Rozmowy o literaturze: Twórczość literacka księżnej Izabeli Czartoryskiej
Twórczość literacka towarzyszyła Izabeli Czartoryskiej przez całe życie. Spod jej pióra wyszły dzieła, głównie prozatorskie, realizujące założenia różnych gatunków literackich.
Dużą popularność zyskał jej traktat Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów z 1805 r. jako wykład w tworzenie się nowego stylu ogrodowego. Dzieło zdobią piękne ilustracje puławskiego rysownika Jana Zachariasza Freya. Czartoryska zapisała się w historii literatury jako autorka Pielgrzyma w Dobromilu (cz. 1 wydana w latach 1818–1819, cz. 2 w 1821), pierwszego opracowania dziejów ojczystych dla dzieci wiejskich, na którym całe pokolenia Polaków uczyły się historii Polski i patriotyzmu. Z jej działalnością oświatową wśród ludu wiąże się także Książka do pacierzy dla dzieci wiejskich podczas Mszy Świętej, dla szkółki puławskiej napisana, zawierająca oryginalne teksty autorki oraz utwory literackie, głównie Jana Kochanowskiego, które na przestrzeni wieków zyskały status modlitwy.
Księżna dużo czasu poświęcała opisom eksponatów muzealnych. Zachowany rękopiśmienny Katalog pamiątek złożonych w Domu Gotyckim w Puławach zawiera interesujące eseje na temat zbiorów Domu Gotyckiego. Świadczy o oczytaniu, wiedzy i orientacji księżnej w literaturze i historii. Z kolei jedyny drukowany katalog jej autorstwa – Poczet pamiątek zachowanych w Domu Gotyckim w Puławach z 1828 r., stanowi rodzaj inwentarza topograficznego oraz przewodnika po Domu Gotyckim.
Literacką spuściznę księżnej dopełniają dzienniki z podróży: Tour through England, Dyliżansem przez Śląsk. Dziennik podróży do Cieplic w roku 1816, pamiętniki, obszerna korespondencja z rodziną i przyjaciółmi oraz poezja.
Prowadzenie: Jadwiga Klima – kustosz Muzeum Narodowego w Krakowie, pracuje w Bibliotece Książąt Czartoryskich.