Współpraca z Zamkiem Królewskim na Wawelu przy ekspozycji „Damy z gronostajem"

Muzeum Narodowe w Krakowie czynnie uczestniczy w przygotowaniach ekspozycji na Wawelu.

Wypożyczyło dla „Damy z gronostajem” specjalną gablotę ekspozycyjną, ofiarowaną nam przez partnera hiszpańskiego, i udziela pracownikom Zamku pomocy technicznej w zakresie jej montażu oraz dalszej eksploatacji i obsługi. Przygotowało też teksty do wydawnictw i materiałów promocyjnych dotyczących wystawy, do folderu oraz do tablic informacyjnych.

Muzeum włączy się również w opracowanie programu wydarzeń towarzyszących wystawie. Informujemy, że opiekę konserwatorską nad „Damą z gronostajem" sprawować będą nadal pracownicy Muzeum Narodowego w Krakowie wspólnie z konserwatorami wawelskimi.

Muzeum Narodowe w Krakowie w najbliższym czasie podpisze z Zamkiem Królewskim na Wawelu dwie umowy: wypożyczenia i o współpracy, określające zobowiązania obu stron.

Tak aktywną współpracę Muzeum Narodowe podjęło, gdyż - mimo nieeksponowania obrazu we własnych salach - nadal jest odpowiedzialne za to dzieło – jako depozytariusz, opiekujący się nim od ponad 60 lat ze znakomitym skutkiem.

Komunikat Muzeum Narodowego w Krakowie w sprawie ekspozycji „Damy z gronostajem” Leonarda da Vinci

Od 62 lat opiekę nad obrazem Leonarda da Vinci „Dama z gronostajem” sprawuje Muzeum Narodowe w Krakowie, respektując prawa właścicielskie, w tym od 1991 roku prawa utworzonej wówczas „Fundacji Książąt Czartoryskich przy Muzeum Narodowym w Krakowie”. Zawsze kierowało się przy tym dobrem publicznym oraz narodową wartością Kolekcji.

Ostatnio obraz z woli poprzednich władz Fundacji i za zgodą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego podróżował przez 3 lata (Budapeszt, Warszawa, Madryt, Berlin, Londyn). Każdy transport naraża to delikatne i bezcenne dzieło na ryzyko ze względów bezpieczeństwa oraz konserwatorskich, co było przedmiotem troski również Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Dzięki wysokiemu profesjonalizmowi pracowników MNK wszystkie te podróże nie spowodowały żadnych uszkodzeń obrazu. Rzeczoznawca Ministra, pani Profesor Bogumiła Rouba stwierdziła, że "Muzeum Narodowe w Krakowie zrobiło wszystko, co powinno było zostać zrobione, aby odpowiednio zabezpieczyć obraz na czas podróży. Transporty zostały przygotowane na najwyższym, światowym poziomie i pozwoliły na maksymalne zminimalizowanie ryzyka". Stan zachowania obrazu został przebadany w muzealnym laboratorium i poddany ocenie Komisji złożonej głównie z rzeczoznawców Ministra. Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków Jan Janczykowski przypomniał przy tej okazji, że „przedstawienie przez Muzeum dokładnego stanu zachowania obrazu i jego ocena były wymogiem przy wyrażaniu zgody na podróże”. Podkreślił, że „wymóg ten został spełniony dzięki pracy i zaangażowaniu pracowników Muzeum, a analizę przeprowadzono na światowym poziomie”.

W dniu 20 kwietnia 2011 r. pomiędzy Fundatorem Adamem Czartoryskim, Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Małopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków oraz Muzeum Narodowym w Krakowie podpisane zostało Memorandum, w którym strony ustaliły m.in., że po powrocie z Londynu w lutym 2012 r. do Krakowa, obraz umieszczony zostanie w Muzeum Narodowym w Krakowie, gdzie będzie eksponowany do zakończenia remontu Pałacu Czartoryskich, dokąd powróci po zakończeniu remontu.

Do tak uzgodnionego eksponowania dzieła Muzeum Narodowe poczyniło niezbędne przygotowania. W szczególności przedstawiło Fundacji kilka propozycji miejsc i scenariuszy pokazu dzieła Leonarda, wraz z wybranymi najcenniejszymi obiektami z Kolekcji Czartoryskich.

MNK długo oczekiwało na decyzję w tej sprawie, co wymagało kilkakrotnych zmian w planach wystawienniczych, wydawniczych i finansowych. Z posiadanych przez MNK informacji wynikało jednak, że na eksponowanie dzieła w MNK, mimo podpisania Memorandum, nie zgodził się Fundator.

Dlatego pomimo niezgodności z zapisami „Memorandum” Muzeum Narodowe w Krakowie z ulgą przyjęło decyzję Ministra z dnia 12 kwietnia 2012 r. o publicznym udostępnieniu najważniejszego dzieła w zbiorach polskich.

Tak jak nie zamknęliśmy dzieł z remontowanych Sukiennic, lecz pokazaliśmy je na Zamku Królewskim w Niepołomicach, tak i teraz publiczność nie zostanie pozbawiona kontaktu z obrazem, mogąc go podziwiać na Zamku Królewskim na Wawelu.

Obraz znajduje się w depozycie Muzeum Narodowego, co oznacza, że ponosimy za niego pełną odpowiedzialność. Podobnie jak to było w przypadku podróży zagranicznych, będziemy współpracowali z Dyrekcją i specjalistami z Wawelu, którzy już zwrócili się do nas z prośbą o współpracę, w związku z wieloletnim doświadczeniem naszego Muzeum w sprawowaniu opieki, przechowywaniu i eksponowaniu tego arcydzieła. 

Dyrekcja Muzeum Narodowego w Krakowie