Ulica Jaremy – akcja w przestrzeni miejskiej
Ulica Jaremy – akcja w przestrzeni miejskiej
1 listopada minęła pięćdziesiąta rocznica śmierci, a 24 listopada 2008 setna rocznica urodzin Marii Jaremy – artystki odważnej, niezłomnej, jednej z najwybitniejszych w Polsce.
Jeszcze podczas studiów w latach 30. Jaremianka – jak ją nazywano - związała się z lewicującymi studentami z tej samej uczelni, którzy nazwali się Grupą Krakowską.
Z nimi wystawiała, robiła scenografie i grała w eksperymentalnym Teatrze Artystów Cricot. Po wojnie przyłączyła się do Grupy Młodych Plastyków, którzy w 1957 r. reaktywowali Grupę Krakowską. Współpracowała też z Teatrem Cricot 2 Tadeusza Kantora. Zajmowała się malarstwem, grafiką, scenografią, projektowaniem kostiumów i rzeźbą. W okresie socrealizmu jej twórczość, jak i innych „nowoczesnych”, została potępiona. Jaremianka próbowała bronić awangardy przed władzami – bezskutecznie. W 1953 roku rozczarowana, potargała i wyrzuciła przez okno swoją partyjną legitymację. Zmarła na białaczkę w 1958 roku. W tym samym roku jej prace zostały nagrodzone na Biennale Sztuki w Wenecji.
O znaczeniu artystki świadczy choćby fakt, iż jedna z sal Galerii Sztuki Polskiej XX wieku w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie została w znacznej części poświęcona jej twórczości. Sala „Kantor, Jaremianka, Stern” – bo o niej mowa – zawiera rzeźby i obrazy Marii Jaremy, a także kurtynę teatru Cricot 2, która w sugestywny sposób łączy partie ekspozycji związane z Jaremą i Kantorem: mentorkę i jej duchowego ucznia, ale też dwoje przyjaciół połączonych wiarą w moc sztuki.
Kolekcja prac Marii Jaremy w naszym muzeum została zapoczątkowana jeszcze za życia artystki. W 1959 roku jej dzieła trafiły do Galerii Polskiego Malarstwa i Rzeźby w nowej przestrzeni wystawowej głównego gmachu Muzeum. Późniejsze warianty scenariusza Galerii za każdym razem zwiększały ich udział w ekspozycji.
W ciągu kilkudziesięciu kolejnych lat stworzyliśmy przemyślany i reprezentatywny zespół ponad pięćdziesięciu prac, zawierający przed- i powojenną rzeźbę, malarstwo, grafikę, rysunek i tkaninę. Dorobek artystki, ukazany w kontekście sztuki jej dwóch przyjaciół: Tadeusza Kantora i Jonasza Sterna, stanowi niezwykle istotny element programu ideowego Galerii Sztuki Polskiej XX wieku w obecnym kształcie.
W stałej ekspozycji znajduje się ponadto model pomnika Fryderyka Chopina, który uzyskał wyróżnienie w konkursie zorganizowanym w roku 1949, a kilka lat temu został zrealizowany na Plantach nieopodal Filharmonii.
Przypadającą w tym roku podwójną rocznicę związaną z osobą Marii Jaremy postanowiliśmy uczcić w sposób szczególny: w październiku, w serii wydawnictwa Bosz „Kolekcja Muzeum Narodowego w Krakowie” ukazał się album Maria Jarema autorstwa kustosz Agaty Małodobry. Prezentacja albumu odbyła się w przeddzień setnej rocznicy urodzin artystki – 23 listopada – w Galerii Sztuki Polskiej XX wieku.
Album to nie jedyny hołd, jaki w tym roku Muzeum złożyło Marii Jaremie. Z inicjatywy Agaty Małodobry zorganizowaliśmy akcję „Ulica Jaremy”, mającą przybliżyć sylwetkę artystki mieszkańcom Krakowa, której imieniem nazwano jedną z ulic w dzielnicy Azory. Na ścianie największego, 10-piętrowego bloku (nr 1-15) z lat 60. przy ulicy Marii Jaremy powstał olbrzymi mural – fragment obrazu „Penetracje” z 1956 roku, eksponowanego w Galerii Sztuki Polskiej XX wieku Muzeum Narodowego w Krakowie. „Penetracje” są jednym z najwspanialszych przykładów polskiej sztuki abstrakcyjnej. Feeria radosnych barw w kontrastowych zestawieniach i ekspresyjna kompozycja doskonale sprawdzają się jako dekoracja ścienna w powiększonej skali. Prace wykonała krakowska firma „Centrum Wspinaczkowe Reni - Sport”
Mieszkańcy całej ulicy Marii Jaremy otrzymali do skrzynek pocztowych ilustrowane foldery z biografią artystki, będące jednocześnie zaproszeniem do odwiedzenia Muzeum.
Zofia Gołubiew, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, marzy, by akcja związana ze sztuką Jaremianki była początkiem większego projektu w przestrzeni miejskiej – „Ulicami do sztuki”. Mógłby objąć całe miasto, a dokładniej - ulice i place noszące imiona artystów. Ich mieszkańcy dostaliby foldery o „swoich” artystach, a Muzeum przygotowałoby akcje jednodniowych projekcji ich dzieł na wybranych ścianach domów.
Kurator akcji i autorka książki - Agata Małodobry
Patroni medialni:
TVP Kraków, Polskie Radio, Radio Kraków, Gazeta Wyborcza, Art&Business, Sztuka.pl, Polish Market, Magiczny Kraków, Cracow-Life.com/E-Krakow.com
Z nimi wystawiała, robiła scenografie i grała w eksperymentalnym Teatrze Artystów Cricot. Po wojnie przyłączyła się do Grupy Młodych Plastyków, którzy w 1957 r. reaktywowali Grupę Krakowską. Współpracowała też z Teatrem Cricot 2 Tadeusza Kantora. Zajmowała się malarstwem, grafiką, scenografią, projektowaniem kostiumów i rzeźbą. W okresie socrealizmu jej twórczość, jak i innych „nowoczesnych”, została potępiona. Jaremianka próbowała bronić awangardy przed władzami – bezskutecznie. W 1953 roku rozczarowana, potargała i wyrzuciła przez okno swoją partyjną legitymację. Zmarła na białaczkę w 1958 roku. W tym samym roku jej prace zostały nagrodzone na Biennale Sztuki w Wenecji.
O znaczeniu artystki świadczy choćby fakt, iż jedna z sal Galerii Sztuki Polskiej XX wieku w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie została w znacznej części poświęcona jej twórczości. Sala „Kantor, Jaremianka, Stern” – bo o niej mowa – zawiera rzeźby i obrazy Marii Jaremy, a także kurtynę teatru Cricot 2, która w sugestywny sposób łączy partie ekspozycji związane z Jaremą i Kantorem: mentorkę i jej duchowego ucznia, ale też dwoje przyjaciół połączonych wiarą w moc sztuki.
Kolekcja prac Marii Jaremy w naszym muzeum została zapoczątkowana jeszcze za życia artystki. W 1959 roku jej dzieła trafiły do Galerii Polskiego Malarstwa i Rzeźby w nowej przestrzeni wystawowej głównego gmachu Muzeum. Późniejsze warianty scenariusza Galerii za każdym razem zwiększały ich udział w ekspozycji.
W ciągu kilkudziesięciu kolejnych lat stworzyliśmy przemyślany i reprezentatywny zespół ponad pięćdziesięciu prac, zawierający przed- i powojenną rzeźbę, malarstwo, grafikę, rysunek i tkaninę. Dorobek artystki, ukazany w kontekście sztuki jej dwóch przyjaciół: Tadeusza Kantora i Jonasza Sterna, stanowi niezwykle istotny element programu ideowego Galerii Sztuki Polskiej XX wieku w obecnym kształcie.
W stałej ekspozycji znajduje się ponadto model pomnika Fryderyka Chopina, który uzyskał wyróżnienie w konkursie zorganizowanym w roku 1949, a kilka lat temu został zrealizowany na Plantach nieopodal Filharmonii.
Przypadającą w tym roku podwójną rocznicę związaną z osobą Marii Jaremy postanowiliśmy uczcić w sposób szczególny: w październiku, w serii wydawnictwa Bosz „Kolekcja Muzeum Narodowego w Krakowie” ukazał się album Maria Jarema autorstwa kustosz Agaty Małodobry. Prezentacja albumu odbyła się w przeddzień setnej rocznicy urodzin artystki – 23 listopada – w Galerii Sztuki Polskiej XX wieku.
Album to nie jedyny hołd, jaki w tym roku Muzeum złożyło Marii Jaremie. Z inicjatywy Agaty Małodobry zorganizowaliśmy akcję „Ulica Jaremy”, mającą przybliżyć sylwetkę artystki mieszkańcom Krakowa, której imieniem nazwano jedną z ulic w dzielnicy Azory. Na ścianie największego, 10-piętrowego bloku (nr 1-15) z lat 60. przy ulicy Marii Jaremy powstał olbrzymi mural – fragment obrazu „Penetracje” z 1956 roku, eksponowanego w Galerii Sztuki Polskiej XX wieku Muzeum Narodowego w Krakowie. „Penetracje” są jednym z najwspanialszych przykładów polskiej sztuki abstrakcyjnej. Feeria radosnych barw w kontrastowych zestawieniach i ekspresyjna kompozycja doskonale sprawdzają się jako dekoracja ścienna w powiększonej skali. Prace wykonała krakowska firma „Centrum Wspinaczkowe Reni - Sport”
Mieszkańcy całej ulicy Marii Jaremy otrzymali do skrzynek pocztowych ilustrowane foldery z biografią artystki, będące jednocześnie zaproszeniem do odwiedzenia Muzeum.
Zofia Gołubiew, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, marzy, by akcja związana ze sztuką Jaremianki była początkiem większego projektu w przestrzeni miejskiej – „Ulicami do sztuki”. Mógłby objąć całe miasto, a dokładniej - ulice i place noszące imiona artystów. Ich mieszkańcy dostaliby foldery o „swoich” artystach, a Muzeum przygotowałoby akcje jednodniowych projekcji ich dzieł na wybranych ścianach domów.
Kurator akcji i autorka książki - Agata Małodobry
Patroni medialni:
TVP Kraków, Polskie Radio, Radio Kraków, Gazeta Wyborcza, Art&Business, Sztuka.pl, Polish Market, Magiczny Kraków, Cracow-Life.com/E-Krakow.com