Barokowa sztuka z miast górniczych w środkowej Słowacji

• Wykład w j. słowackim tłumaczony na j. polski

Obszar górniczy środkowej Słowacji – ówczesnych górniczych miast Dolnych Węgier – miał ogromne znaczenie dla Habsburgów, do których należał od 1548 roku i finansował ich dwór. Jednocześnie ten technicznie i artystycznie rozwinięty region stanowił jeden z najważniejszych ośrodków artystycznych w kraju. Niewątpliwie bliskie związki z dworem wiedeńskim były odpowiedzialne za taką pozycję regionu w erze nowożytnej. Za panowania Marii Teresy nastąpiła rekatolizacja regionu.

Wykład będzie poświęcony sztuce wspieranej nie tylko przez Kościół i zakony, ale również przez rady miast i różne instytucje zarządu górniczego, z wiodącą rolą urzędu górniczego podkomorzego w Bańskiej Szczawnicy. Analizowana również będzie forma i znaczenie wizualnego przedstawiania kościoła oraz dworu w XVIII wieku. W czasach baroku region ten został zdominowany przez artystów pochodzenia tyrolskiego (Michael Anton Räsner i Johann Georg Dominik Grasmair). Nacisk zostanie położony na czas po roku 1750, kiedy to gust artystyczny zmienił się za sprawą dwóch przybyszów – wiedeńskiego malarza Antona Schmidta i Dionýzego Ignáca Staneti, rzeźbiarza pochodzenia śląskiego. Ci artyści, zwłaszcza w latach 50-tych i 60-tych XVIII wieku, realizowali praktycznie wszystkie prestiżowe zlecenia, w tym prezentowane na wystawie fragmenty dekoracji kościoła parafialnego w Kremnicy (obecnie nieistniejącego).

Prowadzenie: dr Katarína Chmelinová - absolwentka historii sztuki na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie, gdzie po studiach podyplomowych pod kierunkiem prof. Marii Pötzl-Malíkovej w 2003 roku zdobyła drugi tytuł doktorski. Stypendystka w Polsce, Austrii, Czechach, Francji oraz Hiszpanii. Od 2000 roku pracuje jako kustosz zbiorów barokowych Słowackiej Galerii Narodowej w Bratysławie, gdzie zrealizowała kilka wystaw stałych w Bratysławie, na zamku Zvolen i w pałacu Strážky. W 2001 roku rozpoczęła pracę jako asystent na Wydziale Historii Sztuki Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie, gdzie od 2012 roku jest dyrektorem wydziału. Naukowo skoncentrowana na nowożytnej sztuce rzeźbiarskiej i malarskiej w Europie Środkowej. Autorka monografii rzeźbiarskiej rodziny Gross ze Spiskiej (2002). Ponadto autorka projektów wystawienniczo-wydawniczych, m.in. "Miesto zázrakov. Premeny barokového oltára" (2005) oraz "Ars inter Arma. Umenie a kultúra raného novoveku na východnom Slovensku" (2009). W latach 2010-2011 kurator wystawy "Industriálna krajina? Stredoslovenské banské mestá v 16.–18. storočí" oraz redaktorem towarzyszącej jej publikacji. Jest współautorką książki "Pamiatky františkánskeho rádu v 19. storočí na Slovensku a Konrád Švestka" (2013) oraz wystawy "Nestex" w Słowackiej Galerii Narodowej w Bratysławie (2014). Była także redaktorem czasopisma ARS wydawanego przez Instytut Historii Sztuki Słowackiej Akademii Nauk (wydanie nr. 2/2013) oraz książki "Thurzo-sprievodca po pamiatkach rodu" (2016).


Wykład towarzyszy wystawie "Skarby baroku. Między Bratysławą a Krakowem", którą tworzy niemal 150 eksponatów z ponad 20 instytucji. Jest to pierwsza w Polsce, obszerna prezentacja sztuki barokowej z terenów dzisiejszej Słowacji. Ekspozycji towarzyszy polsko-angielski katalog.