AJ: Razem z koleżanką z działu, Jagodą Gumińską-Oleksy, z którą wspólnie koordynujemy projekt, chciałyśmy przesunąć punkt ciężkości z realizacji działań dla publiczności na gotowej wystawie na zaproszenie do żywego procesu, który będzie się toczył z ich udziałem. Chcemy współtworzyć wystawy i ich program z publicznością, powiększać jej wpływ na to, co się u nas dzieje. Jesteśmy ciekawe zdania, pomysłów i przemyśleń osób, które korzystają z naszej oferty. Nie skupiamy się tylko na tym, co jest na wystawie, ale również na tym, jak to jest zrobione, kto za tym stał, z czego wynika jej ostateczny kształt. 

Z doświadczenia wiemy, że publiczność bardzo interesuje to, co się tu dzieje za zamkniętymi drzwiami :) Chodzi o wszystkie tajemnicze procesy związane z przygotowywaniem wystaw. O to, kto nad tym pracuje i czym się na co dzień zajmujemy. Chodzi też o miejsca, do których na co dzień zwiedzający nie mają wstępu. Projekt Mistrz z obrazem? Zróbmy to razem! daje młodzieży możliwość zakosztowania tego wszystkiego.
Wpisujemy się też tym sposobem w kierunek, który jest ważny dla nas wszystkich w dziale edukacji MNK - pokazujemy, że Muzeum to nie jakiś bezosobowy twór, ale tworzą go ludzie: ich talenty, kompetencje, pasje. O których zresztą potrafią w niesamowicie ciekawy sposób opowiadać! :)


Mistrz z obrazem? Zróbmy to razem! jest pomyślany jako długofalowy projekt partycypacyjny dla młodzieży. Wybrana w otwartym konkursie (naborze) grupa ze szkoły ponadpodstawowej towarzyszy powstawaniu nowej wystawy czasowej Jana Matejki w Gmachu Głównym – poznaje kolejne etapy pracy przy wystawie, ludzi, którzy przy nich pracują, angażuje się w wybrane działania. Każde spotkanie jest poświęcone innemu etapowi – koordynacji projektów wystawowych, pracy kuratora i aranżera, edukacji i promocji, pracy konserwatorów, fotografów, montażowi...  Zwieńczeniem będzie udział w wernisażu oraz przeprowadzenie przygotowanego przez uczestników działania dla publiczności już na otwartej wystawie.
Zadaniem konkursowym przy naborze było przygotowanie przez grupę uczniów koncepcji kampanii promocyjnej wystawy prac Matejki, skierowanej do swoich rówieśników. Zwyciężyła grupa z VI LO im. Adama Mickiewicza w Krakowie.
Od kiedy tylko została zaplanowana, wszyscy w Muzeum zaczęli mówić, że jest to wystawa "szkolna", na którą na pewno przyjdą szkoły i młodzież. Jak powszechnie wiadomo, nie do końca jest jednak tak, że Matejko to najulubieńszy artysta młodzieży oraz, jeśli szkoły do nas przyjdą, to raczej z wyboru nauczycieli, a nie samych nastolatków.
Podeszłyśmy do tematu przewrotnie i postanowiłyśmy zaprosić do działania przy wystawie właśnie samą młodzież: zobaczyć, jak naprawdę widzą Matejkę, kim jest dla nich dzisiaj i jakie ma znaczenie (albo jakiego znaczenia nabierze), oddać im pole do działania i pozwolić, żeby mówili własnym głosem. Co z tego wyniknie, to wciąż niespodzianka i eksperyment, ale to właśnie siła tego projektu – chcemy się otworzyć na nowe (może zaskakujące) oraz "odświeżyć" Matejkę. 
Czas trwania projektu to wrzesień 2022 – czerwiec 2023 (nabór miał miejsce wiosną 2022). Łącznie przewidujemy 11 spotkań w MNK, w tym jedno z nich to uczestnictwo w wernisażu, a jedno –  przeprowadzenie przygotowanego wcześniej działania dla publiczności podczas weekendu świętojańskiego W-JANKI na otwarcie wystawy.

W naborze wpłynęło do nas 11 prac konkursowych (każda praca była grupowa – grupa mogła liczyć max. 12 osób). Chciałyśbymy podczas trwania wystawy zaangażować uczniów z innych szkół, którzy wprawdzie nie wygrali, ale też mieli świetne pomysły, do pojedynczych współprac w ramach programu edukacyjnego.
Najbardziej "namacalnym" efektem będzie wymyślenie i przygotowanie przez uczestników  własnego działania dla publiczności, które również sami poprowadzą po otwarciu wystawy Matejki. Pojawiły się już pierwsze pomysły, które będziemy rozwijać.

Poza tym to spotkanie jest dla nas wyjątkową okazją do rozwoju oferty edukacyjnej: Konsultujemy z młodzieżą narzędzia edukacyjne, np. scenariusz lekcji muzealnej, przekazujemy ich wskazówki odnośnie aranżacji wystawy itp. – na bieżąco możemy zbierać opinie i słyszeć zdanie grupy, która bywa dla nas nie raz zagadkowa. Możemy ją lepiej poznać, co ma znaczenie nie tylko dla tego projektu, ale również przyszłych działań kierowanych do młodzieży. Uczestnicy i uczestniczki wnoszą świeże spojrzenie na różne sprawy.

Naszą intencją jest również wspieranie młodzieży w rozpoznawaniu i rozwijaniu swoich mocnych stron, predyspozycji, pasji, lepszego poznania samych siebie poprzez bezpośrednie działanie i współdziałanie. Uczestnicy i uczestniczki projektu to osoby, które wkrótce staną przed wyborem, co robić po szkole, jakie wybrać studia, gdzie chcieliby w przyszłości pracować – w tym kontekście możliwość podejrzenia pracy dużej instytucji kultury od wewnątrz, zapoznanie z muzealnymi zawodami i związanymi z nimi kompetencjami i wiedzą jest ciekawą opcją.


Organizacja i koordynowanie tego projektu jest dużym i angażującym przedsięwzięciem, ale jego trudy wynagradza fakt, że spotkania dają nam dużo radości: uczestnicy i uczestniczki wciąż zaskakują swoim wielkim zaangażowaniem, kreatywnością, wnikliwymi komentarzami. 

Cieszymy się, że działania grupy zajmują istotne miejsce w procesie pracy nad wystawą, a ich głos się liczy. Projekt umożliwił bezpośredni kontakt z przedstawicielami szczególnego rodzaju publiczności. Wsparcie młodych ludzi służy nie tylko działowi edukacji, ale również innym pracownikom i pracowniczkom muzeum: kuratorowi, aranżerce, koordynatorce, działowi marketingu.

_______________
Mistrz z obrazem? Zróbmy to razem! to projekt Działu Edukacji MNK. 
Koordynatorki: Jagoda Gumińska-Oleksy, Aleksandra Jaremko
Zespół młodzieżowy: Alicja Drożdż, Amelia Wójcik, Daria Wolanin, Dasha Ivanchenko, Jagoda Skotnicka, Krystian Szadziński, Maciek Nowakowski, Zuza Jędrychowska, Maja Pogwizd, Malwina Miąsik, Natasza Kamińska, Zofia Rumińska (opiekunka grupy: Izabela Żelazna) – VI LO im. Adama Mickiewicza w Krakowie.