fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Ogłoszenie wyników konkursu na projekt nowej ekspozycji i aranżacji wnętrz Pałacu Czartoryskich
Ogłoszenie wyników konkursu na projekt nowej ekspozycji i aranżacji wnętrz Pałacu Książąt Czartoryskich w Krakowie oraz otwarcie wystawy pokonkursowej
W dniu 16 marca 2017 roku Muzeum Narodowe w Krakowie we współpracy ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich Oddział w Krakowie ogłosiło realizacyjny, dwuetapowy konkurs architektoniczny na opracowanie projektu nowej ekspozycji i aranżacji wnętrz w Pałacu Książąt Czartoryskich w Krakowie. Scenariusz ekspozycji zakłada pokazanie w 24 salach na I i II piętrze Pałacu ok. 1100 obiektów w tym obrazów, przedmiotów codziennego użytku, militariów, grafiki oraz rękopisów i starodruków. Celem konkursu jest uzyskanie jak najlepszego projektu nowej ekspozycji i aranżacji wnętrz w Pałacu Książąt Czartoryskich w Krakowie. W zakres zamówienia będącego rozwinięciem pracy konkursowej wchodzić będzie także opracowanie wielobranżowej dokumentacji projektowej, mającej na celu dostosowanie wnętrz budynku do potrzeb wynikających z projektu nowej ekspozycji i aranżacji, z uwzględnieniem instalacji elektrycznych, niskoprądowych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Projekt nowej ekspozycji i aranżacji wnętrz dla Pałacu Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie obejmować będzie wszystkie pomieszczenia ekspozycyjne i ogólnodostępne, w tym korytarze, klatki schodowe i sanitariaty.
Rozstrzygnięcie konkursu będzie podstawą do zaproszenia uczestnika, którego praca w etapie II zostanie uznana za najlepszą, do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki. Do konkursu zgłosiły się 24 zespoły, ale zakwalifikowanych zostało 19. W I etapie wpłynęło 13 prac, z czego 3 zakwalifikowano do II etapu.
Wyniki konkursu zostały ogłoszone w obecności mediów 16 sierpnia 2017 o godz. 12.00 na dziedzińcu Pałacu Książąt Czartoryskich. Sąd Konkursowy w składzie: prof. Adam Brincken - ASP Kraków, mgr Janusz Czop - MNK, dr hab. Łukasz Gaweł – MNK, dr inż. arch. Jan Janczykowski - Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków, dr hab. inż. arch. Artur Jasiński - prof. KAAFM, KSK SARP Kraków – sędzia referent, arch. Ryszard Jurkowski - KSK SARP Katowice, prof. Jerzy Porębski - SPFP, ASP Warszawa, dr hab. Andrzej Szczerski – MNK, dr Agnieszka Widacka-Bisaga – MNK, arch. Paweł Wieczorek – KSK SARP Kraków, sekretarz organizacyjny konkursu i dr inż. arch. Barbara Ostrowska – SARP Kraków, sekretarz pomocniczy konkursu, przyznał jedną nagrodę w wysokości 40 tys. zł. Natomiast wszystkie prace przechodzące do drugiego etapu otrzymały nagrody w postaci zwrotu kosztów (20 000).
Trzecie miejsce jury przyznało projektowi przygotowanemu przez arch. wnętrz Marka Mikulskiego, dr inż. arch. Macieja Małachowicza oraz arch. Wnętrz Macieja Mikulskiego.
Drugie miejsce zdobyła praca włoskich architektów Claudia Nardi i Gabriele Anatrini, przygotowana z zespołem: Agnieszka Bińczycka, Matteo Crociani, Szymon Ruszczewski i Annalisa Tronci.
Nagroda główna przypadła projektowi przygotowanemu przez pracownię ART FM Sp. z o.o. w składzie: Magdalena Piwek, Maksymilian Majoch, Mieczysław Bielawski oraz Łukasz Markiewicz.
Jury doceniło walory i estetyczną spójność zwycięskiego projektu, który w twórczy sposób wykorzystał kontekst miejsca, oparty na zderzeniu sztuki starej ze współczesnymi tendencjami projektowania wnętrz. - Na podkreślenie zasługuje kompleksowość zaprezentowanej koncepcji, rzetelność opracowania części opisowej i przejrzystość przekazu części graficznej. Jury zdaje sobie sprawę z trudności, przed jakimi postawiony będzie Projektant, jednak wyraża przekonanie, że walory nagrodzonej pracy, a także zaprezentowany w niej wysoki poziom warsztatowy gwarantują – przy współpracy z Zamawiającym – osiągnięcie satysfakcjonującego rezultatu. Jury wyraża nadzieję, że odnowione muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie stanie się perłą wśród muzeów kolekcjonerskich na świecie – czytamy w uzasadnieniu wyboru.
Analizując nadesłane prace Jury przygotowało zalecenia pokonkursowe, które mają być wskazówkami dla zwycięskiej pracowni przy opracowaniu ostatecznego projektu aranżacji Pałacu Książąt Czartoryskich i projektu nowej ekspozycji. Najważniejsze z nich to utrzymanie równowagi między zabytkowym wnętrzem Pałacu i nowoczesnymi środkami wyrazu. Laureat konkursu przy sporządzaniu projektu nowej ekspozycji na wszystkich etapach prac powinien uwzględniać zalecenia wskazane przez Sąd Konkursowy i przez zamawiającego, czyli Muzeum Narodowe w Krakowie.
Nagrodzone prace będzie można oglądać od 18 sierpnia do 15 września w ramach wystawy plenerowej na placu przed Arsenałem Muzeum Książąt Czartoryskich. Z tej okazji 18, 19 i 20 sierpnia wstęp na wystawę Najcenniejsze. Kolekcja Książąt Czartoryskich w Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich będzie kosztował 1 zł. W tych dniach zostaną także zorganizowane specjalne oprowadzania dla publiczności (w cenie biletu na wystawę) po wystawie „Najcenniejsze": w piątek 18 sierpnia o godz. 16.30, w sobotę 19 sierpnia o godz. 12.00 i w niedzielę 20 sierpnia o godz. 12.00.
Historia Muzeum Książąt Czartoryskich
Muzeum Książąt Czartoryskich to pierwsze w tej części Europy muzeum publiczne oraz pierwsze muzeum na świecie poświęcone pamięci narodu. I jedno z pierwszych w Europie nowoczesnych muzeów powszechnie dostępnych, mających za zadanie gromadzenie dzieł sztuki, pamiątek historycznych, przedmiotów związanych z kulturą. Dziś ta bezcenna kolekcja, zaliczana do najważniejszych w Polsce, obejmuje 86 tys. obiektów muzealnych: obrazy (ponad 300), w tym dwa z najcenniejszych w Polsce - „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci i „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta van Rijna - a także rzeźby, rysunki, grafiki, przedmioty codziennego użytku, sarkofagi, mumie, relikwie, broń, numizmaty i pamiątki po sławnych bohaterach minionych epok oraz 250 tys. rękopisów, starodruków, książek i cennych dokumentów.
Fundatorką kolekcji i założycielką prywatnego muzeum była księżna Izabela Czartoryska, ale do jego rozwoju przyczyniło się wielu Polaków i cudzoziemców. Swoje zbiory Izabela Czartoryska umieściła w specjalnie zbudowanych na ten cel w Puławach budynkach muzealnych. W roku 1801 otwarła Świątynię Pamięci, zwaną potem Świątynią Sybilli, będącą „miejscem pamięci narodowej”, przechowującym przedmioty związane z przeszłością Polski. Natomiast sztukę zagraniczną i pamiątki pomieściła w Domu Gotyckim, zbudowanym niedaleko Świątyni Sybilli w parku puławskim. Zbiory Izabeli uzupełniali później jej syn Adam Jerzy, a zwłaszcza wnuk Władysław. Burzliwe dzieje kolekcji odzwierciedlają historię polskiego narodu ostatnich dwustu lat.
Po wybuchu powstania listopadowego część zbiorów ewakuowano do Sieniawy, ale niektóre przedmioty przechowywano w kościołach we Włostowicach i Kurowie, pałacach Zamoyskich w Podzamczu i Klemensowie, w różnych tajnych miejscach, piwnicach, strychach a nawet w chłopskich chatach. Car Mikołaj I skonfiskował majątek Czartoryskich. Syn Izabeli, Adam Jerzy, prezes powstańczego Rządu Narodowego, skazany zaocznie na karę śmierci, wyemigrował do Paryża, gdzie kupił słynny Hôtel Lambert, sprowadził część zbiorów i niektóre z nich udostępniał publiczności. Rok przed śmiercią (zmarł w 1861 roku) przekazał synowi Władysławowi „wolę utworzenia w kraju Muzeum Narodowego”. Wybór padł na Kraków. Władze miasta podarowały na ich schronienie dawny miejski arsenał. W nim w roku 1877 zainaugurowało działalność Muzeum Czartoryskich, zyskując szybko sławę jednego z najciekawszych w Europie. Z czasem Czartoryscy dokupili sąsiadujący z arsenałem klasztorek popijarski i trzy kamienice. Przebudowując je w historyzującym stylu i łącząc dekoracyjnymi przewiązkami stworzyli malownicze miejsce - dziś jedno z najbardziej urokliwych w Krakowie.
W roku 2010 Muzeum Książąt Czartoryskich zostało zamknięte w celu przeprowadzenia gruntownego remontu. Na lata 2010-2016 przypadał okres szeroko zakrojonych i intensywnych prac remontowych i budowlanych prowadzonych w budynku Pałacu ze środków: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego a także środków własnych Fundacji Książąt Czartoryskich - do 2016 roku właściciela kolekcji. Ich celem było dostosowanie Pałacu do potrzeb współczesnego muzealnictwa, stworzenie odpowiednich pod względem technicznym, bezpieczeństwa i ekspozycyjnym warunków do udostępnienia kolekcji zwiedzającym. W pełni dostosowano wszystkie pomieszczenia oraz ciągi komunikacyjne w Pałacu do potrzeb osób z niepełnosprawnościami ruchowymi. Zadaszono dziedziniec, tworząc dzięki temu kolejne, niezwykle malownicze miejsce. Koszt dotychczasowych prac to 27,4 mln zł.
W kwietniu 2017 roku MNK opracowało projekt „Przeszłość przyszłości - remont i wyposażenie Muzeum Książąt Czartoryskich - Muzeum Narodowe w Krakowie w celu udostępnienia unikatowej kolekcji”, który został zgłoszony w konkursie: Działania 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Koszt całkowity dokończenia inwestycji to 43, 5 mln zł (kwota, o którą MNK wnioskuje do POIiŚ to: 37 mln zł). Projekt przeszedł pozytywnie ocenę formalną. Wyniki konkursu Ministerstwo Kultury ogłosi na przełomie października i listopada 2017. Planowany termin realizacji to lata 2017-2020.
Jednocześnie z remontem Pałacu Fundacja Książąt Czartoryskich prowadziła w latach 2013 -2016 prace remontowo – konserwatorskie w Arsenale i Klasztorku. Ich koszt wynosi 2,6 mln zł. Aktualnie trwa przebudowa i remont konserwatorski Arsenału z Basztą Stolarską i Ciesielską. Prace potrwają do końca 2019 roku i będą kosztować w sumie ok. 10 mn zł,
z czego ok. 6,8 mln zł pochodzi z dotacji Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.
Oprac. Katarzyna Bik
Kolekcja i budynki Książąt Czartoryskich stały się własnością Narodu Polskiego 29 grudnia 2016. Umowę zakupu z Adamem Karolem Czartoryskim podpisał Wicepremier, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński.
Organizatorzy konkursu konkursu na projekt nowej ekspozycji i aranżacji wnętrz Pałacu Książąt Czartoryskich w Krakowie: MNK i SARP – Oddział Kraków
Rozstrzygnięcie konkursu będzie podstawą do zaproszenia uczestnika, którego praca w etapie II zostanie uznana za najlepszą, do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki. Do konkursu zgłosiły się 24 zespoły, ale zakwalifikowanych zostało 19. W I etapie wpłynęło 13 prac, z czego 3 zakwalifikowano do II etapu.
Wyniki konkursu zostały ogłoszone w obecności mediów 16 sierpnia 2017 o godz. 12.00 na dziedzińcu Pałacu Książąt Czartoryskich. Sąd Konkursowy w składzie: prof. Adam Brincken - ASP Kraków, mgr Janusz Czop - MNK, dr hab. Łukasz Gaweł – MNK, dr inż. arch. Jan Janczykowski - Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków, dr hab. inż. arch. Artur Jasiński - prof. KAAFM, KSK SARP Kraków – sędzia referent, arch. Ryszard Jurkowski - KSK SARP Katowice, prof. Jerzy Porębski - SPFP, ASP Warszawa, dr hab. Andrzej Szczerski – MNK, dr Agnieszka Widacka-Bisaga – MNK, arch. Paweł Wieczorek – KSK SARP Kraków, sekretarz organizacyjny konkursu i dr inż. arch. Barbara Ostrowska – SARP Kraków, sekretarz pomocniczy konkursu, przyznał jedną nagrodę w wysokości 40 tys. zł. Natomiast wszystkie prace przechodzące do drugiego etapu otrzymały nagrody w postaci zwrotu kosztów (20 000).
Trzecie miejsce jury przyznało projektowi przygotowanemu przez arch. wnętrz Marka Mikulskiego, dr inż. arch. Macieja Małachowicza oraz arch. Wnętrz Macieja Mikulskiego.
Drugie miejsce zdobyła praca włoskich architektów Claudia Nardi i Gabriele Anatrini, przygotowana z zespołem: Agnieszka Bińczycka, Matteo Crociani, Szymon Ruszczewski i Annalisa Tronci.
Nagroda główna przypadła projektowi przygotowanemu przez pracownię ART FM Sp. z o.o. w składzie: Magdalena Piwek, Maksymilian Majoch, Mieczysław Bielawski oraz Łukasz Markiewicz.
Jury doceniło walory i estetyczną spójność zwycięskiego projektu, który w twórczy sposób wykorzystał kontekst miejsca, oparty na zderzeniu sztuki starej ze współczesnymi tendencjami projektowania wnętrz. - Na podkreślenie zasługuje kompleksowość zaprezentowanej koncepcji, rzetelność opracowania części opisowej i przejrzystość przekazu części graficznej. Jury zdaje sobie sprawę z trudności, przed jakimi postawiony będzie Projektant, jednak wyraża przekonanie, że walory nagrodzonej pracy, a także zaprezentowany w niej wysoki poziom warsztatowy gwarantują – przy współpracy z Zamawiającym – osiągnięcie satysfakcjonującego rezultatu. Jury wyraża nadzieję, że odnowione muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie stanie się perłą wśród muzeów kolekcjonerskich na świecie – czytamy w uzasadnieniu wyboru.
Analizując nadesłane prace Jury przygotowało zalecenia pokonkursowe, które mają być wskazówkami dla zwycięskiej pracowni przy opracowaniu ostatecznego projektu aranżacji Pałacu Książąt Czartoryskich i projektu nowej ekspozycji. Najważniejsze z nich to utrzymanie równowagi między zabytkowym wnętrzem Pałacu i nowoczesnymi środkami wyrazu. Laureat konkursu przy sporządzaniu projektu nowej ekspozycji na wszystkich etapach prac powinien uwzględniać zalecenia wskazane przez Sąd Konkursowy i przez zamawiającego, czyli Muzeum Narodowe w Krakowie.
Nagrodzone prace będzie można oglądać od 18 sierpnia do 15 września w ramach wystawy plenerowej na placu przed Arsenałem Muzeum Książąt Czartoryskich. Z tej okazji 18, 19 i 20 sierpnia wstęp na wystawę Najcenniejsze. Kolekcja Książąt Czartoryskich w Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich będzie kosztował 1 zł. W tych dniach zostaną także zorganizowane specjalne oprowadzania dla publiczności (w cenie biletu na wystawę) po wystawie „Najcenniejsze": w piątek 18 sierpnia o godz. 16.30, w sobotę 19 sierpnia o godz. 12.00 i w niedzielę 20 sierpnia o godz. 12.00.
Historia Muzeum Książąt Czartoryskich
Muzeum Książąt Czartoryskich to pierwsze w tej części Europy muzeum publiczne oraz pierwsze muzeum na świecie poświęcone pamięci narodu. I jedno z pierwszych w Europie nowoczesnych muzeów powszechnie dostępnych, mających za zadanie gromadzenie dzieł sztuki, pamiątek historycznych, przedmiotów związanych z kulturą. Dziś ta bezcenna kolekcja, zaliczana do najważniejszych w Polsce, obejmuje 86 tys. obiektów muzealnych: obrazy (ponad 300), w tym dwa z najcenniejszych w Polsce - „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci i „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta van Rijna - a także rzeźby, rysunki, grafiki, przedmioty codziennego użytku, sarkofagi, mumie, relikwie, broń, numizmaty i pamiątki po sławnych bohaterach minionych epok oraz 250 tys. rękopisów, starodruków, książek i cennych dokumentów.
Fundatorką kolekcji i założycielką prywatnego muzeum była księżna Izabela Czartoryska, ale do jego rozwoju przyczyniło się wielu Polaków i cudzoziemców. Swoje zbiory Izabela Czartoryska umieściła w specjalnie zbudowanych na ten cel w Puławach budynkach muzealnych. W roku 1801 otwarła Świątynię Pamięci, zwaną potem Świątynią Sybilli, będącą „miejscem pamięci narodowej”, przechowującym przedmioty związane z przeszłością Polski. Natomiast sztukę zagraniczną i pamiątki pomieściła w Domu Gotyckim, zbudowanym niedaleko Świątyni Sybilli w parku puławskim. Zbiory Izabeli uzupełniali później jej syn Adam Jerzy, a zwłaszcza wnuk Władysław. Burzliwe dzieje kolekcji odzwierciedlają historię polskiego narodu ostatnich dwustu lat.
Po wybuchu powstania listopadowego część zbiorów ewakuowano do Sieniawy, ale niektóre przedmioty przechowywano w kościołach we Włostowicach i Kurowie, pałacach Zamoyskich w Podzamczu i Klemensowie, w różnych tajnych miejscach, piwnicach, strychach a nawet w chłopskich chatach. Car Mikołaj I skonfiskował majątek Czartoryskich. Syn Izabeli, Adam Jerzy, prezes powstańczego Rządu Narodowego, skazany zaocznie na karę śmierci, wyemigrował do Paryża, gdzie kupił słynny Hôtel Lambert, sprowadził część zbiorów i niektóre z nich udostępniał publiczności. Rok przed śmiercią (zmarł w 1861 roku) przekazał synowi Władysławowi „wolę utworzenia w kraju Muzeum Narodowego”. Wybór padł na Kraków. Władze miasta podarowały na ich schronienie dawny miejski arsenał. W nim w roku 1877 zainaugurowało działalność Muzeum Czartoryskich, zyskując szybko sławę jednego z najciekawszych w Europie. Z czasem Czartoryscy dokupili sąsiadujący z arsenałem klasztorek popijarski i trzy kamienice. Przebudowując je w historyzującym stylu i łącząc dekoracyjnymi przewiązkami stworzyli malownicze miejsce - dziś jedno z najbardziej urokliwych w Krakowie.
W roku 2010 Muzeum Książąt Czartoryskich zostało zamknięte w celu przeprowadzenia gruntownego remontu. Na lata 2010-2016 przypadał okres szeroko zakrojonych i intensywnych prac remontowych i budowlanych prowadzonych w budynku Pałacu ze środków: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego a także środków własnych Fundacji Książąt Czartoryskich - do 2016 roku właściciela kolekcji. Ich celem było dostosowanie Pałacu do potrzeb współczesnego muzealnictwa, stworzenie odpowiednich pod względem technicznym, bezpieczeństwa i ekspozycyjnym warunków do udostępnienia kolekcji zwiedzającym. W pełni dostosowano wszystkie pomieszczenia oraz ciągi komunikacyjne w Pałacu do potrzeb osób z niepełnosprawnościami ruchowymi. Zadaszono dziedziniec, tworząc dzięki temu kolejne, niezwykle malownicze miejsce. Koszt dotychczasowych prac to 27,4 mln zł.
W kwietniu 2017 roku MNK opracowało projekt „Przeszłość przyszłości - remont i wyposażenie Muzeum Książąt Czartoryskich - Muzeum Narodowe w Krakowie w celu udostępnienia unikatowej kolekcji”, który został zgłoszony w konkursie: Działania 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Koszt całkowity dokończenia inwestycji to 43, 5 mln zł (kwota, o którą MNK wnioskuje do POIiŚ to: 37 mln zł). Projekt przeszedł pozytywnie ocenę formalną. Wyniki konkursu Ministerstwo Kultury ogłosi na przełomie października i listopada 2017. Planowany termin realizacji to lata 2017-2020.
Jednocześnie z remontem Pałacu Fundacja Książąt Czartoryskich prowadziła w latach 2013 -2016 prace remontowo – konserwatorskie w Arsenale i Klasztorku. Ich koszt wynosi 2,6 mln zł. Aktualnie trwa przebudowa i remont konserwatorski Arsenału z Basztą Stolarską i Ciesielską. Prace potrwają do końca 2019 roku i będą kosztować w sumie ok. 10 mn zł,
z czego ok. 6,8 mln zł pochodzi z dotacji Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.
Oprac. Katarzyna Bik
Kolekcja i budynki Książąt Czartoryskich stały się własnością Narodu Polskiego 29 grudnia 2016. Umowę zakupu z Adamem Karolem Czartoryskim podpisał Wicepremier, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński.
Organizatorzy konkursu konkursu na projekt nowej ekspozycji i aranżacji wnętrz Pałacu Książąt Czartoryskich w Krakowie: MNK i SARP – Oddział Kraków