T. Stachowicz, Klasztor Kamedułów na Bielanach pod Krakowem, ok. 1860 (?); MNK, fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Ogrody Średniowiecza
Zapraszamy na pierwszy wykład z cyklu Ogrody średniowiecza, renesansu i baroku, który odbędzie się w Domu Józefa Mehoffera.
Epoka średniowiecza zaczyna się w Europie w V wieku, od upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego, a kończy z chwilą wynalezienia druku w 1450 roku. W Polsce zajmuje okres od chrztu w 966 roku do końca XVI wieku, chociaż już w XV pojawiają się pierwsze przesłanki renesansu.
Na początku średniowiecza istnieją dwa znaczące zakony – benedyktynów, którzy swe klasztory budowali zawsze na wzgórzach, i cystersów, wznoszących siedziby na żyznych nizinach w pobliżu rzek. Zakony te odegrały w tamtych czasach niezwykle ważną rolę kulturotwórczą.
Pierwsze ogrody o zorganizowanej przestrzeni to właśnie ogrody klasztorne, w których najbardziej czytelnym elementem był kwadratowy lub prostokątny wirydarz. Wirydarz, o skomplikowanej symbolice, nie miał przeznaczenia gospodarczego. Funkcję tę pełniły sady, warzywniki i winnice, a także herbaria. Formę wirydarza miały również ogrody szpitalne.
Ogrody świeckie były reprezentowane przez ogrody zamkowe – te zakładane w obrębie zamku były z konieczności niewielkie. Wśród nich wyodrębnić można hortus conclusus, czyli ogród zamknięty, ograniczony murem, czasem łączony z ogrodem maryjnym. Bywało w nim także herbarium.
Poza murami były ogrody zabaw, roślin użytkowych, a także Zwierzyniec. Zakładano też ogrody o charakterze publicznym, a także w miastach małe ogródki przydomowe. Od XIII wieku pojawiają się ogrody użytkowo-ozdobne związane z letnimi rezydencjami.
Prowadzący: Dr Zofia Malinowska - pracownik Katedry Dendrologii i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, autorka rekompozycji Ogrodu Józefa Mehoffera
Na początku średniowiecza istnieją dwa znaczące zakony – benedyktynów, którzy swe klasztory budowali zawsze na wzgórzach, i cystersów, wznoszących siedziby na żyznych nizinach w pobliżu rzek. Zakony te odegrały w tamtych czasach niezwykle ważną rolę kulturotwórczą.
Pierwsze ogrody o zorganizowanej przestrzeni to właśnie ogrody klasztorne, w których najbardziej czytelnym elementem był kwadratowy lub prostokątny wirydarz. Wirydarz, o skomplikowanej symbolice, nie miał przeznaczenia gospodarczego. Funkcję tę pełniły sady, warzywniki i winnice, a także herbaria. Formę wirydarza miały również ogrody szpitalne.
Ogrody świeckie były reprezentowane przez ogrody zamkowe – te zakładane w obrębie zamku były z konieczności niewielkie. Wśród nich wyodrębnić można hortus conclusus, czyli ogród zamknięty, ograniczony murem, czasem łączony z ogrodem maryjnym. Bywało w nim także herbarium.
Poza murami były ogrody zabaw, roślin użytkowych, a także Zwierzyniec. Zakładano też ogrody o charakterze publicznym, a także w miastach małe ogródki przydomowe. Od XIII wieku pojawiają się ogrody użytkowo-ozdobne związane z letnimi rezydencjami.
Prowadzący: Dr Zofia Malinowska - pracownik Katedry Dendrologii i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, autorka rekompozycji Ogrodu Józefa Mehoffera