiedzę na temat relacji człowieka ze środowiskiem naturalnym i zachęcają odbiorców do zachowań proekologicznych. Narzędziem, które służy upowszechnianiu idei upcyklingu są różnorodnie przedsięwzięcia edukacyjne oraz promocja twórczości zaangażowanych w ekologię artystów i artystek. O ich działaniach przeczytacie na stronie Fundacji, w mediach społecznościowych (@crushontrash) oraz platformie www.EkoUp.org
W akcjach prowadzonych przez Fundację z odpadów i śmieci powstają scenografie, instalacje, kostiumy i rekwizyty. Tworzone są scenariusze, utwory muzyczne i choreografie do działań scenicznych, performerskich oraz wideoklipów ekoedukacyjnych. Fundacja realizuje autorskie programy warsztatów dla dzieci, młodzieży i dorosłych, łączące różne dziedziny sztuki z upcyklingiem. Wszystkie projekty Crush On Trash niosą z sobą treści eko-edukacyjne.
Nie inaczej było tym razem: do udziału w Projekcie Muzeum zaproszone zostały dwie artystki i artysta: Agnieszka Boroń, Natalia Komorowska i Gabriel Szyrszeń, których zadaniem było stworzenie autorskich prac, odtwarzających motywy z trzech dzieł ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie: Damy z gronostajem (ok. 1490) pędzla Leonarda da Vinci, Czarnego pancernika (1981) Jarosława Modzelewskiego oraz projektów witraży dla krakowskiego kościoła franciszkanów: Żywioł wody I oraz Żywioł ognia II (1897) Stanisława Wyspiańskiego.
NIEDOBORY MATERIAŁU NIE OZNACZAJĄ BRAKU MOŻLIWOŚCI
Upcyklingowe kopie naszych słynnych obrazów wykonane zostały w technice asamblażu, przestrzennego kolażu z użyciem elementów “znalezionych” - fragmentów starych szyb, starych płyt CD, slajdów, listów miłosnych… rzeczy wyrzuconych i przywróconych dla świata sztuki dzięki inwencji artystów. Na gruncie sztuki polskiej użycie tego typu tworzyw charakteryzuje między innymi dorobek Tadeusza Kantora, Władysława Hasiora czy Aliny Szapocznikow, których dzieła możecie zobaczyć w Galerii Sztuki Polskiej XX i XXI wieku w Gmachu Głównym MNK. Tam również, do 20 listopada 2022 jest okazja zobaczenia kopii obrazu Czarny pancernik w wykonaniu Agnieszki Boroń. W Pancerniku artystka włączyła w kompozycję płyty CD, opony i dętki oraz pokruszone szkło hartowane. Ekspresyjne ujęcie groźnego, uzbrojonego po sam szczyt okrętu na świetlistym i jaskrawym tle w wykonaniu Agnieszki Boroń zdaje się świecić własnym światłem i nieco pulsować. Połyskliwa struktura mozaiki i przestrzenne lufy dział, wykonane z wentyli korespondują z pierwotnym przekazem dzieła, powstałego w okresie stanu wojennego – zapamiętanym przez wiele osób jako czasy powszechnego niedoboru, ale i wyzwalające kreatywność w robieniu rzeczy “z niczego”.
– przypomniałam sobie czasy stanu wojennego, a także swoją dziecięco-nastoletnią drogę artystyczną. W zasadzie od zawsze był to upcykling tylko nie zdawałam sobie sprawy, że tak to się nazywa. – dowiadujemy się w komentarzu. – moje pierwsze artystyczne poszukiwania ocierały się o upcykling, na przykład puściłam z dymem większość moich plastikowych zabawek robiąc z nich surrealistyczne kapiące czarne rzeźby. Wtedy nie zdawałam sobie sprawy z toksyczności tego całego artystycznego przedsięwzięcia.
CO BY SIĘ WYDARZYŁO, GDYBY WŁADYSŁAW HASIOR SPOTKAŁ CECYLIĘ GALLERANI?
Slajdy, listy, stare fotografie, spinki od pasków i torebek, których dziś nikt nie nosi. Kapsle, puszki, niedopałki i foliowe worki, stare zabawki – tak mogłaby wyglądać lista rzeczy, które nie kojarzą się z włoskim renesansem. A jednak, to właśnie te materiały znajdziemy w asamblażu Gabriela Szyrszenia, rzeźbiarza i odlewnika, twórcy eksperymentalnej pracowni w Nowym Targu. – zgromadzić interesujące mnie przedmioty, oczyścić poszczególne elementy i poukładać wszystko niczym farby w pudełku. – opowiada o swojej metodzie twórczej Szyrszeń, podkreślając, jak ważne są dla niego “dobór i selekcja materii ciekawej”. Przetworzona przez artystę kompozycja Damy z gronostajem, wystawiona w Muzeum Książąt Czartoryskich, zwraca uwagę rozmiarem i przestrzennością przedstawienia. Twarz Cecylii Gallerani, bohaterki obrazu Leonarda da Vinci, w asamblażowej wersji odlana jest z żywicy, z kolei głowa i ciało gronostaja złożone są z tylu ciekawych elementów, że to po prostu trzeba zobaczyć. Scrabble, kable, stary aparat telefoniczny, a przede wszystkim spoglądające w nieokreślony punkt twarz dziecięcej lalki, to elementy wywołujące skojarzenia z twórczością Władysława Hasiora. Ten lekko niepokojący efekt może mieć związek z innym odkryciem upcyklingu; refleksją o tym, jak wiele przedmiotów jest przez nas wyrzucanych – wpadło w moje ręce wiele starych rodzinnych fotografii, a nawet setki listów miłosnych, które ktoś uznał za zupełnie bezwartościowe. Dla mnie przedmioty te, nie tylko niosą ze sobą ogromny ładunek emocji, ale jednocześnie stanowią bardzo ciekawe faktury, doskonale nadające się do zastosowania w instalacjach takich jak asamblaż – komentuje artysta.
SZKŁO JEST KRUCHE, ALE NIE JEDNORAZOWE
Natalia Komorowska od kilkunastu lat pracuje ze szkłem, badając szklarskie tradycje regionu Jeleniej Góry, Karpacza, Karkonoszy i Gór Izerskich. Wykorzystuje plastyczność materiału, tworząc dzieła sztuki i projektując obiekty użytkowe. Atutów pracy z tym materiałem można szukać nawet w pozornym problemie – szkło z naszych domów (ze starych, drewnianych okien), nie nadaje się do recyklingu, ponieważ posiada inne składniki chemiczne i nie można go przetopić. Rozwiązaniem jest upcykling. – tłumaczy artystka. Żywioły Natalii Komorowskiej eksponowane są na dziedzińcu Muzeum Stanisława Wyspiańskiego. Artystka korzysta z tradycyjnych technik witrażowych, ołowianych łączeń oraz technik malarstwa na szkle. Kompozycje uzupełniają fragmenty szklanych odpadów, tzw. stłuczki. Nierówności, rysy i zadrapania opowiadają historię użytych materiałów, pracujących teraz w nowym kontekście. Organiczne kształty kwiatów: ognistych maków, niebieskich i fioletowych irysów oraz żółtych kaczeńców, wypełniające kwatery stworzonych przez Natalię Komorowską kompozycji, wtapiają się w otaczający “okna” bluszcz, porastający ściany dziedzińca przy Starym Spichlerzu, w którym znajduje się wystawa twórczości Stanisława Wyspiańskiego. W tym kontekście praca przypomina o szczególnej wrażliwości tego twórcy na świat przyrody – wykorzystywane przez niego projektach witraży i polichromii motywy roślin odtwarzają kształty kwiatów, szkicowanych przez niego podczas spacerów po podkrakowskich łąkach.
Zdjęcia: Patryk Jezierski, Pracownia Fotograficzna MNK - relacja z wydarzenia Projekt Muzeum, Święto MNK 2022 – 7-9.10.2022
Prace Agnieszki Boroń, Natalii Komorowskiej można oglądać w oddziałach Muzeum Narodowego w Krakowie do 20 listopada 2022 roku.
Praca Gabriela Szyrszenia będzie pokazywana na dziedzińcu Pałacu Książąt Czartoryskich w dniach 19-20 listopaca 2022, podczas Dnia Otwartego Muzeów Krakowskich.