Imponująca kolekcja przedmiotów zgromadzonych przez Emeryka Hutten-Czapskiego (1828–1896) to przede wszystkim unikatowe zabytki numizmatyczne: monety, banknoty i medale. Ten wybitny uczony, kolekcjoner i bibliofil pozostawił jednak również interesujące zbiory grafiki, militariów, tkanin, odznak, ceramiki, złotnictwa, gliptyki i szkła oraz bardzo bogaty księgozbiór.

Od 1903 roku kolekcja Emeryka Hutten-Czapskiego, którą jego spadkobiercy przekazali Miastu Kraków, włączona została do zbiorów Muzeum Narodowego. Część obiektów z kolekcji oglądać można na co dzień w Galerii Rzemiosła Artystycznego oraz Galerii „Broń i Barwa w Polsce” w Gmachu Głównym Muzeum.

Na wystawie prezentowane były zabytki z kolekcji magazynowych pokazywane wcześniej wyjątkowo na tematycznych i specjalistycznych wystawach czasowych.

Ekspozycję otwierały dwie gabloty, w których znajdował się ubiór szlachecki i zestaw jedwabnych pasów kontuszowych. Uszyte z jedwabnej tafty kontusz i żupan pochodzą z lat 60. XVIII wieku. Kolejne dwie gabloty zawierały wybór biżuterii i akcesoriów związanych z polskim ubiorem narodowym. Uzupełnieniem prezentacji elementów ubioru były dwa pasy tzw. przeworskie zrobione ze skórzanego rzemienia (paska).

Odrębny dział w kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego stanowi zbiór szkła pochodzącego w większości z terenów Rzeczypospolitej (Huta Kryształowa, Naliboki, Urzecz). Na uwagę zasługują dwa zabytki tworzące część kompletu: szklanka i kieliszek z Huty Kryształowej – czynnej na obszarze starostwa lubaczowskiego od przełomu roku 1717 i 1718 do końca XVIII wieku. Oprócz szkieł polskich w kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego znajdują się przykłady szkieł powstałych w Saksonii, m.in. z herbami Wettinów, oraz saskie wyroby eksportowane na dwór carów. Na wystawie towarzyszył im, pochodzący również z Saksonii, najwcześniejszy zabytek ceramiczny w kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego – dzban fajansowy z malowanym kobaltem monogramem AR (Augustus Rex), którego cynowa pokrywa zawiera wprawiony medal z wizerunkiem Augusta II Mocnego.

W kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego znajdują się również odznaczenia nadane przedstawicielom rodziny oraz jemu samemu, zarówno w okresie Rzeczypospolitej szlacheckiej, jak i pod panowaniem zaborcy. Po dziadku kolekcjonera Michale Obuchowiczu zachowała się brosza z miniaturami gwiazd i odznaczeń Orderu Orła Białego i Orderu św. Stanisława z 2. połowy XVIII wieku (il. 7).

Wśród pamiątek masońskich ważną grupę w kolekcji stanowią fartuszki obrzędowe, szarfy z klejnotami oraz zespół odznak poszczególnych lóż. Ta część kolekcji była kształtowana etapami: część zabytków zgromadził Emeryk Hutten-Czapski, inne, równie ważne, pozyskała jego żona Elżbieta, m.in. dzięki zakupom oraz dużej darowiźnie Ludwiki Gropplerowej ze spuścizny po Krzysztofie i Henryku Anastazym Gropplerach.

Wystawę zamykały zbierane przez Emeryka Hutten-Czapskiego wizerunki postaci historycznych – królów, książąt, bohaterów narodowych oraz osób publicznych związanych bezpośrednio lub pośrednio z historią Polski.

Kurator: Alicja Kilijańska
Współpraca: Magdalena Czubińska, Bożena Kostuch, Joanna Kowalska
Koordynator: Mateusz Woźniak
Aranżacja wystawy: Ewa Morzyniec