Wojciech Jarząbek Dom towarowy Solpol we Wrocławiu Studio Ar-5 (Paweł Jaszczuk, Jan Matkowski, Jacek Sroczyński), 1992–1993
Wojciech Jarząbek Dom towarowy Solpol we Wrocławiu Studio Ar-5 (Paweł Jaszczuk, Jan Matkowski, Jacek Sroczyński), 1992–1993
Technika: Architektura postmodernistyczna
Lokalizacja: Wrocław, ul. Świdnicka
Rok powstania: 1993
Kolekcja: Brak (obiekt architektoniczny, obecnie wyburzony)
Opis ogólny: Dom towarowy Solpol to przykład postmodernistycznej architektury, wyróżniający się niecodzienną kolorystyką i różnorodnymi kształtami. Bryła budynku jest sześcienna, urozmaicona dodatkowymi elementami. Są to między innymi przeszklona wieżyczka w kształcie graniastosłupa, trójkątne daszki i okna przypominające schodki. Główne wejście znajduje się pod wieżą i jest otoczone dużymi oknami oraz dekoracyjnymi kolumnami. Unikalna dla konstrukcji jest pastelowa kolorystyka, czyli delikatne, jasne barwy, pozbawione mocnego kontrastu i nasycenia. W przypadku domu towarowego Solpol są to róż, fiolet, beż, szarość i turkus (zielony o niebieskim odcieniu).
Opis szczegółowy: Budynek domu towarowego Solpol ma bryłę w kształcie sześcianu urozmaiconego innymi elementami. Najbardziej wyróżniającym się elementem jest przeszklona wieżyczka w kształcie graniastosłupa znajdująca się na krawędzi głównej bryły. Biegnie ona pionowo przez całą wysokość budynku. Okna wieżyczki oddzielają podłużne jasnofioletowe listwy. Szczyt graniastosłupa również jest przeszklony i przypomina rozetę.
Na dolną część wieżyczki nachodzi kopuła, także o kształcie graniastosłupa. Jest szersza od wieżyczki i o połowę krótsza. Wsparta jest na dwóch turkusowych filarach. Posiada prosty, turkusowy daszek. Kopuła osłania główne wejście do budynku, tworząc zadaszenie. Ściany kopuły wykonane zostały z jasnoróżowych płytek. Na środku kopuły znajduje się prostokątne okno, które dzieli się na mniejsze za pomocą fioletowych listw. Z krawędzi ścian kopuły wystają trójkątne fioletowe zdobienia połączone z zadaszeniem. Kopuła nie zamyka wieżyczki, ale częściowo ją obejmuje, tworząc dodatkową warstwę.
Boczne ściany budynku są jasne. W ich górnej części umieszczono małe kwadratowe okna. Ułożone są w równym pionie biegnącym przez całą szerokość budynku. Kontury okien są jasnofioletowe. Od połowy ścian rozpościera się wypukła część w postaci schodków, które zniżają się do głównego wejścia. Po prawej stronie część ta jest przeszklona. Po lewej wykonana została z beżowych płytek ze szklanym wypełnieniem. Krawędzie okien stanowią grube, turkusowe listwy.
Bogactwo kolorów i kształtów potęguje wrażenie lekkości i subtelnego falowania bryły.
Solpol, zaprojektowany przez Wojciecha Jarząbka, był ikoną polskiego postmodernizmu lat 90., odzwierciedlającą zmieniające się realia społeczne i ekonomiczne w Polsce. Jego architektura była odważnym eksperymentem, w którym połączono funkcjonalność z estetyką będącą połączeniem humoru i futurystycznych aspiracji. Budynek stał się symbolem epoki transformacji, kiedy nowoczesność i komercjalizacja przenikały do miejskiego krajobrazu.
Choć budynek wzbudzał kontrowersje – niektórzy uznawali go za architektoniczne kuriozum, inni za ikoniczne dzieło – Solpol pozostawił trwały ślad w świadomości mieszkańców Wrocławia. Decyzja o jego wyburzeniu w 2021 roku wywołała gorącą debatę na temat ochrony architektury postmodernistycznej jako dziedzictwa kulturowego. Obiekt, choć nie istnieje, pozostaje w pamięci jako wyraz charakterystycznego stylu i ducha przemian lat 90. w Polsce.
Tekst audiodeskrypcji: Emilia Szymańska
Konsultacja audiodeskrypcji: Adrian Wyka