Sztuka wczesnochrześcijańska
Sztuka wczesnochrześcijańska
W dwóch pierwszych wiekach chrześcijaństwa w Kościele nie było miejsca dla dzieł sztuki. Pojawiły się one dopiero około roku 200, ale ich związek z tradycją pogańską był jeszcze tak silny, że współczesnym badaczom często trudno jest dokonać jednoznacznej kwalifikacji.
Różnice między sztuką wyrażającą tożsamość religijną pierwszych chrześcijan a tą, mającą zaspokoić potrzeby wyznawców innych religii, dotyczyły wyłącznie tematyki. Pod względem formy zjawiska te nakładają się i zazębiają bardzo mocno. Z czasem powoli wykształciło się jednak odrębne oblicze sztuki wczesnochrześcijańskiej, w czym rolę decydującą odegrał edykt mediolański w roku 313.
W sztuce Kościoła po tym wydarzeniu coraz silniejszy i czytelniejszy stawał się czynnik wschodni, przejawiający się w spirytualizacji i odrealnieniu form. Jest to najlepiej widoczne w sposobie przedstawiania Chrystusa, który w wieku IV przestał być ukazywany jako krótkowłosy młodzieniec bez zarostu, a stał się długowłosym mężem w sile wieku o smagłej cerze i ciemnym zaroście. Zmiana pryncypiów w obrazowaniu tematów wiązała się najściślej z dydaktyczną rolą dzieł sztuki, co było warunkiem ich dopuszczenia do kultu. W ciągu pierwszych wieków rozwoju sztuka chrześcijańska przeszła gruntowną metamorfozę, odchodząc ostatecznie od rzymskiej tradycji naśladowania natury. Kierunek ku średniowieczu wyznaczyła nauka Kościoła i wprzęgnięcie estetyki w służbę działalności katechetycznej.
Prowadzenie: dr hab. Marek Walczak – wykładowca Instytutu Historii Sztuki UJ. Jego specjalizacją jest europejska sztuka gotycka, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki doby Piastów i Jagiellonów w Krakowie. Innym przedmiotem jego badań jest ikonografia chrześcijańska, przede wszystkim hagiograficzna, oraz wizerunki hierarchów kościelnych. Członek Komisji Historii Sztuki Polskiej Akademii Umiejętności, autor i redaktor licznych publikacji.
W sztuce Kościoła po tym wydarzeniu coraz silniejszy i czytelniejszy stawał się czynnik wschodni, przejawiający się w spirytualizacji i odrealnieniu form. Jest to najlepiej widoczne w sposobie przedstawiania Chrystusa, który w wieku IV przestał być ukazywany jako krótkowłosy młodzieniec bez zarostu, a stał się długowłosym mężem w sile wieku o smagłej cerze i ciemnym zaroście. Zmiana pryncypiów w obrazowaniu tematów wiązała się najściślej z dydaktyczną rolą dzieł sztuki, co było warunkiem ich dopuszczenia do kultu. W ciągu pierwszych wieków rozwoju sztuka chrześcijańska przeszła gruntowną metamorfozę, odchodząc ostatecznie od rzymskiej tradycji naśladowania natury. Kierunek ku średniowieczu wyznaczyła nauka Kościoła i wprzęgnięcie estetyki w służbę działalności katechetycznej.
Prowadzenie: dr hab. Marek Walczak – wykładowca Instytutu Historii Sztuki UJ. Jego specjalizacją jest europejska sztuka gotycka, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki doby Piastów i Jagiellonów w Krakowie. Innym przedmiotem jego badań jest ikonografia chrześcijańska, przede wszystkim hagiograficzna, oraz wizerunki hierarchów kościelnych. Członek Komisji Historii Sztuki Polskiej Akademii Umiejętności, autor i redaktor licznych publikacji.