Vistula is burning

Dawna pogoda już nie istnieje, więc nastaje czas świadomości własnego uwikłania. Sięgamy po figurę płonącej wody jako zjawiska niezwykłego i wprawiającego w osłupienie. Jest dla nas metaforą tego, co mogłoby się wydarzyć po topniejących lodowcach, zakwaszonych oceanach, wysuszonej glebie i wielu innych znakach w panoramie pięknego, ginącego na naszych oczach świata – świata, który wciąż możemy ocalić, zanim zapłoną rzeki. Wisła się pali – to alarm obwieszczający koniec porządku, który znamy. Przywołujemy najdłuższą polską rzekę, gdyż podobnie jak Andri Snær Magnason (autor książki O czasie i wodzie) żywimy przekonanie, że aby zrozumieć problem w szerszym spektrum, musimy go doświadczyć lokalnie.

Złagodzenie „porażenia przyszłością” wymaga zastanowienia się nad strategią przetrwania jednostki, mikrośrodowisk i całego społeczeństwa. Ujawniają się zjawiska trudne do pojęcia, lepkie i hiperobiektowe.

Mimo że katastrofa ekologiczna spędza nam sen z powiek, zaczynamy stopniowo przeczuwać jasne strony tego, co może się wydarzyć po chaosie. Kryzys ekologiczny stał się na tyle obecnym w naszej świadomości i nieodłącznym doświadczeniem, że sprowokował niezwykłą reakcję wyobraźni. Pojawia się taki styl narracji, która intensywnie penetruje język w celu lokalizacji kulturowych wzorców i metafor dla tego, co nieprzenikliwe, a realne.

Dla wielu ludzi dostępna wiedza nadal jest zbyt abstrakcyjna i odległa, a stanowimy część większej całości i nasze drobne decyzje odbijają się w skali globalnej. Mamy poczucie, że działania twórców mogłyby się stać pomocą w konfrontacji ze zbyt trudną i złożoną wiedzą.

Artyści biorący udział w wystawie są uważnymi obserwatorami gwałtownych zmian. Zastanawiają się nad tym, czym była stara pogoda oraz jaka będzie jej nowa wersja. Wraz z nimi przyglądamy się płonącemu horyzontowi (Bigaj) czy tęsknocie za zwykłym, dawnym deszczem (Vogl). Podobnie jak Timothy Morton widzimy nas, nasze działania i wytwory jako część natury. Oglądamy obiekty, stwory i stworzenia z czułością (Vogl, Gromilović).

Stojąc w biurze Orbis przed mozaiką „Miasta”, opracowujemy plany naszych nowych podróży (Radojičić i Kolarić). Towarzyszący otwarciu wystawy performance (Cvetković) konfrontuje nas z naszą niepewnością i niewiedzą w obliczu zagrożeń. Do podjęcia refleksji nad strategiami anektowania terytoriów i skażeniami informacją zachęca Zuza Banasińska. Prezentujemy analizę dezinformacji (Skrobiszewska), zużywania zasobów nieodnawialnych oraz zawłaszczania terenów srebrnego globu (Lazar).

Jednak nie chcemy snuć jedynie katastroficznych wizji, lecz szukamy współczesnej arki jako przestrzeni niematerialnej, duchowej, która jest w stanie uratować życie na Ziemi (Gudrich). Nadzieję na rozwiązanie naszych ziemskich problemów dzielimy z młodzieżą z przeszłości (Banasińska). Patrzymy uważnie i dzięki temu wiemy, że słońce jest lżejsze nad horyzontem (Petrović), a nasza percepcja jest plastyczna. Tytułowa płonąca woda jako zderzenie dwóch żywiołów może stać się rodzajem nowych narodzin.

 

Artyści: Zuza Banasińska, Michalina Bigaj, Luka Cvetković, Davor Gromilović, Lea Gudrich, Magdalena Lazar, Tijana Petrović, Emilija Radojičić i Mario Kolarić, Katarzyna Skrobiszewska, Johannes Vogl.

 

Kuratorki: Magdalena Lazar, Katarzyna Skrobiszewska


Wystawa zorganizowana w partnerstwie z Muzeum Narodowym w Krakowie w dawnym hotelu Cracovia to kontynuacja projektu krakowskich pedagogów pt. „Stopień niepoznania”. Odbywa się w ramach projektu „Nature is My Homeland” ASP w Krakowie finansowanego przez NAWA. Biorą w niej udział artyści z krajów partnerskich projektu, Serbii, Niemiec, Polski i USA. Wystawa organizowana w ramach Cracow Art Week KRAKERS 2020 @KRAKERS.