Fragment okładki drukowanego programu teatru Cricot, 1938 lub 1939, własność prywatna
Cykl: Swoboda tajemna Instynkt teatralny, czyli o teatrze Cricot
W artykułach Józefa Jaremy publikowanych w latach 1934-1938 pojawia się wielokrotnie kategoria instynktu teatralnego. Wszystko, cokolwiek dzieje się na scenie, musi mieć powód artystyczny, sceniczny pretekst. Założyciel teatru Cricot I czerpał inspirację do swojej działalności teatralnej z najważniejszych wydarzeń, spektakli, teatrów (przede wszystkim nieinstytucjonalnych), kierunków, twórców, idei i form artystycznych początku XX wieku.
Wystarczy wymienić Stanisława Wyspiańskiego, Siergieja Diagilewa i jego Balety Rosyjskie, Pablo Picasso, Tristana Tzarę, futurystyczne i surrealistyczne koncepcje związane z nową formułą teatru i relacji scena - widownia, cyrk, fotografia, kino, by zauważyć imponujący rozmach myślenia Jaremy o nowym teatrze. Czerpiąc z tradycji i nowoczesnych koncepcji, jednocześnie szukał przede wszystkim swojej drogi, którą bezkompromisowo i konsekwentnie szedł od momentu opracowania pierwszej koncepcji dekoracji do utworu Tytusa Czyżewskiego "Osioł i słońce w metamorfozie" w 1921 roku, po powstanie Komitetu Paryskiego przy Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, założenie własnego teatru w 1933 roku aż po Art Club założony wspólnie z Enrico Prampolinim w Rzymie w 1945 roku.
Jarema nie myślał w kategoriach stylu, ważności czy doniosłości tematu sztuki. Sięgał zarówno po elementy cyrku, szopki, nowoczesnego tańca, współczesnego malarstwa, odwoływał się twórczości Wyspiańskiego, Słowackiego, Fredry. Na scenie można pokazać wszystko, jeśli artysta ma przemyślany i sformułowany powód artystyczny. Dziś nazwalibyśmy Jarema zapewne menadżerem, który potrafi wokół swojej idei skupić artystyczne indywidualności i pokierować ich pracą w taki sposób, by powstała sztuka niezależna, zmuszająca do myślenia, otwarta na eksperyment. Cricot tworzyli w takim samym stopniu malarze, architekci, muzycy, literaci i aktorzy, teatr jako synteza sztuk wymagał według Jaremy mocnego, interdyscyplinarnego zespołu, który połączy idea czystej sztuki, idea napędzana instynktem teatralnym. Pretekstem do działań teatralnych nie może być literatura, słowo, temat utworu czy aktualna moda teatralna, ale od początku musi to być scena, działanie sceniczne, ruch. Nowoczesny teatr wymaga aktywnej publiczności, takiej, którą trzeba przygotować do nowych form teatralnych, by później publiczność ta stawiała przed artystami wymagania nieustannej pracy, poszukiwań i eksperymentów.
Według Jaremy instynkt teatralny budzi się, gdy artysta odpowie sobie na pytanie; czego chcę?, gdy po zapoznaniu się z tym, czym aktualnie żyje świat sztuki, po głębokiej analizie tradycji, odejdzie na bok, by w skupieniu przygotować własną, niezależną drogę twórczą.
Teatr Cricot jest najlepszym dowodem na to, że tam, gdzie artystom prawdziwie chodzi o sztukę, o czystą sztukę, dla której nie szuka się żadnych innych, pozaartystycznych powodów, powstają rzeczy nowe, odważne i inspirujące następne pokolenia artystów.
Prowadzenie: Katarzyna Kwiecień-Kalińska, absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Ukończyła kurs redakcji merytorycznej w Polskim Towarzystwie Wydawców Książek oraz studia podyplomowe z zarządzania kulturą w strukturach Unii Europejskiej przy IBL PAN. Współpracowała z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego przy projekcie Archiwum Teatru Alternatywnego. Publikowała w miesięczniku "Teatr" oraz w dwumiesięczniku "Strony". Prowadziła zajęcia z historii dramatu na tle teatru europejskiego oraz metod pracy z grupą na Podyplomowych Studiach – Wiedza o teatrze na UKSW. We współpracy z Fundacją Rodu Szeptyckich koordynowała obchody Roku Fredry w 2013. Opracowywała i inwentaryzowała archiwum ks. Janusza St. Pasierba.
Jarema nie myślał w kategoriach stylu, ważności czy doniosłości tematu sztuki. Sięgał zarówno po elementy cyrku, szopki, nowoczesnego tańca, współczesnego malarstwa, odwoływał się twórczości Wyspiańskiego, Słowackiego, Fredry. Na scenie można pokazać wszystko, jeśli artysta ma przemyślany i sformułowany powód artystyczny. Dziś nazwalibyśmy Jarema zapewne menadżerem, który potrafi wokół swojej idei skupić artystyczne indywidualności i pokierować ich pracą w taki sposób, by powstała sztuka niezależna, zmuszająca do myślenia, otwarta na eksperyment. Cricot tworzyli w takim samym stopniu malarze, architekci, muzycy, literaci i aktorzy, teatr jako synteza sztuk wymagał według Jaremy mocnego, interdyscyplinarnego zespołu, który połączy idea czystej sztuki, idea napędzana instynktem teatralnym. Pretekstem do działań teatralnych nie może być literatura, słowo, temat utworu czy aktualna moda teatralna, ale od początku musi to być scena, działanie sceniczne, ruch. Nowoczesny teatr wymaga aktywnej publiczności, takiej, którą trzeba przygotować do nowych form teatralnych, by później publiczność ta stawiała przed artystami wymagania nieustannej pracy, poszukiwań i eksperymentów.
Według Jaremy instynkt teatralny budzi się, gdy artysta odpowie sobie na pytanie; czego chcę?, gdy po zapoznaniu się z tym, czym aktualnie żyje świat sztuki, po głębokiej analizie tradycji, odejdzie na bok, by w skupieniu przygotować własną, niezależną drogę twórczą.
Teatr Cricot jest najlepszym dowodem na to, że tam, gdzie artystom prawdziwie chodzi o sztukę, o czystą sztukę, dla której nie szuka się żadnych innych, pozaartystycznych powodów, powstają rzeczy nowe, odważne i inspirujące następne pokolenia artystów.
Prowadzenie: Katarzyna Kwiecień-Kalińska, absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Ukończyła kurs redakcji merytorycznej w Polskim Towarzystwie Wydawców Książek oraz studia podyplomowe z zarządzania kulturą w strukturach Unii Europejskiej przy IBL PAN. Współpracowała z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego przy projekcie Archiwum Teatru Alternatywnego. Publikowała w miesięczniku "Teatr" oraz w dwumiesięczniku "Strony". Prowadziła zajęcia z historii dramatu na tle teatru europejskiego oraz metod pracy z grupą na Podyplomowych Studiach – Wiedza o teatrze na UKSW. We współpracy z Fundacją Rodu Szeptyckich koordynowała obchody Roku Fredry w 2013. Opracowywała i inwentaryzowała archiwum ks. Janusza St. Pasierba.
