550. Rocznica Urodzin Mikołaja Kopernika

Wystawa wpisuje się w obchody Roku Mikołaja Kopernika, jubileuszu 550. rocznicy urodzin wszechstronnego uczonego, geniusza renesansu. Rocznica kopernikowska stała się okazją do zaprezentowania Copernicanów ze zbiorów Biblioteki Książąt Czartoryskich: autografów, listów, pierwodruków jego książek, cennych dzieł astronomicznych związanych z jego osobą i recepcją teorii heliocentrycznej. Wybrano także publikacje wskazujące różnorodne obszary jego aktywności oraz świadczące o wielkim kulcie, jakim otaczało go społeczeństwo polskie na przestrzeni wieków.

Na wystawie można obejrzeć najważniejsze dzieło Kopernika, słynne De revolutionibus orbium coelestium, zawierające wykład teorii heliocentrycznej – pierwsze wydanie wydrukowano w  Norymberdze w 1543 roku, kolejne w Bazylei w 1566 roku i w Amsterdamie w 1617 roku. Egzemplarz pierwodruku należał do księgozbioru ostatniego Jagiellona na tronie polskim, króla Zygmunta II Augusta. 

Kolejnym dziełem Kopernika jest De lateribus et angulis triangulorum, które ukazało się w Wittenberdze w 1542 roku, by później stanowić fragment księgi pierwszej De revolutionibus. Zasady kopernikowskiej teorii heliocentrycznej opisał Jerzy Joachim Retyk w broszurze znanej jako Narratio prima. Praca w przystępny sposób przybliżała treść De revolutionibus i cieszyła się dużą popularnością. Na wystawie prezentowany jest egzemplarz drugiego jej wydania, które ukazało się w Bazylei w 1541 roku.

Niewątpliwie bardzo cenną część wystawy stanowią autografy listów Kopernika, pisanych z Fromborka do biskupa Jana Dantyszka w latach 1536–1541. Najstarszym dokumentem, na którym widnieje podpis astronoma, jest akt z 5 kwietnia 1512 roku, dotyczący zaprzysiężenia kapituły warmińskiej przy wyborze biskupa warmińskiego po śmierci Łukasza Watzenrodego.

Wystawa upamiętnia Mikołaja Kopernika i jego dziedzictwo.

Kuratorzy: Jadwiga Klima, Janusz Pezda

Zrealizowano w ramach Projektu "Przeszłość przyszłości" remont i wyposażenie Muzeum Książąt Czartoryskich, Muzeum Narodowe w Krakowie w celu udostępnienia unikatowej kolekcji