{baseAction::__('GO_TO_CONTENT')}
Dostępny dla niepełnosprawnych wzrokowo Przewijak Kawiarnia Dostępny dla niepełnosprawnych słuchowo facebook flickr googleplus instagram pinterest searchsearch twitterwifi Zakaz fotografowania youtube wheelchair Listgridheart LOGO kir Calendar Calendar Calendar Logo
Wy, którzy Rzeczą Pospolitą władacie 12.01-22.05.2016 Wy, którzy Rzeczą Pospolitą władacie

W Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego przypominamy wystawę "Wy, którzy Rzeczypospolitą władacie. Sejm polski w starodrukach z kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego" - pokaz druków sejmowych od początkowych lat XVI wieku po koniec wieku XVIII.

Prezentujemy tu wybór opublikowanych tekstów praw, regulujących codzienność życia Rzeczypospolitej szlacheckiej przez prawie 300 lat.

Sejm polski, ukształtowany w początku XVI wieku, swymi uchwałami zwanymi konstytucjami decydował o sprawach ogólnopaństwowych, o nałożeniu podatków, wyprawach wojennych, unii realnej Polski i Litwy, wyborze króla, a czasem także o losie pojedynczych osób.
Decyzję o pierwszym kompletnym zebraniu praw rządzących królestwem podjął król Aleksander w 1505 roku na prośbę sejmującej w Radomiu szlachty. Jej rezultatem były wydrukowane w 1506 roku tzw. Statuta w redakcji kanclerza Jana Łaskiego. Wystawę otwieramy wyjątkowym, drukowanym na pergaminie egzemplarzem tego dzieła, zawierającym pierwszy graficzny obraz dwuizbowego obradującego przy królu  polskiego parlamentu.

Druki sejmowe: konstytucje, projekty praw i publikacje wystąpień poszczególnych posłów i senatorów są dowodem kilkuwiekowych starań o uzyskanie consensusu służącego polskiej racji stanu, trudnego w państwie rozległym, wielonarodowym i wieloreligijnym, ze zróżnicowanym statusem prawnym stanów - szlachty, duchowieństwa, mieszczaństwa i chłopstwa.

Od 1506 roku po ostatnie lata funkcjonowania Rzeczypospolitej Obojga Narodów i podjętą na Sejmie Wielkim reformę państwa zawartą w Konstytucji 3 Maja, dokładano wielu starań, by na bieżąco publikować uchwalone przez kolejne sejmy i zatwierdzane przez królów prawa. Ich szybkie i sprawne udostępnienie społeczeństwu i urzędom zapewniało realizację sformułowanej przez Stanisława Orzechowskiego, XVI-wiecznego pisarza politycznego, zasady-postulatu: Prawo jest panem w Królestwie wolnym.

Autor: Agnieszka Perzanowska

Muzeum  im. Emeryka Hutten-Czapskiego

ul. Piłsudskiego 12, 31-109 Kraków
  • poniedziałek: nieczynne
  • wtorek: 10.00-18.00
  • środa-niedziela: 10.00-16.00
Sejm Polski z tzw. Statutów Jana Łaskiego
/ fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Druki sejmowe
/ fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Druki sejmowe
Sejm Polski z: Jan Herburt, Statuta. Kraków 1570
/ fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Druki sejmowe
Publikacja konstytucji sejmowych z oficjalnym herbem państwowym: Przywileie y Constitucie … Władysława IV, 1633
/ fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Druki sejmowe
Publikacja konstytucji sejmowych z oficjalnym herbem państwowym: Przywileie y Constitucie … Władysława IV, 1633
/ fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Druki sejmowe
Tekst Konstytucji 3 Maja: Ustawa Rządowa, 1791
/ fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Druki sejmowe