Sztuka Legionów Polskich

03.06.2016-31.12.2017 Sztuka Legionów Polskich

Wystawa sztuki legionowej z kolekcji Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie i Muzeum Narodowego w Krakowie. Inspiracją pokazu jest przypadająca w tym roku 100 rocznica wystawy sztuki legionowej zorganizowanej przez Jerzego Mycielskiego w salach Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie.

W szeregach Legionów Polskich służyło ok. 180 malarzy, rzeźbiarzy i grafików. Z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie do Legionów wstąpiło 30 studentów m.in. Tadeusz Korpal, Franciszek Prochaska, Jan Stebnowski, Józef Kordian-Zamorski, a także wielu innych związanych z krakowską sceną artystyczną: Wincenty Wodzinowski, Kazimierz Młodzianowski, Henryk Kunzek i Włodzimierz Konieczny, Józef Świrysz-Ryszkiewicz. Po wyjściu Rosjan z Warszawy dołączyli artyści z warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych związani z Tadeuszem Pruszkowski i jego stowarzyszeniem „Młoda Sztuka”, w tym dwie kobiety Zofia Plewińska i Zofia Trzcińska-Kamińska.

Z baonem warszawskim do Legionów w sierpniu 1915 roku wyruszyli artyści związani z Polską Organizacją Wojskową min. Wojciech Jastrzębowski. Czyn legionowy wspierali też profesorowie Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Leon Wyczółkowski i Julian Fałat przebywający na froncie wołyńskim w charakterze malarzy wojennych. Ich przewodnikiem i opiekunem był służący w Legionach od 1914 roku absolwent ASP Stefan Sonnewened, który sportretował Leona Wyczółkowskiego na poleskiej pozycji. Trudno przecenić zasługi i wymienić wszystkich legionowych artystów - żołnierzy, wielu z nich wykazało się niemałym talentem wojskowym i osiągnęło stopnie oficerskie. Niektórzy jak Edward Śmigły - Rydz, Henryk Minkiewicz czy Roman Kawecki zostali dowódcami pułków legionowych, a po odzyskaniu niepodległości zrobili kariery w Wojsku Polskim.

Autor: Alina Jurkiewicz-Zejdowska

Słowa kluczowe:

sztuka legionowa, Galeria Broń i Barwa w Polsce

MNK Gmach Główny

al. 3 Maja 1, 30-062 Kraków Galeria

poniedziałek: nieczynne
wtorek - niedziela: 10.00-18.00

Wymarsz Pierwszej Kompanii Kadrowej z Oleandrów w Krakowie 6 sierpnia 1914, druk barwny wg. obrazu Jerzego Kossaka
Wydawnictwo Salonu Malarzy Polskich w Krakowie
wł. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Włodzimierz Konieczny, Legionista
1916, gips, drewno, Przekaz Stanisława Gettera, 1916
wł. Muzeum Narodowe w Krakowie

Jan Skotnicki, Druga Brygada
Polska 1915, olej, sklejka, dar 1938
wł. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Wojciech Kossak, Potyczka z Kozakami
Kraków 1917, olej, płótno
wł. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Józef Świrysz-Ryszkiewicz, Śpij kolego w cichym grobie…
Polska 1916, węgiel, papier
wł. Muzeum Narodowe w Krakowie

Leopold Gottlieb, Józef Piłsudski na reducie pod Kostiuchnówką
Warszawa 1936, litografia barwna, papier
wł. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Stanisław Bagieński, Beliniak
Wołyń 1916, olej, płótno
wł. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Jan Stebnowski, 4. pp. Legionów Polskich w Baranowiczach
Polska 1916, olej, tektura
wł. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Stanisław Janowski, Portret chor. Karola Maszkowskiego przy sztalugach
Czewel na Wołyniu 1916, akwarela, papier
wł. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Jan Gumowski, Legionista Jan Kanty Nycz na koniu
Wołyń 1. 03.1916, akwarela, papier
wł. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Kazimierz Sichulski, Józef Piłsudski ze Stańczykiem i Wernyhorą
Polska, 1917, akwarela, gwasz, pastel, kredki, tusz, papier
wł. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Stefan Sonnewend, Prof. Leon Wyczółkowski rysujący pozycje rosyjskie na Polesiu
Polska 12.05.1916, technika: ołówek, papier
wł. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie