Podnoszenie umiejętności językowych pracowników muzeów
Podnoszenie umiejętności językowych pracowników muzeów
Podsumowanie wizyt studyjnych: "Zdalna nauka języka angielskiego lub e-learning" (Studying English via distance or e-learning) w Walencji i "Obszary uczenia się języków: różnorodność i przenikanie" w Barcelonie (Hiszpania).
Muzeum Narodowe w Krakowie od września 2012 roku uczestniczy w międzynarodowym projekcie "Work of Art", który ma na celu podniesienie kompetencji językowych pracowników muzeów, należących do tzw. Zespołu Obsługi Zwiedzających - są to m.in. osoby pilnujące wystaw muzealnych, kasjerzy, pracownicy ochrony. Projekt, który otrzymał dofinansowanie z Programu Leonardo da Vinci "Uczenie się przez całe życie", będzie realizowany do września 2014 r.
W wielu muzeach polskich, ale także europejskich, problemem jest nawiązanie komunikacji werbalnej między zagranicznymi gośćmi a personelem muzealnym, bezpośrednio mającym z nimi kontakt. Główną przyczyną takiej sytuacji jest brak znajomości języków obcych.
Założeniem programowym projektu "Work of Art" jest zmiana lub poprawa tego stanu rzeczy. W wyniku współpracy partnerów projektu zostanie opracowany program kursów językowych dla Zespołu Obsługi Zwiedzających, polsko-angielski słownik zwrotów i wyrażeń słownictwa zawodowego niezbędnego w pracy Zespołu Obsługi Zwiedzających. Przedmiotem projektu jest również badanie stopnia użyteczności wykorzystania instrumentów informatycznych w nauczaniu języków obcych oraz opracowanie platformy e-learningowej na potrzeby projektu.
Z uwagi na to, że nauka języka obcego z wykorzystaniem metody e-learningu ma wciąż jeszcze nowatorski charakter zespół projektowy "Work of Art" w Muzeum Narodowym w Krakowie uznał za wskazane uczestnictwo przedstawicieli zespołu projektowego w wyjazdach studyjnych, odbywających się również w ramach programu "Uczenie się przez całe życie".
1. WIZYTA STUDYJNA "ZDALNA NAUKA JĘZYKA ANGIELSKIEGO LUB E-LEARNING", w dn. 4-8 marca 2013 r., zorganizowana została przez Centre Especific d’Educacio a Distancia de la Communitat Valenciana w Walencji w Hiszpanii. Jest to jedyna państwowa szkoła, prowadząca nauczanie na odległość z wykorzystaniem metody e-learningu w całym regionie Walencji.
Nauka wszystkich przedmiotów w tej szkole odbywa się on-line w tzw. wirtualnych klasach. Przewidziano jednak minimalne wsparcie tradycyjnym typem nauczania w formie tzw. contact lessons, czyli spotkań z uczniami w określonych dniach i godzinach, przeznaczonych na wyjaśnianie trudnych lub niezrozumiałych problemów dydaktycznych.
E-learning jest już sprawdzoną metodą służącą nauczaniu na odległość, umożliwiającą naukę w dowolnym miejscu i czasie oraz z uwzględnieniem preferowanego zakresu dostarczanej wiedzy, jak również indywidualnego tempa jej przyswajania. Na wysoką efektywność nauczania e-learningowego wpływa dostęp do niezliczonych szkoleń on- line oraz możliwość powtarzania każdego ćwiczenia w miejscu i okolicznościach najbardziej odpowiadającym uczniom/kursantom.
Guru e-learningu, Amerykanka Daphne Koller, profesor na Wydziale Informatyki Uniwersytetu Stanforda, współtwórczyni platformy edukacyjnej Coursera zapowiada zbliżający się zmierzch tradycyjnych form nauczania typu Face to Face (F2F). Koller wieszczy, że pokolenie, które już od urodzenia będzie wychowane w zasięgu Internetu rozpocznie sukcesywne przechodzenie do nauki metodą on-line, której możliwości są nieograniczone. Zachęcam do zapoznania się z jej sugestywną argumentacją – w Internecie można obejrzeć nagranie ciekawego i barwnego wystąpienia D. Koller na ten temat (z polskimi napisami):
www.ted.com/talks/daphne_koller_what_we_re_learning_from_online_education.html
W szkole CEEDCV w Walencji nauka odbywa się wirtualnych klasach, co oznacza, że uczniowie otrzymują dostęp on-line do specjalnie opracowanych dla danej grupy materiałów dydaktycznych; dostają wyznaczone terminy na opanowanie określonych partii materiału; mają zapewnione wsparcie oraz pomoc nauczyciela danego przedmiotu on-line, jak również regularny kontakt z "osobistym opiekunem" (personal tutor), którego zadaniem jest nadzorowanie przebiegu procesu nauczania z wszystkich przedmiotów, mobilizowanie, doradzanie, przypominanie itp. W razie potrzeby mogą skorzystać z tzw. lekcji kontaktowej, przybywając na spotkanie osobiście do szkoły, kontaktując się telefonicznie lub e-mailowo.
Naukę języka obcego rozpoczyna zawsze test wstępny, na podstawie którego można ocenić poziom jego znajomości. Kurs powinien obejmować naukę wszystkich ważnych umiejętności językowych – pisania, czytania, rozumienia ze słuchu, rozumienia tekstu pisanego, mówienia, gramatyki, słownictwa i poprawnej wymowy. Ćwiczenia powinny być łatwe do zrozumienia oraz pozwalać na indywidualizację planu nauki, czyli wybranie zakresu wiedzy i naukę we własnym tempie. Zadania można powtarzać niemal w nieskończoność, próbować i próbować aż do skutecznego nauczenia się. Można je wykonywać w dowolnym czasie i miejscu. Jak podkreśla Daphne Koller, miejsce i czas nauki nie mają znaczenia, liczy się tylko efekt.
Podczas wizyty studyjnej w szkole CEEDCV wybrani nauczyciele języka angielskiego zaprezentowali swoje autorskie e-learningowe programy i metody nauczania. Z założenia każdy nauczyciel powinien stworzyć swój własny LMS - Learning Managment System, czyli własne zaplecze "naukowe", wspomagające go w przygotowywaniu materiałów dydaktycznych i prowadzeniu kursów e-learningowych. Mogą się na nie składać różnorakie narzędzia ICT, jak np. Moodle, Hot Potatoes, YouTube, Facebook, Twitter, Flickr, biblioteka linków, Google sites, blogi itp.
Niektóre ze sprawdzonych przez siebie w praktyce narzędzi ICT rekomendowali nauczyciele jako wyjątkowo pomocne w kompleksowym uczeniu się języka obcego: Hot Potatoes, Digital Debris, Google Glass Project, Hangman, Gordon Bateson’s Task Chain, Massive Open Online Courses (MOOC), Coursera, Open Learn (Open University), a do ćwiczenia języka mówionego m.in. Site Pal, www.oddcast.com; www.manythings.org; www.edition.englishclub.com, albo NanoGongs i Vocaroo do nagrywania i korygowania własnych wypowiedzi.
Mimo wysokiego stopnia zaangażowania narzędzi informatycznych w nauczanie metodą e-learning, obecność nauczyciela jest w dalszym ciągu niezbędna. Zmienia się tylko jego rola – teraz współtworzy zawartość lekcji on-line, tworzy ćwiczenia do zadań, współpracuje z grupą on-line, monitoruje postępy w nauce.
Program nauczania on-line powinien odpowiadać zdefiniowanym potrzebom i jasno skonkretyzowanym celom. Produkt e-learningowy, aby mógł w należyty sposób spełniać swoją funkcję, musi być odpowiednio dopasowany do potrzeb instytucji lub grupy docelowej – w naszym przypadku, pracowników tzw. Zespołu Obsługi Zwiedzających. Musi być atrakcyjny dla użytkowników, a równocześnie bez zakłóceń współdziałać z innymi systemami oraz serwisami instytucji.
Przed wprowadzeniem produktów e-learningowych należy przeprowadzić dogłębną analizę potrzeb odbiorców szkolenia, ocenić wstępny poziom umiejętności językowych, zapoznać się z oczekiwaniami oraz możliwościami danych produktów. Zespół projektowy "Work of Art" aktualnie zajmuje się gromadzeniem informacji na powyższe tematy (m.in. najczęściej pojawiające się problemy językowe, zapytania kierowane do pracowników Zespołu Obsługi Zwiedzających), prowadzone są pilotażowe kursy języka angielskiego wśród grupy docelowej. Również wnioski z wyjazdów studyjnych oraz nabyte tam doświadczenia zostaną wykorzystane w pracy nad stworzeniem finalnych produktów projektu "Work of Art". Barbara Woźniak
2. WIZYTA STUDYJNA "OBSZARY UCZENIA SIĘ JĘZYKÓW: RÓŻNORODNOŚĆ I PRZENIKANIE", zorganizowana przez Departament Edukacji Parlamentu Katalonii w Barcelonie w dn. 21 – 26 kwietnia 2013 r.
Program wizyty ułożony został w sposób bardzo precyzyjny, różnorodny i bazował na metodologiach nauczania języka obcego stosowanych przez odwiedzane przez nas placówki oświatowe. Występowaliśmy w każdej możliwej roli: słuchaczy wykładów, obserwatorów zajęć lekcyjnych i warsztatowych, uczestników warsztatów współtworzących rezultaty. Istotnym składnikiem wizyty był punkt o nazwie "okrągły stół", kiedy to każdy z nas przedstawiał szeroko rozumianą problematykę nauczania i wykorzystania języków obcych w kraju lub instytucji, które reprezentował.
Część spotkań poświęcona była wykorzystaniu nowoczesnych narzędzi ICT oraz w szczególności metodzie CLIL (Content and Language Integrated Learning), co było niezwykle interesujące w kontekście wykorzystania języka obcego w pracy zawodowej.
Podstawowe zagadnienia, które były przedmiotem wizyty to:
Powyższe założenia zostały zrealizowane poprzez wizyty w szkołach podstawowych i średnich, udział w innowacyjnych projektach prowadzonych przez uczniów z wykorzystaniem narzędzi ICT, obserwowanie uczniów i nauczycieli przy pracy oraz spotkania i dyskusje z nauczycielami, ekspertami, koordynatorami projektów,zarówno w instytucjach katalońskich, jak i w naszym własnym gronie.
Katalonia ma dwa oficjalne języki (kataloński i hiszpański) i z tego punktu widzenia jest wymarzonym miejscem do obserwacji, jak realizowany jest zasadniczy cel systemu edukacyjnego – pluralizm językowy służący rozwijaniu oczekiwań zawodowych, społecznych i naukowych. Uczestniczy we wdrażaniu specjalnych programów mających na celu budowanie więzi społecznych w społeczeństwie wielokulturowym poprzez uczenie języków obcych.
Dzień pierwszy wizyty spędziliśmy w całości w siedzibie gospodarza, Departamencie Edukacji Parlamentu Katalonii, uczestnicząc w wykładach i wymianie zdań z urzędnikami Departamentu odpowiedzialnymi za politykę językową prowincji. Tłem dla dyskusji były, co podkreślali nasi rozmówcy, wysiłki czynione przez władze Katalonii na rzecz społecznego rozwoju nauczania języków. Jeden z warsztatów dotyczył korzystania z materiałów dydaktycznych i prowadzenia kursów z użyciem metod e-learningowych, wykorzystania narzędzi ICT. Wszyscy byliśmy zgodni co do dobrych stron e-learningu przy równoczesnym zastrzeżeniu co do niezbędnego ciągle udziału nauczyciela w procesie nauczania. Pozostałe dni to wizyty w szkołach Barcelony i oddalonej o 100 km Tarragony. Wybór szkół został tak pomyślany, abyśmy otrzymali możliwie najszerszą paletę typów edukacji i sposobów nauczania. Były więc szkoły podstawowe i średnie, publiczne i społeczne, jednorodne narodowościowo i bardzo zróżnicowane. W Escola Collaso i Gil 92% uczniów to dzieci imigrantów z 28 krajów, co stwarza bardzo poważne wyzwania językowe i dydaktyczne dla pedagogów. W szkołach Tarragony i w Institut Escola d’Hoteliera mieliśmy okazję uczestniczyć w lekcjach prowadzonych metodą CLIL oraz w różnych projektach językowych, jak "Tydzień Brytyjski", który oprócz edukacji językowej wprowadzał elementy współpracy pomiędzy różnymi grupami wiekowymi.
Wszyscy byliśmy pod wrażeniem otwartości katalońskich programów edukacyjnych na różnorodność kulturową, rasową, religijną i językową. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi traktowane są jak osoby mające prawo do bycia innym. Szczególną wagę przywiązuje się do szacunku dla różnorodności, społecznej jedności i akceptacji niedoskonałości. Interesujące doświadczenia związane były z wdrażaniem metody CLIL, która – jakkolwiek stosowana w większości krajów europejskich – w Katalonii spotyka się ze szczególną uwagą. Z punktu widzenia projektu "Work of Art" metoda ta wydaje się mieć wiele elementów do zastosowania. Marek Mróz
3. WIZYTA STUDYJNA "PRZYSZŁOŚĆ NAUCZANIA - VIRTUALNE MEDIA", w dn. 29 września – 4 października 2013 r., zorganizowana została przez VUC Storstrøm. Jest to centrum kształcenia osób dorosłych podporządkowane bezpośrednio Duńskiemu Ministerstwu Edukacji. Obszar działania VUC
Storstrøm obejmuje gminy Lolland, Falster, Taiping i Naestved.
Wizyta studyjna miała miejsce w Nestved - niewielkiej miejscowości położnej w regionie Zealand.
W czasie spotkania studyjnego mieliśmy okazję pracować w Nestved, jak też poznać ośrodki kształcenia w sąsiednich gminach, gdzie spotkaliśmy się zarówno z nauczycielami praktykami, jak też osobami zarządzającymi systemem nauczania za pomocą mediów wirtualnych.
W czasie pierwszych zajęć wprowadzono nas w system kształcenia w Danii, oraz przedstawiono ogólnie założenia polityki edukacyjnej w kontekście sytuacji gospodarczej regionu (m. in wysokie bezrobocie, ucieczka młodzieży do miast).
Południowa część regionu Zealand to tereny rolnicze, bardzo słabo zaludnione. Zdarza się, że klasy są kilkuosobowe. Trudno jest dotrzeć do centrów edukacyjnych a młodzież z braku perspektyw na zatrudnienie często kończy edukację przedwcześnie. Stąd nauczanie wirtualne stało się w tym regionie niezwykle ważne.
Przedstawiono nam założenia funkcjonowania platformy e-learningowej Global Classroom. Mieliśmy okazję naocznie przekonać się jak funkcjonuje nauczanie w paralelnych klasach. Przedstawiono nam ideę odwróconej lekcji (flipped classroom), która wydaje się niezwykle interesująca. Ponieważ nauczyciel opracowuje lekcje na wideo uczeń sam, czy przy pomocy rodzica może poznać treść lekcji odtwarzając ją wielokrotnie - w zależności od swoich potrzeb. Natomiast pracę domową odrabia pod kierunkiem nauczyciela, czy to w czasie fizycznej obecności w szkole, czy podczas pracy w wirtualnej klasie. Metoda ta daje świetne rezultaty.
W czasie warsztatów przygotowaliśmy prezentacje z wykorzystaniem oprogramowania Camtasia.
Camtasia Studio to bardzo rozbudowane narzędzie do tworzenia wszelkiego rodzaju prezentacji i demonstracji szkoleniowych. Program umożliwia przechwytywanie zawartości komputera (lub jej części) wraz z głosem lektora do pliku video. Przechwycony materiał możemy następnie dowolnie edytować, wzbogacać lub dodawać informacje tekstowe. Tak przygotowany materiał może być z łatwością opublikowany w wielu formatach: AVI, MP4 i innych. Pracowaliśmy w bogato wyposażonym studio w siedzibie VUC w Naestved, dzięki czemu poznaliśmy technikę pracy nauczyciela przygotowującego lekcje na potrzeby wirtualnych uczniów.
Rozmawialiśmy także o zaletach wirtualnego uczenia a także o problemach, które ten sposób nauczania generuje. W Lolland odwiedziliśmy szkołę podstawową, w której lekcje prowadzone są głównie przy użyciu ipadów, a także zwiedziliśmy University College Zealand w Vordingborg, gdzie zarówno nauczyciele jak też uczniowie i studenci zademonstrowali nam zastosowanie ICT w praktyce. W Virtual Climate Center in Holeby zaprezentowano nam bardzo zaawansowane zastosowanie ICT w edukacji proekologicznej. Funkcjonowanie wirtualnych i cyfrowych klas (Virtual and Digital learning rooms) poznaliśmy również od strony teoretycznej w czasie spotkania z naukowcami z Laboratorium Badawczego Aalborg University (Research Lab: ILD – IT and Learning Design, spotkanie z profesor Rikke Ørngreen), natomiast o perspektywach rozwoju tej metody rozmawialiśmy z Marci Powell, dyrektorem generalnym ds. edukacji w firmie Polycom Inc. Texas w czasie wideokonferencji z biurem firmy w Stanach Zjednoczonych.
Projekt "Work of Art" jest realizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.
W wielu muzeach polskich, ale także europejskich, problemem jest nawiązanie komunikacji werbalnej między zagranicznymi gośćmi a personelem muzealnym, bezpośrednio mającym z nimi kontakt. Główną przyczyną takiej sytuacji jest brak znajomości języków obcych.
Założeniem programowym projektu "Work of Art" jest zmiana lub poprawa tego stanu rzeczy. W wyniku współpracy partnerów projektu zostanie opracowany program kursów językowych dla Zespołu Obsługi Zwiedzających, polsko-angielski słownik zwrotów i wyrażeń słownictwa zawodowego niezbędnego w pracy Zespołu Obsługi Zwiedzających. Przedmiotem projektu jest również badanie stopnia użyteczności wykorzystania instrumentów informatycznych w nauczaniu języków obcych oraz opracowanie platformy e-learningowej na potrzeby projektu.
Z uwagi na to, że nauka języka obcego z wykorzystaniem metody e-learningu ma wciąż jeszcze nowatorski charakter zespół projektowy "Work of Art" w Muzeum Narodowym w Krakowie uznał za wskazane uczestnictwo przedstawicieli zespołu projektowego w wyjazdach studyjnych, odbywających się również w ramach programu "Uczenie się przez całe życie".
1. WIZYTA STUDYJNA "ZDALNA NAUKA JĘZYKA ANGIELSKIEGO LUB E-LEARNING", w dn. 4-8 marca 2013 r., zorganizowana została przez Centre Especific d’Educacio a Distancia de la Communitat Valenciana w Walencji w Hiszpanii. Jest to jedyna państwowa szkoła, prowadząca nauczanie na odległość z wykorzystaniem metody e-learningu w całym regionie Walencji.
Nauka wszystkich przedmiotów w tej szkole odbywa się on-line w tzw. wirtualnych klasach. Przewidziano jednak minimalne wsparcie tradycyjnym typem nauczania w formie tzw. contact lessons, czyli spotkań z uczniami w określonych dniach i godzinach, przeznaczonych na wyjaśnianie trudnych lub niezrozumiałych problemów dydaktycznych.
E-learning jest już sprawdzoną metodą służącą nauczaniu na odległość, umożliwiającą naukę w dowolnym miejscu i czasie oraz z uwzględnieniem preferowanego zakresu dostarczanej wiedzy, jak również indywidualnego tempa jej przyswajania. Na wysoką efektywność nauczania e-learningowego wpływa dostęp do niezliczonych szkoleń on- line oraz możliwość powtarzania każdego ćwiczenia w miejscu i okolicznościach najbardziej odpowiadającym uczniom/kursantom.
Guru e-learningu, Amerykanka Daphne Koller, profesor na Wydziale Informatyki Uniwersytetu Stanforda, współtwórczyni platformy edukacyjnej Coursera zapowiada zbliżający się zmierzch tradycyjnych form nauczania typu Face to Face (F2F). Koller wieszczy, że pokolenie, które już od urodzenia będzie wychowane w zasięgu Internetu rozpocznie sukcesywne przechodzenie do nauki metodą on-line, której możliwości są nieograniczone. Zachęcam do zapoznania się z jej sugestywną argumentacją – w Internecie można obejrzeć nagranie ciekawego i barwnego wystąpienia D. Koller na ten temat (z polskimi napisami):
www.ted.com/talks/daphne_koller_what_we_re_learning_from_online_education.html
W szkole CEEDCV w Walencji nauka odbywa się wirtualnych klasach, co oznacza, że uczniowie otrzymują dostęp on-line do specjalnie opracowanych dla danej grupy materiałów dydaktycznych; dostają wyznaczone terminy na opanowanie określonych partii materiału; mają zapewnione wsparcie oraz pomoc nauczyciela danego przedmiotu on-line, jak również regularny kontakt z "osobistym opiekunem" (personal tutor), którego zadaniem jest nadzorowanie przebiegu procesu nauczania z wszystkich przedmiotów, mobilizowanie, doradzanie, przypominanie itp. W razie potrzeby mogą skorzystać z tzw. lekcji kontaktowej, przybywając na spotkanie osobiście do szkoły, kontaktując się telefonicznie lub e-mailowo.
Naukę języka obcego rozpoczyna zawsze test wstępny, na podstawie którego można ocenić poziom jego znajomości. Kurs powinien obejmować naukę wszystkich ważnych umiejętności językowych – pisania, czytania, rozumienia ze słuchu, rozumienia tekstu pisanego, mówienia, gramatyki, słownictwa i poprawnej wymowy. Ćwiczenia powinny być łatwe do zrozumienia oraz pozwalać na indywidualizację planu nauki, czyli wybranie zakresu wiedzy i naukę we własnym tempie. Zadania można powtarzać niemal w nieskończoność, próbować i próbować aż do skutecznego nauczenia się. Można je wykonywać w dowolnym czasie i miejscu. Jak podkreśla Daphne Koller, miejsce i czas nauki nie mają znaczenia, liczy się tylko efekt.
Podczas wizyty studyjnej w szkole CEEDCV wybrani nauczyciele języka angielskiego zaprezentowali swoje autorskie e-learningowe programy i metody nauczania. Z założenia każdy nauczyciel powinien stworzyć swój własny LMS - Learning Managment System, czyli własne zaplecze "naukowe", wspomagające go w przygotowywaniu materiałów dydaktycznych i prowadzeniu kursów e-learningowych. Mogą się na nie składać różnorakie narzędzia ICT, jak np. Moodle, Hot Potatoes, YouTube, Facebook, Twitter, Flickr, biblioteka linków, Google sites, blogi itp.
Niektóre ze sprawdzonych przez siebie w praktyce narzędzi ICT rekomendowali nauczyciele jako wyjątkowo pomocne w kompleksowym uczeniu się języka obcego: Hot Potatoes, Digital Debris, Google Glass Project, Hangman, Gordon Bateson’s Task Chain, Massive Open Online Courses (MOOC), Coursera, Open Learn (Open University), a do ćwiczenia języka mówionego m.in. Site Pal, www.oddcast.com; www.manythings.org; www.edition.englishclub.com, albo NanoGongs i Vocaroo do nagrywania i korygowania własnych wypowiedzi.
Mimo wysokiego stopnia zaangażowania narzędzi informatycznych w nauczanie metodą e-learning, obecność nauczyciela jest w dalszym ciągu niezbędna. Zmienia się tylko jego rola – teraz współtworzy zawartość lekcji on-line, tworzy ćwiczenia do zadań, współpracuje z grupą on-line, monitoruje postępy w nauce.
Program nauczania on-line powinien odpowiadać zdefiniowanym potrzebom i jasno skonkretyzowanym celom. Produkt e-learningowy, aby mógł w należyty sposób spełniać swoją funkcję, musi być odpowiednio dopasowany do potrzeb instytucji lub grupy docelowej – w naszym przypadku, pracowników tzw. Zespołu Obsługi Zwiedzających. Musi być atrakcyjny dla użytkowników, a równocześnie bez zakłóceń współdziałać z innymi systemami oraz serwisami instytucji.
Przed wprowadzeniem produktów e-learningowych należy przeprowadzić dogłębną analizę potrzeb odbiorców szkolenia, ocenić wstępny poziom umiejętności językowych, zapoznać się z oczekiwaniami oraz możliwościami danych produktów. Zespół projektowy "Work of Art" aktualnie zajmuje się gromadzeniem informacji na powyższe tematy (m.in. najczęściej pojawiające się problemy językowe, zapytania kierowane do pracowników Zespołu Obsługi Zwiedzających), prowadzone są pilotażowe kursy języka angielskiego wśród grupy docelowej. Również wnioski z wyjazdów studyjnych oraz nabyte tam doświadczenia zostaną wykorzystane w pracy nad stworzeniem finalnych produktów projektu "Work of Art". Barbara Woźniak
2. WIZYTA STUDYJNA "OBSZARY UCZENIA SIĘ JĘZYKÓW: RÓŻNORODNOŚĆ I PRZENIKANIE", zorganizowana przez Departament Edukacji Parlamentu Katalonii w Barcelonie w dn. 21 – 26 kwietnia 2013 r.
Program wizyty ułożony został w sposób bardzo precyzyjny, różnorodny i bazował na metodologiach nauczania języka obcego stosowanych przez odwiedzane przez nas placówki oświatowe. Występowaliśmy w każdej możliwej roli: słuchaczy wykładów, obserwatorów zajęć lekcyjnych i warsztatowych, uczestników warsztatów współtworzących rezultaty. Istotnym składnikiem wizyty był punkt o nazwie "okrągły stół", kiedy to każdy z nas przedstawiał szeroko rozumianą problematykę nauczania i wykorzystania języków obcych w kraju lub instytucji, które reprezentował.
Część spotkań poświęcona była wykorzystaniu nowoczesnych narzędzi ICT oraz w szczególności metodzie CLIL (Content and Language Integrated Learning), co było niezwykle interesujące w kontekście wykorzystania języka obcego w pracy zawodowej.
Podstawowe zagadnienia, które były przedmiotem wizyty to:
- założenia polityki językowej zarówno w Katalonii jak i w krajach reprezentowanych przez uczestników wizyty,
- znajomość języków obcych jako instrument przeciwdziałający wykluczeniu społecznemu i zawodowemu,
- metody wdrażania umiejętności językowych dla nowych członków społeczeństwa, takich jak imigranci,
- uczenie języków za pomocą metody CLIL oraz narzędzi ICT.
Powyższe założenia zostały zrealizowane poprzez wizyty w szkołach podstawowych i średnich, udział w innowacyjnych projektach prowadzonych przez uczniów z wykorzystaniem narzędzi ICT, obserwowanie uczniów i nauczycieli przy pracy oraz spotkania i dyskusje z nauczycielami, ekspertami, koordynatorami projektów,zarówno w instytucjach katalońskich, jak i w naszym własnym gronie.
Katalonia ma dwa oficjalne języki (kataloński i hiszpański) i z tego punktu widzenia jest wymarzonym miejscem do obserwacji, jak realizowany jest zasadniczy cel systemu edukacyjnego – pluralizm językowy służący rozwijaniu oczekiwań zawodowych, społecznych i naukowych. Uczestniczy we wdrażaniu specjalnych programów mających na celu budowanie więzi społecznych w społeczeństwie wielokulturowym poprzez uczenie języków obcych.
Dzień pierwszy wizyty spędziliśmy w całości w siedzibie gospodarza, Departamencie Edukacji Parlamentu Katalonii, uczestnicząc w wykładach i wymianie zdań z urzędnikami Departamentu odpowiedzialnymi za politykę językową prowincji. Tłem dla dyskusji były, co podkreślali nasi rozmówcy, wysiłki czynione przez władze Katalonii na rzecz społecznego rozwoju nauczania języków. Jeden z warsztatów dotyczył korzystania z materiałów dydaktycznych i prowadzenia kursów z użyciem metod e-learningowych, wykorzystania narzędzi ICT. Wszyscy byliśmy zgodni co do dobrych stron e-learningu przy równoczesnym zastrzeżeniu co do niezbędnego ciągle udziału nauczyciela w procesie nauczania. Pozostałe dni to wizyty w szkołach Barcelony i oddalonej o 100 km Tarragony. Wybór szkół został tak pomyślany, abyśmy otrzymali możliwie najszerszą paletę typów edukacji i sposobów nauczania. Były więc szkoły podstawowe i średnie, publiczne i społeczne, jednorodne narodowościowo i bardzo zróżnicowane. W Escola Collaso i Gil 92% uczniów to dzieci imigrantów z 28 krajów, co stwarza bardzo poważne wyzwania językowe i dydaktyczne dla pedagogów. W szkołach Tarragony i w Institut Escola d’Hoteliera mieliśmy okazję uczestniczyć w lekcjach prowadzonych metodą CLIL oraz w różnych projektach językowych, jak "Tydzień Brytyjski", który oprócz edukacji językowej wprowadzał elementy współpracy pomiędzy różnymi grupami wiekowymi.
Wszyscy byliśmy pod wrażeniem otwartości katalońskich programów edukacyjnych na różnorodność kulturową, rasową, religijną i językową. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi traktowane są jak osoby mające prawo do bycia innym. Szczególną wagę przywiązuje się do szacunku dla różnorodności, społecznej jedności i akceptacji niedoskonałości. Interesujące doświadczenia związane były z wdrażaniem metody CLIL, która – jakkolwiek stosowana w większości krajów europejskich – w Katalonii spotyka się ze szczególną uwagą. Z punktu widzenia projektu "Work of Art" metoda ta wydaje się mieć wiele elementów do zastosowania. Marek Mróz
3. WIZYTA STUDYJNA "PRZYSZŁOŚĆ NAUCZANIA - VIRTUALNE MEDIA", w dn. 29 września – 4 października 2013 r., zorganizowana została przez VUC Storstrøm. Jest to centrum kształcenia osób dorosłych podporządkowane bezpośrednio Duńskiemu Ministerstwu Edukacji. Obszar działania VUC
Storstrøm obejmuje gminy Lolland, Falster, Taiping i Naestved.
Wizyta studyjna miała miejsce w Nestved - niewielkiej miejscowości położnej w regionie Zealand.
W czasie spotkania studyjnego mieliśmy okazję pracować w Nestved, jak też poznać ośrodki kształcenia w sąsiednich gminach, gdzie spotkaliśmy się zarówno z nauczycielami praktykami, jak też osobami zarządzającymi systemem nauczania za pomocą mediów wirtualnych.
W czasie pierwszych zajęć wprowadzono nas w system kształcenia w Danii, oraz przedstawiono ogólnie założenia polityki edukacyjnej w kontekście sytuacji gospodarczej regionu (m. in wysokie bezrobocie, ucieczka młodzieży do miast).
Południowa część regionu Zealand to tereny rolnicze, bardzo słabo zaludnione. Zdarza się, że klasy są kilkuosobowe. Trudno jest dotrzeć do centrów edukacyjnych a młodzież z braku perspektyw na zatrudnienie często kończy edukację przedwcześnie. Stąd nauczanie wirtualne stało się w tym regionie niezwykle ważne.
Przedstawiono nam założenia funkcjonowania platformy e-learningowej Global Classroom. Mieliśmy okazję naocznie przekonać się jak funkcjonuje nauczanie w paralelnych klasach. Przedstawiono nam ideę odwróconej lekcji (flipped classroom), która wydaje się niezwykle interesująca. Ponieważ nauczyciel opracowuje lekcje na wideo uczeń sam, czy przy pomocy rodzica może poznać treść lekcji odtwarzając ją wielokrotnie - w zależności od swoich potrzeb. Natomiast pracę domową odrabia pod kierunkiem nauczyciela, czy to w czasie fizycznej obecności w szkole, czy podczas pracy w wirtualnej klasie. Metoda ta daje świetne rezultaty.
W czasie warsztatów przygotowaliśmy prezentacje z wykorzystaniem oprogramowania Camtasia.
Camtasia Studio to bardzo rozbudowane narzędzie do tworzenia wszelkiego rodzaju prezentacji i demonstracji szkoleniowych. Program umożliwia przechwytywanie zawartości komputera (lub jej części) wraz z głosem lektora do pliku video. Przechwycony materiał możemy następnie dowolnie edytować, wzbogacać lub dodawać informacje tekstowe. Tak przygotowany materiał może być z łatwością opublikowany w wielu formatach: AVI, MP4 i innych. Pracowaliśmy w bogato wyposażonym studio w siedzibie VUC w Naestved, dzięki czemu poznaliśmy technikę pracy nauczyciela przygotowującego lekcje na potrzeby wirtualnych uczniów.
Rozmawialiśmy także o zaletach wirtualnego uczenia a także o problemach, które ten sposób nauczania generuje. W Lolland odwiedziliśmy szkołę podstawową, w której lekcje prowadzone są głównie przy użyciu ipadów, a także zwiedziliśmy University College Zealand w Vordingborg, gdzie zarówno nauczyciele jak też uczniowie i studenci zademonstrowali nam zastosowanie ICT w praktyce. W Virtual Climate Center in Holeby zaprezentowano nam bardzo zaawansowane zastosowanie ICT w edukacji proekologicznej. Funkcjonowanie wirtualnych i cyfrowych klas (Virtual and Digital learning rooms) poznaliśmy również od strony teoretycznej w czasie spotkania z naukowcami z Laboratorium Badawczego Aalborg University (Research Lab: ILD – IT and Learning Design, spotkanie z profesor Rikke Ørngreen), natomiast o perspektywach rozwoju tej metody rozmawialiśmy z Marci Powell, dyrektorem generalnym ds. edukacji w firmie Polycom Inc. Texas w czasie wideokonferencji z biurem firmy w Stanach Zjednoczonych.
Projekt "Work of Art" jest realizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.
