Idź do treści strony
Dostępny dla niepełnosprawnych wzrokowo Przewijak Kawiarnia Dostępny dla niepełnosprawnych słuchowo facebook flickr googleplus instagram pinterest searchsearch twitterwifi Zakaz fotografowania youtube wheelchair Listgridheart LOGO kir Calendar Calendar Calendar Logo
Dziejów polskich pomniki – kroniki i dziejopisarstwo 05.05-30.08.2015 Dziejów polskich pomniki – kroniki i dziejopisarstwo

Wystawa "Dziejów polskich pomniki - kroniki i dziejopisarstwo" to swego rodzaju podróż po dziejach Polski, w której przewodnikiem będą najcenniejsze, najstarsze i najpiękniejsze starodruki: dawne polskie kroniki, poczty władców, herbarze i mapy.

Ekspozycja została zaaranżowana w 900 lat od spisania pierwszej polskiej kroniki, w 600-lecie urodzin Jana Długosza i w 150 lat od wydania pierwszego tomu serii Monumenta Poloniae historica (Pomniki dziejowe Polski) – krytycznej zbiorowej edycji najstarszych źródeł do historii naszego kraju. Pokażemy kilkadziesiąt unikatowych ksiąg, zabytkowe mapy, medale i odlewy królewskich pieczęci.

– Jednym z najciekawszych eksponatów jest XVI-wieczny odpis trzeciego tomu kroniki Długoszowej, przygotowany dla biskupa Hieronima Rozrażewskiego. To zarazem jedyny rękopis, jaki zdecydowaliśmy się pokazać – opowiada Agnieszka Perzanowska, kierownik Działu Starych Druków, Rękopisów i Kartografii MNK i kurator wystawy. W XVIII wieku, gdy przygotowywano edycję dzieła Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae (Roczniki czyli kronika sławnego Królestwa Polskiego) Jana Długosza, tom ten wraz z innymi został zapewne wypożyczony z Biblioteki Collegium Maius, gdzie trafił po śmierci biskupa Rozrażewskiego. Ale nie wrócił już do właścicieli. Dopiero po stu latach w jego posiadanie wszedł hrabia Emeryk Hutten-Czapski, który włączył go do swojej kolekcji.

Na wystawie w MNK kronikom Długosza towarzyszy kilkadziesiąt innych starodruków, wydawanych od XVI po koniec XVIII wieku. Są wśród nich np. kroniki Macieja z Miechowa, Marcina Kromera, Marcina i Joachima Bielskich czy Historia Narodu Polskiego Adama Naruszewicza. Pokażemy także herbarze polskich rodów szlacheckich, opracowywane przez Bartosza Paprockiego, Wacława Potockiego, Szymona Okolskiego i Kaspra Niesieckiego. Jedna z ciekawszych pozycji to Monumenta Sarmatarum, wydane przez Szymona Starowolskiego teksty inskrypcji z ok. dwóch tysięcy nagrobków Polaków zmarłych przed połową XVII wieku.


W osobnym pokoju pokazujemy ponad 20 zabytkowych map, wydanych od przełomu wieków XV i XVI po wiek XVIII. Niektóre z nich to tzw. mapy ptolemejskie – wzorowane na klasycznym opracowaniu Klaudiusza Ptolemeusza z II wieku n.e., ale z uzupełnieniami dotyczącymi ziem polskich, o których wielki kartograf nie miał informacji. Tę część ekspozycji kończy atlas historyczny z 1. połowy XVIII wieku, zawierający – poza mapami – encyklopedycznie opracowane dzieje całego świata.
Wybór starodruków i map uzupełniają medale wybite w 400-letnią rocznicę śmierci Jana Długosza w 1880 roku. Akademia Umiejętności zorganizowała wówczas w Krakowie wielki zjazd historyczny. Jednym z ważnych jego punktów było przeniesienie prochów historyka do sarkofagu w krypcie zasłużonych na Skałce. Obchodom towarzyszyły specjalnie zaprojektowane medale – obecnie w zbiorach Gabinetu Numizmatycznego MNK – które także włączyliśmy do ekspozycji.

Kolejne ciekawe eksponaty to galwaniczne odlewy pieczęci królów Polski – od Kazimierza Wielkiego po Stanisława Augusta Poniatowskiego – wykonane na przełomie XIX i XX wieku. Wiedzę o zgromadzonych eksponatach porządkuje katalog Dziejów polskich pomniki. Kroniki i dziejopisarstwo w starodrukach z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, opracowany przez Agnieszkę Perzanowską.


Kurator: Agnieszka Perzanowska
Koordynator: Mateusz Woźniak


Autor: Marta Bosak

Muzeum  im. Emeryka Hutten-Czapskiego

ul. Piłsudskiego 12, 31-109 Kraków I piętro
  • poniedziałek: nieczynne
  • wtorek: 10.00-18.00
  • środa-niedziela: 10.00-16.00
Portret króla Zygmunta Augusta - drzeworyt z kroniki Marcina Kromera z 1555 roku
Dziejów polskich pomniki
Karta z pierwszego wydania drukiem "Historii Polskiej" Jana Długosza z 1615 roku
Dziejów polskich pomniki
Mapa Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1635 roku
Mapa została wydana dzięki mecenatowi Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła "Sierotki" na podstawie opracowania Tomasza Makowskiego.
Dziejów polskich pomniki
Odlew galwaniczny dwustronnej pieczęci majestatycznej króla Kazimierza Wielkiego
Dziejów polskich pomniki
Odlew galwaniczny dwustronnej pieczęci majestatycznej króla Kazimierza Wielkiego
Dziejów polskich pomniki
Karta z początkiem 12 księgi Historii Polskiej Jana Długosza
Odpis z końca XVI wieku
Dziejów polskich pomniki
Kontynuując przeglądanie tej strony, akceptujesz pliki cookies. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się w naszej Polityce Prywatności
Akceptuję