Stanisław Wyspiański uważał, że portret to odbicie chwili - nie malował modela, lecz człowieka. Z ogromną czułością przedstawiane wizerunki dzieci w niezwykły sposób oddają urok, niewinność i szczerość tych wyjątkowych modeli. Z kolei istotą licznych autoportretów było ukazanie psychologicznej roli upływającego czasu. Pejzaże krakowskie, zwłaszcza widoki wzgórza wawelskiego, powstały z miłości do rodzinnego miasta i polskiej historii. "Planty o świcie" to jedno z nielicznych dzieł artysty namalowanych farbami olejnymi. Już w czasach studiów w Paryżu okazało się, że Wyspiański jest uczulony na biel cynkową. Między innymi, dlatego zaczął rysować pastelami i większość jego dzieł wykonana jest właśnie w tej technice. "Poranek pod Wawelem" (Planty o świcie) to przykład mistrzostwa w przestawieniu atmosfery krakowskiego pejzażu – mglisty poranek z perspektywą na Wawel. Projekty polichromii i witraży do kościoła oo. Franciszkanów i do Domu Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie są niemal namacalnym dowodem na nieśmiertelność artysty. Zwiedzając Kraków, możemy odwiedzić te miejsca i zobaczyć oryginalne prace. Obraz z cyklu "Widok z okna pracowni na Kopiec Kościuszki" Wyspiański stworzył, kiedy choroba zatrzymała go w domu przy ul. Krowoderskiej. Malował ten widok wielokrotnie, rejestrując zmienne warunki atmosferyczne, porę dnia i natężenie światła słonecznego.

Różnorodność dziedzin artystycznych, którymi zajmował się Stanisław Wyspiański, tytaniczna praca i dorobek artystyczny, jaki stał się efektem zaledwie 37 lat życia budzą zachwyt i szacunek i stawiają tego artystę w panteonie najwybitniejszych polskich twórców.

Opracowanie: Katarzyna Szczygieł i Jagoda Gumińska-Oleksy - Sekcja Edukacji MNK

Stanisław Wyspiański, Helenka z wazonem, 1902 r.

Stanisław Wyspiański, Śpiący Mietek, 1902 r.

Stanisław Wyspiański, Portret Józia Feldmana, 1905 r.

Stanisław Wyspiański, Polonia, 1894 r. Replika dolnej części projektu witraża do okna górnego katedry lwowskiej

Stanisław Wyspiański, Widok z okna na Kopiec Kościuszki. Szary dzień, 1905 r.

Stanisław Wyspiański, Mietek oparty na rękach, 1904 r.

Stanisław Wyspiański, Apollo. System Kopernika, 1904 r. Projekt witraża do Domu Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie

Stanisław Wyspiański, Autoportret z żoną, 1904 r.

Stanisław Wyspiański, Dziewczynka w niebieskim kapeluszu, 1895 r.

Stanisław Wyspiański, Macierzyństwo, 1905 r.

Stanisław Wyspiański, Nasturcje, 1897 r. Projekt dekoracji malarskiej do prezbiterium i transeptu kościoła Franciszkanów w Krakowie

Stanisław Wyspiański, Kościół Panny Maryi, 1905 r.

Stanisław Wyspiański, Poranek pod Wawelem (Planty o świcie), 1894 r.

Stanisław Wyspiański, Błogosławiona Salomea, przed 1902 Projekt kwatery witraża z bł. Salomeą do prezbiterium kościoła Franciszkanów w Krakowie (fragment)