Architektura późnogotycka w Krakowie

Przeniesienie form włoskich na dwór Jagiellonów wiązane jest z inspiracjami z Budy, gdzie przyszły król Polski Zygmunt I przebywał na dworze swojego brata – króla Węgier Władysława Jagiellończyka. Benedykt zw. Sandomierzaninem, który rozpoczął budowę nowego zamku na Wawelu (architekt pochodzący zapewne z Górnych Węgier, wyraźnie przywiązany do tradycji późnogotyckiej kamieniarki) tworzył hybrydyczne struktury złożone z fantazyjnie powyginanych lasek i nowożytnych ornamentów. Pod wpływem prac jego warsztatu wyróżnikiem krakowskiej architektury świeckiej w pocz. XVI w. stały się wprowadzane na masową skale portale i obramienia o bogatej dekoracji utworzonej z kamiennych, krzyżujących się na wielu płaszczyznach lasek, n. p. ul. Floriańska 13 (rezydencja rodziny Kmitów?) i Rynek Główny 28 (kamienica "pod Jagnięciem"). Najbogatsze portale wzbogacone są kutymi w kamieniu uschniętymi gałęziami z poskręcanymi liśćmi: ul. Floriańska 7, tzw. Złota Brama w Collegium Maius, kamienica zaadaptowana w XVI w. na klasztor Jezuitów przy kościele św. Barbary. Zauważalna jest też świadoma archaizacja form, poprzez świadome nawiązywanie do sztuki romańskiej, n. p. dekoracje zamku w Dębnie k. Tarnowa i okno z budynku probostwa przy kościele Wszystkich Świętych w Krakowie (wmurowane wtórnie w elewację wsch. Collegium Maius) w Krakowie.

W trakcie wykładu bogato zilustrowanego fotografiami słuchacze zyskają możliwość zapoznania się z niezwykłym bogactwem wspomnianych dekoracji w tym z dziełami bardzo mało znanymi i niemal zupełnie nieznanymi także w literaturze fachowej.

Prowadzenie: dr hab. Marek Walczak - pracownik Instytutu Historii Sztuki UJ.

O CYKLU "KRAKÓW NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKI"
W pięknie odrestaurowanych piwnicach Pałacu Biskupa Erazma Ciołka (ul. Kanonicza 17) możemy oglądać 800 fragmentów najcenniejszych rzeźb architektonicznych z całej Polski, pochodzących m.in. z kościoła Mariackiego, katedry krakowskiej czy katedry gnieźnieńskiej. Są to elementy oryginalne, wykonane z kamienia lub gipsowe odlewy rzeźb – z portali, zworników, nagrobków królewskich. Na co dzień rzeźby te - świadectwa blisko tysiącletniej historii architektury w Polsce - trudno oglądać z bliska ze względu na niedostępne położenie. 
W większości sal znajdują się eksponaty przygotowane dla poznawania dotykowego przez osoby słabo widzące i niewidome.
Więcej o ekspozycji "Kraków na wyciągnięcie ręki"

ZOBACZ POZOSTAŁE WYKŁADY Z CYKLU