Skarby baroku. Między Bratysławą a Krakowem

10.02-23.04.2017 Skarby baroku. Między Bratysławą a Krakowem

Sztuka epoki baroku z terenów współczesnej Polski oraz Słowacji, o niekwestionowanej wartości artystycznej, od dziesięcioleci przyciąga uwagę zarówno badaczy, jak i jej miłośników. Pomimo to wzajemna wiedza na temat tej części historii krajów sąsiadujących od stuleci jest po obu stronach granicy zadziwiająco skromna.

Wystawa w Muzeum Narodowym w Krakowie, którą tworzy niemal 160 eksponatów z ponad 20 instytucji, jest w rzeczywistości pierwszą w Polsce, obszerną prezentacją sztuki barokowej z terenów dzisiejszej Słowacji. Ekspozycji towarzyszy polsko-angielski katalog.

Jedyną nadarzającą się okazją do pokazania tych dzieł w tak szerokim zakresie stała się generalna przebudowa budynku Słowackiej Galerii Narodowej, bowiem rdzeniem wystawy są właśnie artystyczne artefakty z jej stałych ekspozycji oraz zbiorów magazynowych. Pragnąc jednak udostępnić polskiej publiczności właściwy, reprezentatywny obraz rozwoju sztuki barokowej w północnej części dawnych, wielonarodowych Węgier, stanowiącej dzisiejszą Słowację, dzieła z galerii zostały uzupełnione wybranymi obiektami z innych ponad 20 państwowych zbiorów i prywatnych kolekcji.

Ekspozycja, zgodnie z podstawowym podziałem chronologicznym od wczesnego do późnego baroku, prezentuje tematy istotne dla miejscowej sztuki. Umożliwia również zapoznanie się z trzema głównymi regionami artystycznymi dzisiejszej Słowacji, funkcjonującymi w XVII i XVIII wieku. Na pierwszym miejscu plasują się ośrodki artystyczne zachodnich Węgier, położone blisko Wiednia na czele z Bratysławą jako miastem koronacyjnym królów węgierskich oraz Trnawą i Nitrą. Drugi region tworzyły miasta górnicze w środkowej Słowacji, podległe w tym czasie Wiedniowi. Ostatni zaś obejmował wschód dzisiejszej Słowacji, w szczególności historyczne regiony Spisza, Szarysza i Abowa. Wszystkie wspomniane terytoria, ukształtowane już w średniowieczu, zachowały swój zróżnicowany artystyczny charakter również w epoce baroku. Zgromadzone na wystawie prace malarskie, rzeźbiarskie oraz rzemiosło artystyczne przedstawiają poszczególne etapy rozwoju stylu barokowego w wymienionych ośrodkach i ewolucję kluczowych typów dzieł. Prezentują twórców znanych (np. Andrea Pozzo, Paul Troger, Franz Xaver Messerschmidt) i nieznanych, ich mecenasów oraz wzajemne relacje pomiędzy nimi.

Skarby baroku nie stanowią jedynie przeglądu zabytków owej epoki z terenów dzisiejszej Słowacji. Mają również zwrócić uwagę na związki artystyczne pomiędzy byłymi Węgrami i Rzeczpospolitą, które paradoksalnie, pomimo bliskości obu krajów, nie zostały dokładnie rozpoznane.

Ekspozycja ukazuje przede wszystkim dzieła dojrzałego i późnego baroku z XVIII wieku, kiedy kontakty kulturalne znacznie się nasiliły. Wystawa rozróżnia dwa podstawowe modele artystycznych powiązań, wynikających z funkcjonujących wówczas kierunków migracji twórców oraz dzieł. Z jednej strony prezentuje przykłady specyficznych relacji artystycznych z pogranicza słowacko-polskiego, gdzie w wyniku tzw. zastawu spiskiego część miast Spisza podlegała rządom Rzeczypospolitej (dokumentują je prace takich artystów, jak Paul Gross, Johann Szilássy, Dionysius Raissmeier lub Johann Feeg). Z drugiej – zwiedzający zobaczy dzieła obcych, zwłaszcza austriackich i tzw. austriacko-włoskich twórców o dźwięcznych nazwiskach, którzy dzięki zamówieniom na terenach obu krajów współkształtowali tamtejszą sztukę barokową (Johann Kupecký, Adám Mányoki, Franz Anton Maulbertsch, bracia Palkovie, Felix Ivo Leicher i inni). W tym właśnie celu prezentowany zbiór słowackich zabytków został uzupełniony dziełami pochodzącymi ze zbiorów różnych polskich instytucji oraz obiektami z Węgier i Ukrainy. I wreszcie – odwiedzający wystawę będą mieć wyjątkową okazję podziwiać w nowych kontekstach nie tylko dzieła uznane – sztandarowe, lecz także artefakty rzadko publicznie udostępniane, z magazynów muzeów i galerii oraz pochodzące z prywatnych kolekcji. Na potrzeby niniejszej ekspozycji wiele z nich specjalnie poddane zostało zabiegom konserwatorskim.

Kurator: Katarína Chmelinová

SERWIS PRZEWODNICKI
Oprowadzania z przewodnikiem muzealnym w ramach obowiązujących opłat.
Konieczna wcześniejsza rezerwacja: rezerwacja@mnk.pl, tel. 12 43 35 744 (czynne od poniedziałku do piątku w godz. 9.00-16.00)

Autor: Katarína Chmelinová

Słowa kluczowe:

barok, Barok między Bratysławą a Krakowem, Słowacka Galeria Narodowa w Bratysławie

MNK Gmach Główny

al. 3 Maja 1, 30-062 Kraków sala wystaw zmiennych, parter

poniedziałek: nieczynne
wtorek - niedziela: 10.00-18.00

Gottfried Libalt, Widok Krakowa, 1652
olej na płótnie;
własność: Muzeum Narodowe w Krakowie

Malarz nieznany, Portret pośmiertny Elżbiety Rakoczy, z d. Bánffy, 1663

olej na płótnie;
własność: Jednolity Fundusz Majątkowy Zjednoczenia Związków Zawodowych w Republice Słowackiej - Pałac w Topolczankach

Jakub Bogdan, Martwa natura z kwiatami, po 1694 r.
olej na płótnie, Słowacka Galeria Narodowa, Bratysława

Šimon Reiter, Święty Marcin i żebrak, 1686

drewno polichromowane, złocone;

własność: Muzeum Wschodniosłowackie w Koszycach

Ján Kupecký, Trzej żebracy, ok. 1700
olej na płótnie
własność: Muzeum Sztuk Pięknych, Budapeszt

Nieznany snycerz środkowoeuropejski, Krucyfiks choleryczny, po 1709

drewno polichromowane
własność: Słowacka Galeria Narodowa, Bratysława

Ján Kupecký, Autoportret z żoną, 1712-1728
olej na płótnie
własność: Muzeum Sztuk Pięknych, Budapeszt

Andreas Johann Eglauer, Bóg Ojciec, 1722
drewno polichromowane, złocone;
własność: Galeria Miasta Bratysławy, Bratysława

Štefan Michal Vőrős Izbighy, Martwa natura z dyniami i ogórkami, 1734
olej na płótnie
własność: Słowacka Galeria Narodowa, Bratysława

Georg Raphael Donner, Wenus, ok. 1739
własność: Muzeum Sztuk Pięknych, Budapeszt

Dionýz Ignác Staneti, Anioł z chustą Weroniki, 1762-1764 r.

drewno polichromowane, złocone
Slovenské Národné Múzeum Etnografické - Múzeum Martin

Trnawski malarz (Carl Wilhelm Brand ?), Portret pośmiertny Katarzyny Małgorzaty Forgách z Gimesza, klaryski z Trnawy († 25. 8. 1750), 1750
olej na płótnie;
własność: Słowackie Muzeum Narodowe – Muzeum Červený Kameň

Paul Troger, Portret Georga Raphaela Donnera, 1727-1728 r.
olej na płótnie, Galéria Mesta Bratislavy

Franz Xaver Messerschmidt, Kapucyn, 1780-1781
ołów i cyna, 36,4 × 22 × 27,5 cm
Galéria mesta Bratislavy, Bratislava

Malarz nieznany, Alegoryczna scena religijna z Matką Boską II, 2. ćw. XVIII w.
olej na płótnie;
własność: Muzeum Narodowe w Krakowie

Antoine Pesne (naśladowca), Portret mężczyzny – Johann Melchior Dinglinger?, 2. tercja XVIII w.
olej na płótnie
własność: Muzeum Narodowe Kraków

August Querfurt, Scena batalistyczna, przed 1761
olej na płótnie
własność: Muzeum Narodowe Kraków

August Querfurt – krąg, Scena batalistyczna, 1740-1750
olej na płótnie
własność: Słowacka Galeria Narodowa, Bratysława

Martin van Meytens – nieznany naśladowca, Portret Józefa II w chłopięcym wieku, 2 poł. XVIII w.
olej na płótnie;
własność: Muzeum Narodowe w Krakowie

Adam Manyoki, Portret szlachcica w zbroi, ok. 1718
olej na płótnie,
własność: Muzeum Narodowe w Krakowie

pre

Kuratorka wystawy "Skarby baroku" Katarína Chmelinová
/ fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

Aranżacja wystawy w Sali Wystaw Zmiennych
Gmach Główny MNK
Projekt aranżacji: Luiza Berdak, MNK / fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

/ fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

pre

Fasada Gmachu Głównego MNK
/ fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

Dyrektor MNK Andrzej Betlej
/ fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

Zaproszeni goście
/ fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

Kuratorka wystawy "Skarby baroku" Katarína Chmelinová
/ fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

/ fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

Widowisko taneczno-muzyczne z okresu baroku w wykonaniu Baletu Dworskiego Cracovia Danza
/ fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

/ fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

Przestrzeń wystawy "Skarby baroku"
/ fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

/ fot. Bartosz Cygan - Pracownia Fotograficzna MNK

pre

Skarby baroku

Prezentacja sztuki barokowej

Wernisaż wystawy "Skarby baroku"

Zaproszenie

Spot

Skarby baroku. Między Bratysławą a Krakowem

pliki do pobrania

Program wydarzeń towarzyszących wystawie "Skarby baroku"

Na blogu

Montaż wystawy "Skarby baroku"

MNK Gmach Główny

Organizatorzy

Patronat honorowy Konsula Generalnego Republiki Słowackiej w Krakowie

Mecenas MNK

Współpraca

Project Digital Museum

Patroni medialni

Komunikaty

Nasze oddziały

Skarby baroku. Między Bratysławą a Krakowem

pliki do pobrania

Program wydarzeń towarzyszących wystawie "Skarby baroku"

Na blogu

Montaż wystawy "Skarby baroku"

MNK Gmach Główny

Organizatorzy

Patronat honorowy Konsula Generalnego Republiki Słowackiej w Krakowie

Mecenas MNK

Współpraca

Project Digital Museum

Patroni medialni

Komunikaty

Nasze oddziały

Newsletter

bilety

Przypomnij mi o wydarzeniu

Zadaj pytanie

English version