Tematem witraża Najświętszy Sakrament, zdobiącego kaplicę Bractwa Najświętszego Sakramentu, fundatora witraży w katedrze św. Mikołaja we Fryburgu, jest geneza sakramentu Eucharystii. Kompozycja Kościół, która jest jego częścią centralną w sensie ideowym, wypełniająca prawe okno witrażowe, wyobraża Odkupienie przez Ofiarę Krwi; Mehoffer odwołał się tu do utrwalonego w sztuce europejskiej ikonograficznego wzorca przedstawień Kościoła jako kobiety, zbierającej do mszalnego kielicha krew, która wypływa z boku ukrzyżowanego Chrystusa. Krzyż z ciałem Jezusa ma formę mozaikowego krucyfiksu, zdobiącego ołtarz, zarazem jednak artysta postać Ukrzyżowanego ożywia, jego ręce uwalnia z deski krzyża – Jezus skłania się swobodnie ku stojącej pod krzyżem kobiety i w pełnym naturalności geście dotyka jej skroni. Podtrzymują go dwa młodzieńcze, zindywidualizowane anioły – to istoty żyjące, w pełni realne.

Druga kompozycja dyptyku Najświętszy Sakrament, Wiara, ze zjawiskową postacią ubranej w białą, ślubną szatę, wpatrzonej w Hostię, Oblubienicy Baranka z Apokalipsy św. Jana, stanowi tematyczne dopełnienie treści odnoszących się do mistycznej natury i genezy Eucharystii i Kościoła. Karton Wiara został zakupiony do kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie w roku 2014, również dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W kartonach do witraża Najświętszy Sakrament, dzięki bogactwu drobnych, misternie dopracowanych detali i świetlistej kolorystyce Józef Mehoffer zyskał efekt niezwykłej dekoracyjności. Należą one niewątpliwie do jego najwybitniejszych dzieł z zakresu sztuki monumentalnej okresu modernizmu.

Beata Studziżba-Kubalska