Z wizytą powrotną. Panneau dekoracyjne Jana Rembowskiego z Sanatorium Dłuskich w Zakopanem

Po niespełna stu latach powraca czasowo do Zakopanego panneau dekoracyjne pt. Pochód górali autorstwa Jana Rembowskiego (1879–1923). Monumentalnych rozmiarów dzieło było pierwotnie częścią artystycznie zaprojektowanego i wyposażonego wnętrza salonu teatralnego w gmachu sanatorium Bronisławy i Kazimierza Dłuskich w Kościelisku.

Okazały budynek lecznicy z początku XX stulecia zachował się (w zmienionej formie i obudowany przyległościami jako część kompleksu wypoczynkowo-szkoleniowego AMW Rewita) na południowym zboczu Gubałówki i jest dzisiaj świadectwem przeprowadzonej z wielkim rozmachem inwestycji spółki zawiązanej w 1899 roku w Krakowie pod nazwą „Stowarzyszenie Sanatorium dla chorób piersiowych w Zakopanem”. W okresie młodopolskim zakład zasłynął nie tylko jako wzorcowa placówka medyczna stosująca najnowocześniejsze urządzenia i metody pozwalające z wielką skutecznością walczyć z gruźlicą, ale także jako „muzeum sztuki swojskiej”, które stało się niemal obowiązkowym punktem wizyty pod Tatrami.

Dłuscy zadbali o oryginalny wystrój sanatorium, włączając tym samym piękno do programu kuracyjnego opartego na terapeutycznej funkcji sztuki. Zatrudnili uznanych malarzy-‑dekoratorów, wśród których wyróżnić należy: Karola Frycza i Henryka Uziembłę – członków krakowskiego Towarzystwa „Polska Sztuka Stosowana” oraz działającego poza jego strukturami – Jana Rembowskiego, mieszkającego od 1903 roku w Zakopanem i leczącego się w zakładzie. W latach 1909–1910 artystom tym powierzono przygotowanie pomieszczeń rekreacyjnych służących „nieszkodliwym dla zdrowia rozrywkom”. I tak: czytelnia z biblioteką wyposażone zostały przez Frycza, salon muzyczny przeobrażono zgodnie z wizją Uziembły, a reprezentacyjny salon teatralny oraz poprzedzający go przedsionek z klatką schodową urządził Rembowski.

W wyniku kolejnych przemian wnętrz sanatorium zatracony został ich artystyczny charakter, a wszelkie części wyposażenia, na które składały się celowo zaprojektowane meble, boazerie, lampy czy ceramika użytkowa, a także malarskie dekoracje ścian oraz wielobarwne witraże, przepadły niemal całkowicie. O tym jak pierwotnie prezentowały się pomieszczenia                      w zakładzie Dłuskich świadczą zdjęcia archiwalne i zachowane szklane negatywy ze zbioru Antoniego Pawlikowskiego przechowywane w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Pokaz obrazu Rembowskiego w willi „Atma” w Zakopanem wzbogacony został wybranymi reprodukcjami fotografii z 1910 roku, by przybliżyć zwiedzającym ideę artystycznego wystroju wnętrz początku XX wieku oraz zwrócić uwagę, w jaki sposób sztuka stosowana i design korespondowały ze sztuką rodzimą zakorzenioną w lokalnej – w tym przypadku zakopiańskiej – tradycji i kulturze.

Nowa wystawa czasowa w Muzeum Karola Szymanowskiego w willi „Atma” w Zakopanem od 15 marca 2022 r.

Kuratorka: Irena Buchenfeld