Stanisław Wyspiański, Autoportet, 1903, pastel, wł. MNK
Niecierpliwość Wyspiańskiego
Wyspiański rósł w otoczeniu narodowych symboli, patriotycznych obrzędów i powierzchownie czytanej literatury romantycznej. Równocześnie jednak doświadczenia dnia codziennego negowały tę wzniosłą obrzędowość, coraz bardziej oddalającą się od realnych potrzeb.
Jak wszyscy mieszkańcy Galicji był obywatelem Austro-Węgier, poddanym obcej administracji i interesom obcego państwa. Musiał odbyć kilkumiesięczną służbę w austriackim wojsku. Z pewnością zdawał sobie sprawę, że w każdym konflikcie zbrojnym Polacy walczą na obcych frontach i giną w obronie cudzych interesów. Przez lata patrzył na wojsko austriackie stacjonujące na Wawelu, aż doczekał się chwili, kiedy żołnierze opuścili zamek, który trzeba było wyremontować i zagospodarować. Podróżując po Europie poznał inny świat. Podczas krótkiego pobytu w Warszawie zetknął się z brutalnością politycznego zniewolenia i widział, jak różnie kształtuje się rzeczywistość każdego z zaborów, stanął więc przed powtarzanym przez stulecia pytaniem – czym jest porozrywana wspólnota narodowa, co tworzy tożsamość porozrywanego społeczeństwa. Z gorączkową niecierpliwością pokazywał widzom swojego teatru, jak zapatrzenie w przeszłość może ciężkim bezwładem przytłaczać najważniejsze sprawy dnia dzisiejszego i pytał, czym naprawdę jest niewola i jak, niezależnie od okoliczności, zachować osobistą wolność.
Prowadzenie: prof. Maria Prussak - znawczyni literatury romantyzmu i modernizmu ze szczególnym uwzględnieniem twórczości teatralnej Adama Mickiewicza oraz Stanisława Wyspiańskiego. Kierownik Ośrodka Badań Filologicznych i Edytorstwa Naukowego w Instytucie Badań Literackich PAN. Wydała m.in. następujące książki: „Po ogniu szum wiatru cichego": Wyspiański i mesjanizm (Warszawa 1993), Wyspiański w labiryncie teatru (Warszawa 2005).
Prowadzenie: prof. Maria Prussak - znawczyni literatury romantyzmu i modernizmu ze szczególnym uwzględnieniem twórczości teatralnej Adama Mickiewicza oraz Stanisława Wyspiańskiego. Kierownik Ośrodka Badań Filologicznych i Edytorstwa Naukowego w Instytucie Badań Literackich PAN. Wydała m.in. następujące książki: „Po ogniu szum wiatru cichego": Wyspiański i mesjanizm (Warszawa 1993), Wyspiański w labiryncie teatru (Warszawa 2005).