Jednym z głównych wydarzeń 11. edycji międzynarodowego festiwalu Miesiąc Fotografii w Krakowie, który zakończył się 16 czerwca 2013 była przekrojowa wystawa poświęcona historii fotografii modowej XX wieku.
Moda jest dobitnym wyrazem przemian kanonów piękna i zmian społecznych, ekspresyjną grą pomiędzy przynależnością a odrębnością, komunikacją i trendem. Jej jedynym stałym elementem jest nieustanna zmiana. Wystawa "Vanity" w Muzeum Narodowym w Krakowie, zorganizowana w ramach festiwalu Miesiąc Fotografii w Krakowie 2013, prezentowała sto prac fotograficznych z kolekcji F.C. Gundlacha poświęconych modzie.
Legendarny fotograf mody, galerzysta, kolekcjoner i kurator Franz Christian Gundlach (ur. 1926) uważa fotografię mody za najbardziej jednoznaczny wskaźnik kontekstu społecznego: "Fotografie mody zawsze są interpretacjami, efektami scenografii. Odzwierciedlają i prezentują ducha czasów obecnych oraz zwiastują przyszłych".
Prace prezentowane w Muzeum Narodowym w Krakowie – tworzone od końca lat 20. ubiegłego wieku do współczesności – konfrontowały nas z wystudiowanymi przedstawieniami ubiorów. Ekspozycja ukazywała kluczowe postawy ilustrujące zmiany zachodzące w fotografii modowej na przestrzeni dziesięcioleci. Można było zobaczyć na niej prace takich sław, jak: Richard Avedon, Lillian Bassman, Cecil Beaton, Sibylle Bergmann, Erwin Blumenfeld, Guy Bourdin, Louise Dahl-Wolfe, Hubs Flöter, Ralph Gibson, F.C. Gundlach, George Hoyningen-Huene, Horst P. Horst, George Hurrell, Indlekofer + Knoepfel, William Klein, Nick Knight, David LaChapelle, Edgar Leciejewski, Zoe Leonard, Leon Levinstein, Peter Lindbergh, Gjon Mili, Sarah Moon, Helmut Newton, Irving Penn, Regina Relang, Melvin Sokolsky, Deborah Turbeville, Yva, Imre von Santho, Tim Walker, Wols.
Wychodząc od zdjęć mody Cecila Beatona, wystawa prowadziła widza ku wymyślnym pozom i efektownym wizjom fotografów, takich jak George Hoyningen-Huene w latach 30., a następnie Irving Penn oraz Richard Avedon w latach 40. i 50. XX wieku.
Wyobrażenia splendoru, elegancji i kobiecości w fotografii mody raz po raz ujawniają wpływ nurtów obecnych w sztuce współczesnej i klasycyzujących środków wyrazu. Słynne realizacje Horsta P. Horsta oraz Erwina Blumenfelda dla "Vogue'a" wykazują wpływy surrealizmu i kubizmu, prace F.C. Gundlacha odzwierciedlają zaś op- i pop-art.
W latach 60. zmienia się rola samego krawiectwa w przedstawianiu mody. Podczas gdy strój, tkanina, szew pozostają w centrum zainteresowania fotografii mody do czasów Georga Mili czy Williama Kleina, młodzi fotografowie – tacy jak Guy Bourdin i Helmut Newton – poszerzają spektrum obrazów mody o konceptualne strategie mistyfikacji i zdystansowanej ironii. Bez ich przełomowych dzieł nie byłoby żartobliwego podejścia Davida LaChapelle’a.
Najnowsze postawy zaprezentowane na wystawie, kłopotliwe niedomówienie duetu Indlekofer + Knoepfel oraz baśniowe obrazy mistrza inscenizacji Tima Walkera wskazują na współistnienie różnych języków plastycznych w dzisiejszym świecie na styku Mody i Fotografii.
Cztery postawy artystyczne podkreślają intertekstualny charakter fotografii z kolekcji F.C. Gundlacha i subtelnie podważają wiarę w to, że moda może być zrozumiała w oderwaniu od kontekstu. Są to: Wols ze swoimi dramatycznymi obrazami manekinów z Wystawy Światowej w Paryżu w 1937 roku, Leon Levinstein ze zdjęciami zrobionymi na ulicach Nowego Jorku i San Francisco w latach 1955–1975, Zoe Leonard wykorzystująca przedmioty o konotacjach wanitatywnych i Edgar Leciejewski, reprezentowany przez cykl portretów zaczerpniętych z Google Street View i mierzących się z pytaniami o indywidualność i publikę w dobie internetu i mediów społecznościowych.
Wreszcie, mariaż mody i fotografii rozumiany jako obraz własny społeczeństwa ujawnia odejście zainteresowań kulturowych od stroju jako takiego na rzecz marek, postaw i zdarzeń. Wejście mody i fotografii w przestrzeń muzeum uczyniło z medium nośnik pamięci, który tworzy modę jako mit.
Kurator: F.C. Gundlach
Specjalne podziękowania dla: Synne Genzmer
Kurator ze strony Fundacji Sztuk Wizualnych: Wojciech Nowicki
Koordynator ze strony Fundacji F.C Gundlacha: Sebastian Lux
Koordynatorzy ze strony Fundacji Sztuk Wizualnych: Agnieszka Olszewska i Karolina Wojtasik Koordynator ze strony Muzeum Narodowego w Krakowie: Barbara Woźniak
Podziękowania dla: dr Sabine Schnakenberg (House of Photography, Deichtorhallen Hamburg) i Franziska Mecklenburg (F.C. Gundlach Foundation)
Organizatorami wystawy były: Muzeum Narodowe w Krakowie wraz z Fundacją Sztuk Wizualnych
Partnerem wystawy jest Fundacja F.C. Gundlach, Hamburg
Wystawa zorganizowana w ramach festiwalu Miesiąc Fotografii w Krakowie 2013
Miesiąc Fotografii w Krakowie to największy festiwal fotograficzny w Polsce i jeden z najważniejszych tego typu na świecie. W przeciągu miesiąca, pomiędzy 16 maja a 16 czerwca, najlepsze sale wystawowe Krakowa gościły tysiące zwiedzających z Polski i z zagranicy.
Organizatorem festiwalu jest Fundacja Sztuk Wizualnych.
Tematem przewodnim tegorocznej edycji Miesiąca Fotografii w Krakowie była moda rozumiana jako punkt odniesienia zarówno dla zbiorowej, jak i jednostkowej tożsamości oraz punkt wyjścia do zgłębiania fotografii i kultury.
MNK Gmach Główny
al. 3 Maja 1, 30-062 Kraków- poniedziałek: nieczynne
- wtorek - niedziela: 10.00-18.00
Grecja, 1966, © F.C. Gundlach
1980, © Guy Bourdin Estate / Art + Commerce
Nowy Jork, 1975, © Deborah Turbeville, dzięki uprzejmości Staley-Wise Gallery, Nowy Jork
Nowy Jork, 1997, © David LaChapelle / Art + Commerce
1955, © Louise Dahl-Wolfe, dzięki uprzejmości Staley-Wise Gallery, Nowy Jork
Nowy Jork, Brooklyn, 1991, © Peter Lindbergh
z cyklu "90 dni - jeden sen", 2010, © Kristian Schuller
Nowy Jork, listopad 1945, © Estate of Erwin Blumenfeld / Art + Commerce
Nowy Jork, 1966, © Leon Levinstein, dzięki uprzejmości Staley-Wise Gallery, Nowy Jork
Paryż, 1963, © Melvin Sokolsky dzięki uprzejmości Fahey / Klein Gallery, Los Angeles