Szlachetne zdrowie – ziołolecznictwo i medycyna

Wystawa starodruków z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, dotyczących problematyki zdrowia człowieka, zaprezentuje 80 ksiąg od końca XV w. po 1 połowę wieku XIX.

Towarzyszy im wybór 20 map i planów, opublikowanych od XVIII w. do lat 30-tych XX w., również nawiązujących swą treścią do tematyki medycznej. Obiekty pozwalają prześledzić skróconą wersję historii medycyny w Europie, ale także ukazują jej mroczne, pełne przesądów sekrety, na przestrzeni wieków: od starożytności aż do końca XVIII w. Autorzy tych dzieł sięgali bowiem do wiedzy medycznej antycznej Grecji i Rzymu oraz starożytnego Egiptu.

Wśród starych ksiąg znalazły się herbarze czyli dawne zielniki opisujące zioła tj. rośliny o leczniczych właściwościach, poradniki farmaceutyczne i medyczne oraz kalendarze z poradami odnośnie zdrowia, farmakopee zawierające spisy leków, dzieła dotyczące farmacji i medycyny, podręczniki i opracowania naukowe anatomii, chirurgii, okulistyki czy położnictwa, które są dowodem rozwoju nauk medycznych. Na kartach starych ksiąg odnajdujemy również podobizny dawnych i sławnych lekarzy, wnętrze sali szpitalnej i apteki, pacjentów i medyków podczas zabiegów, narzędzia chirurgiczne, magiczne talizmany, kosmogram ukazujący oddziaływanie położenia planet na stan zdrowia człowieka, wizerunki boskich starożytnych opiekunów sztuki lekarskiej, a także jej świętych katolickich patronów.

Tytuł wystawy nawiązuje do fraszki Jana Kochanowskiego Na zdrowie i jej pierwszych słów: Szlachetne zdrowie, nikt się nie dowie, jako smakujesz, aż się zepsujesz. Ta liryczna prośba o zdrowie, będące najwyższą wartością, wyższą ponad doczesne dobra, przedstawiona została w zbiorze fraszek, wydanym w 1617 r.

Kurator wystawy: Iwona Długopolska - Dział Starych Druków, Rękopisów i Kartografii w MNK