Idź do treści strony
Dostępny dla niepełnosprawnych wzrokowo Przewijak Kawiarnia Dostępny dla niepełnosprawnych słuchowo facebook flickr googleplus instagram pinterest searchsearch twitterwifi Zakaz fotografowania youtube wheelchair Listgridheart LOGO kir Calendar Calendar Calendar Logo

II Grupa Krakowska

08.06-10.09.2017 II Grupa Krakowska

Wystawa w 60. rocznicę powstania Stowarzyszenia Artystycznego II Grupa Krakowska. Prezentacja prac członków założycieli Stowarzyszenia z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie.

Muzeum Narodowe w Krakowie posiada wyjątkowo piękną i bogatą kolekcję prac na podłożu papierowym autorstwa artystów powojennych. Prezentacja twórczości członków założycieli Stowarzyszenia Artystycznego II Grupa Krakowska w Pawilonie Józefa Czapskiego stanowi kuratorski wybór prac z tej kolekcji. Jest to niecodzienna okazja, by zobaczyć dzieła bardzo rzadko pokazywane, a w sposób niezwykle ciekawy i często zaskakujący dokumentujące artystyczny rozwój twórców, którzy w latach powojennych mieli ogromny wpływ na kształtowanie się sztuk pięknych w Krakowie.

Na wystawie zobaczyć można prace 18 artystów. Prezentowane są dwa gwasze Kazimierza Mikulskiego z końca lat 40. oraz dwa jego rysunki z 2. połowy lat 70., co doskonale obrazuje rozwój subtelnej poetyki jego twórczości. Te finezyjne, surrealistyczne prace z elementem anegdoty zestawione są z abstrakcyjnymi kompozycjami Jonasza Sterna – jedna z nich to malowana akwarela pochodząca z 1953 roku, druga to serigrafia z 1958 roku, malowana na jedwabiu. Praca Sterna z 1950 roku to przedstawienie uproszczonej na sposób picassowski udziwnionej siedzącej ludzkiej postaci – wyraźnie widać tu olbrzymi wpływ kubistycznego mistrza. Zachwyca też delikatny rysunek z 1973 roku Erny Rosenstein Blizny w powietrzu – abstrakcyjna praca, która przez swój literacki tytuł pozwala odbiorcy odnieść się do życia, do losu swego i artystki. To blizny, które pozostawiły rany, by trwała pamięć o cierpieniu, którego się doświadczyło. W zupełnie inną przestrzeń prowadzą nas dwa rysunki Jerzego Nowosielskiego, pełne erotyzmu i zmysłowości akty kobiet. Przenoszą nas do świata cielesnej rozkoszy. Artysta w charakterystyczny dla siebie sposób prezentuje nam zachwyt nad kobiecym ciałem.

Ciekawostką są natomiast dwa obrazy Nowosielskiego z wczesnych lat powojennych. Na pierwszym z nich widzimy parę w geometrycznie wykreślonej przestrzeni miasta, druga praca to czysta abstrakcja geometryczna. Wybór tych dzieł znakomicie obrazuje różnorodność i niezwykle ciekawy dla odbiorcy proces twórczego poszukiwania własnej drogi ekspresji. Fascynacji kobiecym ciałem uległ też Tadeusz Brzozowski, co widać na dwóch prezentowanych pracach z 1950 roku. Realistyczne akty pokazują znakomitą kreskę tego artysty, w latach późniejszych kojarzoną z zupełnie innym typem malarstwa. Ciekawostką jest dedykacja wykonana tuszem za pomocą pióra: "Kochanej Blumce" [doc. dr Helena Blum – kustosz i kurator z działów malarstwa i grafiki w Muzeum Narodowym w Krakowie]. Twórczość Tadeusza Kantora – charyzmatycznego przywódcy awangardowych artystów, spiritus movens II Grupy Krakowskiej – reprezentowana jest przez dwie prace z okresu metaforycznego z 1949 roku oraz dwie piękne monotypie. Kolejne surrealistyczne wizje, które zobaczyć można na wystawie, prezentuje Daniel Mróz w swych dwóch projektach do sztuk teatralnych. Rysunki tego twórcy fantastycznie oddają bogactwo jego wyobraźni i skalę umiejętności.

Pośród tych dzieł akwaforta Janiny Kraupe z 1948 roku, zatytułowana Obóz, przywołuje echa dopiero co zakończonej wojny. Na drugim planie w przestrzeń ponad drutami kolczastymi wzlatuje ludzka postać; kim jest postać na pierwszym planie pozostaje w sferze naszych domysłów i interpretacji. Druga akwaforta to stromy kameralny krajobraz, a ostatnia z prac tej artystki to Taniec na lodzie – jakże daleka w swej treści od pozostałych, co tylko potwierdza spektrum poszukiwań tematów i ich obrazowania. Jakże odległe w treści i formie są te prace od tego, jak interpretowała rzeczywistość Kraupe w latach późniejszych. Maria Jarema jest autorką dwóch prezentowanych na wystawie monotypii z końca lat 40. – niezwykle lirycznego, niemal abstrakcyjnego, aktu trzech postaci oraz kompozycji z nierealnymi przenikającymi się głowami.


Karol Pustelnik w pracy z 1948 roku również pokazuje w nierealnej przestrzeni grupę nagich postaci, niuansowanych tylko barwami ciał – od bieli przez żółć do czerwieni. Ich uproszczone formy, bez twarzy, oddają się różnym czynnościom.

Kolaże w tym zespole prac reprezentuje m.in. romantyczny Sen Ofelii Teresy Rudowicz z 1954 roku. Pełen liryzmu i subtelnej erotyki stanowi przeciwwagę dla dwóch dzieł męża artystki – Mariana Warzechy (1971), wyróżniających się czystością formy; widzimy w nich niemal matematyczne wzory wykreślone na białej powierzchni z dyskretnie wprowadzonym elementem kolażu.

W podobny formalnie sposób wypowiedział się Jerzy Skarżyński w dwóch pracach z 1968 roku, które w swej ironii wydają się być zabawną artystyczną groteską. Z kolei dwie akwarele Jerzego Tchórzewskiego z końca lat 40. to z jednej strony młodzieńcza, trochę naiwna, ale przez to bardzo przejmująca wizja pracy artysty z modelem w pracowni, a z drugiej – całkowicie abstrakcyjna próba malarska z wizją lejków. To dwa przeciwstawne bieguny malarskiego obrazowania, natomiast to, jak ukształtowała się w następnych latach twórczość Tchórzewskiego, możemy zobaczyć w Galerii Sztuki Polskiej XX wieku w Gmachu Głównych.

Twórczość fotograficzną reprezentuje Andrzej Pawłowski swoją heliografiką. Eksperymentując w latach 50. z materiałem światłoczułym, stworzył unikatowe abstrakcyjne wizje nazwane hipogryfami. Monotypie Adama Marczyńskiego z lat 50. to feeria subtelnych barw i abstrakcyjnych wizji.

Obraz Jadwigi Maziarskiej z drugiej połowy lat 50. jest kolejnym dziełem przedstawiającym abstrakcyjną wizję, gdzie na szarobrązowym tle rozłożone zostały rytmicznie formy – głowy tworzące horyzontalny fryz, przypominając drewniane, zgeometryzowane maski.

Kompozycja abstrakcyjna II ażurowa Wojciecha Krakowskiego to najbardziej charakterystyczna dla lat 60. praca należąca do nurtu malarstwa materii, w której artysta wykorzystał pozamalarskie materiały, takie jak metal, beton, gips i aluminium, tworząc relief w formie pionowej "zmiętej" płaszczyzny gipsowej, od której rozchodzą się "promieniście" srebrzyste aluminiowe plamy.

W tym autorskim wyborze 40 prac widać różne drogi twórcze, eksperymenty formalne, poszukiwania i odkrycia. Składają się one na kalejdoskop, w którym co chwila widzimy inną wizję, inny sposób myślenia o życiu, sztuce i jej interpretowaniu.

Widać też wyraźnie, jak różna była to twórczość, jak niezwykle ewoluowała na przestrzeni lat. Na wystawie mamy prace powstałe w latach 40. i dzieła z lat 70. Dzięki temu poznajemy różnorodność form działania artystów, możemy się też przekonać, jak niesamowicie twórcza była ta II Grupa Krakowska i jak bardzo niepowtarzalna w kreowaniu własnej wizji świata i jego odczuwania.

Autor: Anna Budzałek

MNK Czapscy

ul. Piłsudskiego 12, 31-109 Kraków
  • poniedziałek: nieczynne
  • wtorek: 10.00-18.00
  • środa-niedziela: 10.00-16.00
Jerzy Tchórzewski, W pracowni, 1947-1950 r.
wys. 43,0 cm x szer. 31,5 cm
Dzieła krakowskich twórców
Jonasz Stern (1904-1988), Kompozycja: udziwniona siedząca postać, 1950 r.
wys. 26,8 cm x szer. 20,7 cm
Dzieła krakowskich twórców
Teresa Rudowicz (1928-1994), Sen Ofelii, 1954 r.
wys. 19,3 cm x szer. 24,7 cm
Dzieła krakowskich twórców
Andrzej Pawłowski, Hipogryf, z cyklu: Heliogramy, 1956 r.
Heliograf, fotografia abstrakcyjna.
wys. 29,8 cm x szer. 39,9 cm
Dzieła krakowskich twórców
Jadwiga Maziarska, Zamaskowana kryjówka, 1957 / 1961 r.
Olej, płótno.
wys. 55 cm x szer. 186 cm
Dzieła krakowskich twórców
Jerzy Skarżyński (1924-2004), Scyzoryk, 1968 r.
wys. 50,3 cm x szer. 34,8 cm
Dzieła krakowskich twórców
Marian Warzecha, G, 1971 r.
Collage
wys. 57,6 cm x szer. 41,4 cm
Dzieła krakowskich twórców
Kazimierz Mikulski, Rośliny z mojego zielnika, 1975 r.
Rysunek
wys. 23,5 cm x szer. 35,7 cm
Dzieła krakowskich twórców
Kontynuując przeglądanie tej strony, akceptujesz pliki cookies. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się w naszej Polityce Prywatności
Akceptuję