W 290. rocznicę urodzin (17 I 1732), 258. rocznicę koronacji (25 XI 1764) i 227. rocznicę abdykacji (25 XI 1795) króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, ostatniego władcy Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Muzeum Narodowe w Krakowie zaprasza na wystawę prezentującą eksponaty związane z jego życiem i panowaniem.

Stanisław August Poniatowski był inicjatorem i współautorem reform ustrojowych, jednym z głównych autorów Konstytucji 3 maja; położył ogromne zasługi dla rozwoju nauki i szkolnictwa, literatury i teatru, architektury i malarstwa.

Celem wystawy jest pokazanie dokumentów z czasów panowania tego władcy, jego wizerunków, prywatnej korespondencji, pamiętnika wraz z odręcznymi uwagami oraz
dokumentów oficjalnych, ukazujących go jako króla oświeconego, pisarza, pamiętnikarza, mecenasa nauki i sztuki.

Stanisław August Poniatowski to wielki bibliofil, który na Zamku Królewskim w Warszawie stworzył prywatną bibliotekę. Czyniąc to, kierował się nie tylko chęcią zaspokojenia potrzeb intelektualnych i artystycznych własnych i społeczeństwa, ale też – co jest niezmiernie ważne – myślą o stworzeniu warsztatu pracy dla uczonych. O jego zaangażowaniu w tworzenie książnicy niech świadczy fakt, że często sam kierował zakupami, a widząc rosnący księgozbiór (w 1793 roku zgromadzono 13 tys. woluminów), rozkazał wybudowanie Biblioteki Królewskiej.

Biblioteka miała charakter uniwersalny, dominowały w niej trzy dyscypliny, którymi Stanisław August interesował się najbardziej: filozofia, literatura piękna i historia. Między innymi z jego pasją bibliofilską związane są zabytki, które Zwiedzający zobaczą na wystawie, takie jak katalog książek, spisany na rozkaz króla w 1766 roku, czyli w początkach tworzenia jego biblioteki, oraz katalog instrumentów matematycznych, które z prawdziwym zamiłowaniem kolekcjonował.

Zainteresowanie historią i zrozumienie dla potrzeb historyków jest najbardziej widoczne w wielkim przedsięwzięciu, które znamy jako Teki Naruszewicza. Idea skopiowania najważniejszych dokumentów dotyczących dziejów Polski (cały zbiór zawiera 38 270 kopii) wyszła od króla, który także finansował cały projekt. Na wystawie zobaczymy siódmy tom Tek, który zawiera odpisy 212 dokumentów z lat 1360 –1385.

Władca pozostawił po sobie jeden z największych, trzeci co do wartości zbiór kartograficzny w Europie. Na wystawie można zobaczyć dedykowany mu plan Warszawy z 1768 roku.

Jednym z najważniejszych dokumentów z okresu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego jest wydany w 1765 roku dyplom ustanowienia Orderu Kawalerów Świętego Stanisława, który miał być przyznawany zasłużonym dla ojczyzny i dla króla.

To tylko kilka z wystawionych eksponatów, które możecie Państwo obejrzeć na wystawie „Stanisław August Poniatowski. Król oświecony”.

Zrealizowano w ramach Projektu "Przeszłość przyszłości" remont i wyposażenie Muzeum Książąt Czartoryskich, Muzeum Narodowe w Krakowie w celu udostępnienia unikatowej kolekcji