Ładownica polska niemundurowa po rodzinie Jabłonowskich h. Grzymała

• Wielkimi krokami zbliża się otwarcie nowej ekspozycji „Broń i Barwa w Polsce", które nastąpi we wrześniu br. W Pracowni Konserwacji Tkanin i Ubiorów MNK trwają prace konserwatorskie nad przygotowaniem wybranych obiektów do ekspozycji. Dziś prezentujemy fotoreportaż ukazujący prace zabezpieczające nad obiektem „Ładownica polska niemundurowa po rodzinie Jabłonowskich h. Grzymała". Na zdjęciach konserwator MNK Paweł Piechnik podczas pracy.

  Dzięki opracowaniu naszego kustosza Michała Dziewulskiego możemy poznać historię tego obiektu:

  „Ładownice były najczęściej elementem wyposażenia wojskowego, mając służyć do pomieszczenia odpowiedniej liczby ładunków do broni palnej, które w wieku XVII i XVIII wymagały znacznie więcej miejsca niż obecnie znane nam naboje scalone. W jednej tulei musiały znaleźć się wszystkie warstwy prochu, pakuł wraz z kulą, konieczne do załadowania i uszczelnienia lufy broni palnej. Ładownica którą prezentujemy mogła pomieścić 10 sztuk takich ładunków. Umieszczano je wewnątrz odpowiednio wydrążonych w drewnianej skrzynce otworów o długości od 8 do 12 cm. Skrzynkę pokrywano skórą i mocowano do niej wieczko, by skutecznie ochronić zawartość przed wilgocią.

  Omawiana ładownica, pochodząca ze złożonej do depozytu kolekcji Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, nie tylko wykonana jest z blachy srebrnej, ale dodatkowo niellowana. Oznacza to, że powierzchnię potraktowano najpierw rylcem, tworząc zarys przyszłej dekoracji, a następnie wypełniono tak wykonane wgłębienia ciemną pastą wykonywaną najczęściej z siarczków srebra, miedzi i ołowiu, tworząc finalnie kontrastowy srebrno-czarny wzór na powierzchni pokrywy.

  Prezentowana ładownica jest interesująca również ze względu na występującą na niej symbolikę. Wśród bardzo bogatej armatury złożonej armat, sztandarów, tarabanów, pik i szabel, pod szlachecką koroną umieszczony został owalny kartusz z wyobrażeniem bramy o trzech wieżach i stojącym w niej wartownikiem. To herb Grzymała należący do rodziny Jabłonowskich. Nie była to ta sama słynna magnacka rodzina Jabłonowskich h. Prus III, rozsławiona przez hetmana Stanisława, jednego z dowodzących odsieczą wiedeńską w roku 1683, ale nieco uboższa, choć równie "starożytna", mająca korzenie w XV wieku familia".

  
  Opracowanie: Joanna Zawierucha-Gomułka i Michał Dziewulski
  Zdjęcia: Joanna Zawierucha-Gomułka, Paweł Piechnik

• 
  Pobierz zdjęcie
• 
  Pobierz zdjęcie
• 
  Pobierz zdjęcie
• 
  Pobierz zdjęcie
• 
  Pobierz zdjęcie
• 
  Pobierz zdjęcie
• 
  Pobierz zdjęcie
• 
  Pobierz zdjęcie
• 
  Pobierz zdjęcie
• 
  Pobierz zdjęcie
• 
  Pobierz zdjęcie
• 
  Pobierz zdjęcie