Muzeum biograficzne Karola Szymanowskiego

Willa “Atma”, w której mieszkał Karol Szymanowski, a obecnie Muzeum Karola Szymanowskiego. Elewacja ma cechy stylu zakopiańskiego. Budynek pokrywają ściany złożone z drewnianych pni, a niektóre elementy są wyłożone promieniście ułożonymi drewnianymi listwami.

Przed otwarciem Muzeum Karola Szymanowskiego w willi Atma w Zakopanem w 1976 roku, Muzeum Narodowe w Krakowie urządziło ekspozycję muzealno-muzyczną prezentującą życie i twórczość wybitnego kompozytora mieszkającego w Atmie w latach 1930-1935.

Pracami kierował Dyrektor MNK Tadeusz Chruścicki, aranżację wykonał Adam Młodzianowski na postawie scenariusza opracowanego przez Teresę Chylińską oraz kustosz Zofię Cierniak. Ekspozycja w tej postaci przetrwała prawie 35 lat.

W latach 2012-2013 w ramach projektu "Muzyka pod Tatrami" realizowanego z Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczypospolita Polska- Republika Słowacka 2007-2013, budynek Atmy poddano gruntownemu remontowi i modernizacji. Zmodernizowana została również ekspozycja, wprowadzono multimedia z prezentacją historii Atmy , biografii i twórczości Karola Szymanowskiego. Projekt aranżacji wnętrza przygotowało Latala Studio oraz Luiza Berdak - plastyk MNK, w konsultacjach i współpracy merytorycznej uczestniczyła ponownie Teresa Chylińska, wybitny znawca twórczości Szymanowskiego, laureatka Nagrody im. Jana Długosza.

Ekspozycja składa się z sześciu pomieszczeń oraz werandy, wśród nich gabinet - miejsce pracy kompozytora. To pomieszczenie, w którym dokonano próby rekonstrukcji na podstawie zachowanych fotografii i opisów.

Galeria fotografii zawiera wybrane obiekty prezentowane obecnie w muzeum biograficznym Karola Szymanowskiego i ma na celu zachęcenie do osobistego odwiedzenia miejsca rozbrzmiewającego muzyką, inspirującego i klimatycznego, gdzie podczas koncertów, "na żywo" można posłuchać interpretacji dzieł Karola Szymanowskiego przez wybitnych artystów z Polski i zagranicy.

Autor: Agnieszka Gąsienica-Giewont

Słowa kluczowe:

Karol Szymanowski, kompozytor, willa

MNK Szymanowski

ul. Kasprusie 19, 34-500 Zakopane parter

poniedziałek: nieczynne
wtorek - niedziela: 10.00-17.00

Fotografia przedstawiająca Karola Szymanowskiego przy pianinie; wrzesień 1935 r.

Czarno-biała fotografia przedstawia Karola Szymanowskiego grającego na pianinie. Mężczyzna ma krótkie włosy i jest ubrany w elegancki garnitur. Obie dłonie trzyma na klawiszach i z uśmiechem spogląda na nuty postawione na pianinie.

Fotografia Karola Szymanowskiego w wieku lat dwudziestu, ok. 1905 r.

Czarno-biała fotografia przedstawia młodego Karola Szymanowskiego. Mężczyzna ma wąsy i krótkie, gładko ułożone włosy. Jest zwrócony bokiem do fotografa, ma poważne spojrzenie. Ma na sobie elegancki garnitur i płaszcz. W tle ściana z bogato zdobioną tapetą

Autograf IV Symfonii (początek) Karola Szymanowskiego, 1932

Fragment nut z podpisem Szymanowskiego. Pod podpisem znajduje się nieczytelny dopisek z datą 9 IX 1932.

Fotografia przedstawiająca Sergiusza Lifara w roli Harnasia z przedstawienia w Paryżu 1936 r.

Czarno-biała fotografia przedstawiająca Sergiusza Lifara wcielającego się w rolę Harnasia w balecie-pantomimie pt. “Harnasie” autorstwa Karola Szymanowskiego. Mężczyzna ma długie kręcone włosy, oczy obrysowane czarną kredką. Ma na sobie wysoki kapelusz ze

Refotografia Karola Szymanowskiego w "Atmie" (gabinet) z dedykacją dla Ireny Lorentowicz, 1934

Czarno-biała fotografia Karola Szymańskiego. Mężczyzna ma widoczne zmarszczki, krótkie ciemne włosy, jest ubrany w elegancki garnitur. Siedzi na kanapie, patrzy wprost. W tle ściana ozdobiona geometrycznymi wzorami i ramka z portretem mężczyzny.

Szafa, 1 ćwierć XX wieku

Drewniana szafa z XIX wieku zdobiona secesyjnymi motywami roślinnymi. Drzwi szafy mają przeszklone elementy w kształcie prostokątów z łukami u góry. Wewnątrz szafy znajdują się półki.

Gebruder Stingl Wien Ku.K. Hof Clavier Fabrikanten, Pianino, XIX wiek

Stare, czarne pianino z zamkniętą klapą stoi w rogu pokoju. Na pianinie stoi osiem drewnianych ramek na zdjęcia w różnych rozmiarach, a w nich znajdują się fotografie różnych osób. Za jedną z ramek stoi jasna figurka przedstawiająca Maryję i wazon z suszo

Karol Szymanowski, Zeszyt wykonany własnoręcznie przez Karola Szymanowskiego ze spisem utworów, 1932

Kartka ze starego zeszytu, na której wydrukowano napis Karol Korwin-Szymanowski. Niżej ręcznie napisane: “Moje kompozycje”.

Karol Szymanowski przed Atmą, 1935 r.
Fot. Marian A.Wieczorek

Czarno-biała fotografia przedstawia Karola Szymanowskiego, który stoi przed willą Atma. Mężczyzna ma na sobie czarny garnitur, jedną rękę trzyma z tyłu, a w drugiej trzyma papierosa. Za mężczyzną widać drewnianą elewację domu, przed którym rośnie bardzo d

Przedwojenna fotografia Atmy
Fot. Zbiory Muzeum K. Szymanowskiego

Zrobione z daleka zdjęcie willi. Budynek składa się z dwóch pięter. Pomieszczenia na poddaszu mają mansardowe okna. Dom otacza dużo zieleni - trawa i liczne drzewa.

Fotografia Karola Szymanowskiego siedzącego w fotelu w pracowni we wrześniu 1935 r.
Fot. Antoni M. Wieczorek

Ubrany w elegancki garnitur Karol Szymanowski siedzi na fotelu i spogląda prosto w aparat. Ręce opiera na podłokietnikach.

Fotografia przedstawiająca Sergiusza Lifara w roli Harnasia z przedstawienia w Paryżu, 1936 r.

Sergiusz Lifar wcielający się w rolę Harnasia w przedstawieniu. Ma na sobie wysoki kapelusz z dużym piórem i kostium z gorsetem z mieniącymi się ornamentami. Ma odkryte ramiona. Stoi na ugiętych nogach, ręce trzyma na biodrach.

Karol Szymanowski z siostrzenicą Krystyną Dąbrowską "Kicią" przed Atmą
Fot. Zbiory Muzeum K. Szymanowskiego / fot. Zbiory Muzeum K. Szymanowskiego

Karol Szymanowski siedzi w pasiastej piżamie na wiklinowym fotelu. Obok niego stoi jego siostrzenica, Krystyna Dąbrowska, ubrana w jasną sukienkę do kolan. W tle widać zieleń rosnącą przed willą Atma.

Atma, 1993 r.
Fot. Pracownia Fotograficzna MNK

Czarno-białe zdjęcie willi zrobione z boku. Do domu prowadzi ścieżka z kamiennych płyt.

Fotografia Karola Szymanowskiego i siostry Stanisławy Szymanowskiej we wrześniu 1935 roku przed Atmą
Fot. Antoni M. Wieczorekw

Karol Szymanowski i jego siostra Stanisława Szymanowska stoją na trawie przed willą. Szymanowski ma na sobie elegancki garnitur, a jego siostra ciemną długą spódnicę i jasną koszulę z krótkim rękawkiem. Kobieta lekko się uśmiecha i trzyma ręce z tyłu, a m

Fotografia Karola Szymanowskiego siedzącego na saniach w towarzystwie kilku przyjaciół na wycieczce
Fot. Zbiory Muzeum K. Szymanowskiego

Karol Szymanowski i jego przyjaciele siedzą na saniach. Są wśród nich dwie kobiety i dwaj mężczyźni. Jeden z mężczyzn stoi obok sań. Kobiety mają na sobie ciemne futra, a mężczyźni - ciemne płaszcze. Wszyscy mają na sobie kapelusze i uśmiechają się do zd

Fotografia Karola Szymanowskiego z siostrą Stanisławą w Davos, 1929 r.
Fot. Zbiory Muzeum K. Szymanowskiego

Karol Szymanowski siedzi przy stole. Ma poważną minę. Obok stoi jego siostra Stanisława i opiera się o krzesło, na którym siedzi Szymanowski. Na stole stoi maszyna do pisania. W tle widać szafę.

Fotografia Karola Szymanowskiego, Francja, lata 30. XX w.
Fot. Zbiory Muzeum K. Szymanowskiego

Karol Szymanowski stoi na polu ubrany w garnitur i kapelusz. Stoi zwrócony bokiem, w dłoni trzyma papierosa. W tle widać stary budynek z bramami łukowymi.

K. Szymanowski z S.Lifarem, J.Lechoniem i I.Lorentowicz w Paryżu w związku z wystawieniem Harnasi
Fot. Zbiory Muzeum K. Szymanowskiego

Karol Szymanowski stoi z dwoma mężczyznami i jedną kobietą. Wszyscy są elegancko ubrani i trzymają się pod ramię.

Karol Szymanowski i Artur Rubunstein z amerykańskimi przyjaciółmi, Miami na Florydzie, 1921 r.
Fot. Zbiory Muzeum K. Szymanowskiego

Czarno-biała fotografia przedstawia Karola Szymanowskiego, Artur Rubunstein i ich amerykańskich przyjaciół w Miami. Mężczyźni są elegancko ubrani, stoją na pokładzie jachtu, który unosi się na wodzie niedaleko portu. W tle widać palmy i powiewającą flagę

Od lewej: J.Lechoń, Serge Lifar, St. Mierczyński, K.Szymanowski, Z. Uniłowski, R. Malczewski, M.Uniłowska, Zakopane, 1935
Fot. Zbiory MNK

Jan Lechoń, Serge Lifar, Stanisław Mierczyński, Karol Szymanowski, Zbigniew Uniłowski, Rafał Malczewski i Maria Uniłowska stoją przed drewnianym budynkiem. Wszyscy są elegancko ubrani, Szymanowski ma na sobie płaszcz z futrzanym kołnierzem.

Popołudniowa pogawędka obok willi Atma, od lewej: Z. Uniłowski, S. Korwin-Szymanowska, K. Szymanowski, R.Malczewski, wrzesień 1935
Fot. A. M. Wieczorek

Zbigniew Uniłowski, Stanisława Korwin-Szymanowska, Karol Szymanowski, i Rafał Malczewski stoją przy willi Atma. Mężczyźni mają na sobie ciemne garnitury, każdy z nich w jednej ręce trzyma papierosa, a drugą ma w kieszeni. Stanisława ma na sobie jasną kosz

Przed Atmą, od lewej Z. Szymanowska, K. Szymanowski, Krystyna Dąbrowska "Kicia", Feliks Szymanowski, lata 30. XX w
Fot. Zbiory Muzeum K. Szymanowskiego

Stanisława Szymanowska, Karol Szymanowski, jego siostrzenica Krystyna Dąbrowska i Feliks Szymanowski stoją przed Atmą. Mężczyźni palą papierosy i mają na sobie garnitury. Stanisława ma na sobie długą spódnicę, koszulę i marynarką i trzyma ręce z tyłu. Kry

Willa Atma, 1932 r.
Fot. Zbiory Muzeum K. Szymanowskiego

Zdjęcie pocztówkowe Karola Szymanowskiego, ok. 1930 r.
Fot. Zbiory Muzeum K. Szymanowskiego

Zdjęcie przedstawia Karola Szymanowskiego w formacie typowym dla współczesnych zdjęć do dokumentów - widać na nim głowę i barki artysty. Mężczyzna ma na sobie jasną koszulę, ciemną marynarkę i krawat w paski. Ma ciemne, krótko ścięte, gładko ułożone włosy

Muzeum Karola Szymanowskiego
/ fot. archiwum Atmy

Willa Atma. Na elewacji budynku znajduje się tablica z napisem: “w tym domu mieszkał w latach 1930-1936 Karol Szymanowski, twórca “Harnasiów”. Tablica jest udekorowana wiązanką kwiatów.

Otwarcie Atmy 6 marca 1976 r.
/ fot. archiwum Atmy

Atma w dniu otwarcia muzeum. Dach willi jest pokryty śniegiem, a przed budynkiem ustawiają się licznie zgromadzeni ludzie w długich płaszczach i futrach.

Otwarcie Atmy, Dom Turysty w Zakopanem, 6 marca 1976 r.
/ fot. S. Chmiel, archiwum Atmy

W jednym z pomieszczeń willi Atma odbywa się przemówienie z okazji otwarcia muzeum. Na podeście stoi ubrany w garnitur mężczyzna, który przemawia do licznie zgromadzonych gości.

Kaja Danczowska podczas koncertu 6 marca 1976 r.
Sala Morskie Oko w Zakopanem. / Fot. S. Chmiel, archiwum Atmy

Dwie instrumentalistki w trakcie występu muzycznego z okazji otwarcia muzeum. Odwrócona tyłem dziewczyna w welurowej sukience gra na pianinie i patrzy na stojącą obok skrzypaczkę w ciemnej sukience bez rękawów.

Goście obecni na otwarciu Atmy
Od lewej: Sergiusz Lifar - odtwórca roli Harnasia, Irena Lorentowicz, Jerzy Waldorff, Tadeusz Chruścicki - dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie. / fot. S. Łopatka, archiwum Atmy