dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ. Dyrektor MNK 2016-2019. Fot. Tomasz Markowski, Pracownia Fotograficzna MNK
Muzeum Narodowe w Krakowie 2016-2019
Podsumowanie kadencji dyrektora dr hab. Andrzeja Betleja, prof. UJ
126 zrealizowanych wystaw, ponad milion zwiedzających rocznie, otwarcie Muzeum Książąt Czartoryskich, wzrost średnich wynagrodzeń pracowników – podczas konferencji prasowej, która odbyła się 3 grudnia 2019 roku, dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ, podsumował swoją kadencję dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie.
126 zrealizowanych wystaw, ponad milion zwiedzających rocznie, otwarcie Muzeum Książąt Czartoryskich, wzrost średnich wynagrodzeń pracowników – podczas konferencji prasowej, która odbyła się 3 grudnia 2019 roku, dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ, podsumował swoją kadencję dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie.
– Te cztery lata były wielkim wyzwaniem – obejmującym ważne, w mym odczuciu, wystawy, a także wiele zmian (często niewidocznych, ale zapewniających funkcjonowanie muzeum według nowych standardów). Muzeum się zmieniło, znacznie odmłodniało. Oczywiście – chyba najważniejszym projektem, który już za kilkanaście dni ma się ziścić – jest Muzeum Czartoryskich (choć wiele osób w to nie wierzyło). Chciałbym podkreślić, że wszystko to nie byłoby możliwe bez wielkiego zaangażowania Pracowników, bo to Oni tworzą Muzeum. Co więcej? Cóż, mam nadzieję, że zapoczątkowane projekty będą kontynuowane – mówi dr hab. Andrzej Betlej.
Dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ, pełnił funkcję dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie od 1 stycznia 2016 do końca 2019 roku. W tym czasie zespół MNK zrealizował 126 wystaw i pokazów, przyciągając do muzeum każdego roku (w latach 2017–2019) ponad milion zwiedzających. W 2019 roku tylko do końca listopada wystawy stałe i czasowe w MNK zobaczyło 1 mln 120 tys. osób.
Największym zainteresowaniem zwiedzających cieszył się pokaz obrazu Dama z gronostajem Leonarda da Vinci, który od maja 2017 do końca października 2019 roku obejrzało ponad 444 tys. widzów. Druga najchętniej odwiedzana wystawa to „Wyspiański” – zobaczyło ją ponad 268 tys. osób. Tak duże zainteresowanie twórczością tego artysty zainspirowało do prezentacji jego dzieł w ramach kolejnych wystaw: „Wyspiański. Nieznany” i „Wyspiański. Posłowie”. W sumie ekspozycje poświęcone artyście przygotowane przez MNK od 2017 roku zobaczyło ponad 350 tys. widzów. Liczba ta nadal rośnie dzięki niedawno otwartym wystawom „Wyspiański. Skarby ze Lwowa” i „Skarbiec Wyspiańskiego”. Dużą popularnością w latach 2016–2019 cieszyły się też wystawy „#dziedzictwo” (ponad 75 tys. zwiedzających), „Maria Mater Misericordiae” (ponad 51 tys. zwiedzających), „Wajda” (ponad 58 tys. zwiedzających) czy „Kraków 1900” (prawie 48 tys. zwiedzających).
Ostatnie cztery lata to jednak nie tylko działalność wystawiennicza, ale także wiele zrealizowanych projektów: naukowo-badawczych, digitalizacyjnych, edukacyjnych czy inwestycyjnych. Bez wątpienia najważniejszym z nich stał się projekt „Przeszłość przyszłości. Remont i wyposażenie Muzeum Książąt Czartoryskich, Muzeum Narodowe w Krakowie, w celu udostępnienia unikatowej kolekcji”. To dzięki niemu po prawie dziesięciu latach, po gruntownym remoncie, 20 grudnia 2019 roku zostanie ponownie otwarte Muzeum Książąt Czartoryskich. Niezwykle istotne dla Muzeum było także udostępnienie cyfrowej kolekcji MNK. Dzięki projektowi „Bliżej kultury. Cyfryzacja reprezentatywnych kolekcji jednego z najstarszych i największych muzeów w Polsce – Muzeum Narodowego w Krakowie dla
e-kultury i e-edukacji” ponad 130 tys. obiektów ze zbiorów MNK jest dostępnych online. Warty odnotowania jest także rozstrzygnięty w październiku bieżącego roku konkurs na opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej Muzeum Stanisława Wyspiańskiego. Spośród 76 złożonych w terminie opracowań studyjnych sąd konkursowy wybrał pięć, które zaprosił do kolejnego etapu. Zwycięzcą została pracownia Heinle, Wischer und Partner Architekci Sp. z o.o. z Wrocławia.
W tym czasie stopniowo wzrastały przychody Muzeum: od 45 294 071,58 zł netto w 2016 roku do
51 966 022,86 zł netto w 2018 roku. Ostatnie cztery lata to także systematyczny wzrost wynagrodzeń: jeszcze w 2016 roku średnia pensja brutto wynosiła 3842 zł, natomiast w 2019 roku prognozowane średnie wynagrodzenie to 4847 zł. Wdrożone zostały nowe inicjatywy z zakresu HR, między innymi został powołany Zespół ds. osób z niepełnosprawnościami, uruchomiono Muzealną Agencję Pracy, umożliwiono korzystanie z szeregu benefitów (prywatna opieka medyczna, Multisport, elastyczne godziny pracy, możliwość pracy zdalnej). Pracownicy MNK mogą także brać udział w szkoleniach, kursach komputerowych oraz językowych czy wyjazdach studyjnych.
W czasie trwania kadencji Andrzeja Betleja MNK powiększyło swoją kolekcję o kilkadziesiąt nowych nabytków, między innymi projekty wykonawcze Józefa Mehoffera do witraży w katedrze we Fryburgu, dzieła Jana Matejki, Stanisława Wyspiańskiego, Zofii Kulik, Wilhelma Sasnala, Marii Pinińskiej-Bereś czy Andrzeja Pawłowskiego. Wiele z nich zostanie zaprezentowanych w nowej galerii polskiej sztuki współczesnej „XX + XXI Galeria Sztuki”, której otwarcie jest planowane na przyszły rok.
Prężnie rozwija się także działalność wydawnicza MNK, każdego roku jest publikowanych około
30 tytułów – nie tylko katalogi do wystaw, ale także publikacje naukowe i popularnonaukowe, wydawnictwa ciągle oraz pozycje dla dzieci. Bestsellerami w ostatnich latach okazały się katalogi wystaw „Wyspiański”, „Maria Mater Misericordiae”, „Kraków 1900”, „Wajda”, a także książki Na chęciach mi nie braknie… Łukasza Gawła oraz Trochębajki o Stanisławie Wyspiańskim Katarzyny Maziarz.
Ważnym aspektem działalności Muzeum Narodowego w Krakowie jest działalność edukacyjna,
w ramach której każdego roku jest organizowanych kilkaset wydarzeń skierowanych do różnych grup wiekowych: lekcje muzealne, oprowadzania z przewodnikiem, spotkania z kuratorem, spacery po mieście dla klas szkolnych, młodzieży i dorosłych, gry edukacyjne dla młodzieży i dorosłych, warsztaty dla dorosłych i młodzieży (relaksacyjne, teatralne, taneczne), spektakle w galeriach dla młodzieży
i dorosłych czy spotkania z seniorami. Tylko w 2019 roku (do końca września) odbyło się prawie 2 tys. wydarzeń edukacyjnych, które przyciągnęły do muzeum ponad 42 tys. osób.
Ofertę MNK uzupełniają działania Biura Obsługi Klienta, które w ostatnich czterech latach zrealizowało ponad tysiąc wydarzeń, zarówno pojedynczych, jak i cyklicznych, z różnych obszarów tematycznych. Dzięki współpracy z instytucjami muzeum było partnerem wielu ważnych wydarzeń – muzycznych
(w ramach Sinfonietta Festival, Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beeethovena, Międzynarodowego Festiwalu Pianistycznego Królewskiego Miasta Krakowa), filmowych (m.in. Międzynarodowego Festiwalu Kina Niezależnego Mastercard OFF Camera czy Festiwalu Muzyki Filmowej w Krakowie), teatralnych i tanecznych (Międzynarodowy Festiwal Tańca Współczesnego „KRoki”, Festiwal Tańców Dworskich „Cracovia Danza”), literackich (Festiwal Miłosza) czy naukowych (Copernicus Festival). MNK bierze także udział w organizacji wydarzeń międzynarodowych czy aktywizujących społecznie.
Współpracę z instytucjami kultury MNK podejmuje także w ramach działań promocyjnych. W tym roku Muzeum włączyło się w program m.in. Festiwalu Conrada, Krakowskiego Festiwalu Filmowego, Festiwalu Muzyki Filmowej, Kraków Live Festival, Krakowskiego Salonu Sztuki czy akcji charytatywnej „Być jak Wyspiański” Fundacji „Obraz w pigułce”. MNK zorganizowało też wiele wydarzeń promujących własną działalność, wśród nich warto wspomnieć o mappingu na Gmachu Głównym, plenerowych pokazach filmowych i spotkaniach z aktorami w ramach cyklu „Aktorzy Wajdy”, wydarzeniu „Wyspiański. Ożywiony” czy akcji promocyjnej „#podrozujzdama”.
Muzeum Narodowe w Krakowie było wielokrotnie nagradzane za działalność w różnych obszarach: od naukowej i wystawienniczej przez inicjatywy HR-owe po działalność edukacyjną. Spośród nagród zdobytych w latach 2016–2019 można wymienić: wyróżnienie w konkursie Sybilla dla Pawilonu Józefa Czapskiego w 2016 roku, nagrodę w konkursie Lider Dostępności w 2016 roku, nagrody Słoneczniki
w latach 2018 i 2019, Nagrodę Żółtej Ciżemki za książkę Trochębajki o Stanisławie Wyspiańskim,
III miejsce w plebiscycie „Miejsce przyjazne rodzinom z dziećmi” czy II miejsce w konkursie Lodołamacze. Wystawy MNK także wielokrotnie uzyskiwały nagrodę „Marka Radia Kraków”.
Muzeum Narodowe w Krakowie co roku podejmuje współpracę sponsoringową z około 20 firmami. Do stałych Partnerów należą: PZU (Mecenas MNK), Lotto (Partner Strategiczny MNK), Karcher (coroczny Sponsor Kamienicy Szołayskich i Centrum Kultury Europejskiej EUROPEUM), PKO Bank Polski (Mecenas dużych wystaw realizowanych w MNK) czy AMS (wspiera MNK w działaniach promocyjnych). Z funduszy sponsorskich są dofinansowywane między innymi: działania promocyjne, działania edukacyjne, wydawnictwa, organizacja wystaw, działalność oddziałów Muzeum, a także – dzięki PZU – działania prewencyjne zapewniające bezpieczeństwo ludziom przebywającym w Muzeum i zbiorom
z kolekcji MNK.
W latach 2016–2019 Zastępcą Dyrektora ds. Strategii, Rozwoju i Komunikacji był dr hab. Łukasz Gaweł, prof. UJ, a Zastępcą Dyrektora ds. Zarządzania Paweł Orkisz. W latach 2016–2018 Zastępcą Dyrektora ds. Naukowych był dr hab. Andrzej Szczerski, który od 3 stycznia 2020 roku pokieruje Muzeum Narodowym w Krakowie. Dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ, od 2020 roku będzie pełnił funkcję dyrektora Muzeum Zamek Królewski na Wawelu – Polskie Zbiory Sztuki.
Dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ, pełnił funkcję dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie od 1 stycznia 2016 do końca 2019 roku. W tym czasie zespół MNK zrealizował 126 wystaw i pokazów, przyciągając do muzeum każdego roku (w latach 2017–2019) ponad milion zwiedzających. W 2019 roku tylko do końca listopada wystawy stałe i czasowe w MNK zobaczyło 1 mln 120 tys. osób.
Największym zainteresowaniem zwiedzających cieszył się pokaz obrazu Dama z gronostajem Leonarda da Vinci, który od maja 2017 do końca października 2019 roku obejrzało ponad 444 tys. widzów. Druga najchętniej odwiedzana wystawa to „Wyspiański” – zobaczyło ją ponad 268 tys. osób. Tak duże zainteresowanie twórczością tego artysty zainspirowało do prezentacji jego dzieł w ramach kolejnych wystaw: „Wyspiański. Nieznany” i „Wyspiański. Posłowie”. W sumie ekspozycje poświęcone artyście przygotowane przez MNK od 2017 roku zobaczyło ponad 350 tys. widzów. Liczba ta nadal rośnie dzięki niedawno otwartym wystawom „Wyspiański. Skarby ze Lwowa” i „Skarbiec Wyspiańskiego”. Dużą popularnością w latach 2016–2019 cieszyły się też wystawy „#dziedzictwo” (ponad 75 tys. zwiedzających), „Maria Mater Misericordiae” (ponad 51 tys. zwiedzających), „Wajda” (ponad 58 tys. zwiedzających) czy „Kraków 1900” (prawie 48 tys. zwiedzających).
Ostatnie cztery lata to jednak nie tylko działalność wystawiennicza, ale także wiele zrealizowanych projektów: naukowo-badawczych, digitalizacyjnych, edukacyjnych czy inwestycyjnych. Bez wątpienia najważniejszym z nich stał się projekt „Przeszłość przyszłości. Remont i wyposażenie Muzeum Książąt Czartoryskich, Muzeum Narodowe w Krakowie, w celu udostępnienia unikatowej kolekcji”. To dzięki niemu po prawie dziesięciu latach, po gruntownym remoncie, 20 grudnia 2019 roku zostanie ponownie otwarte Muzeum Książąt Czartoryskich. Niezwykle istotne dla Muzeum było także udostępnienie cyfrowej kolekcji MNK. Dzięki projektowi „Bliżej kultury. Cyfryzacja reprezentatywnych kolekcji jednego z najstarszych i największych muzeów w Polsce – Muzeum Narodowego w Krakowie dla
e-kultury i e-edukacji” ponad 130 tys. obiektów ze zbiorów MNK jest dostępnych online. Warty odnotowania jest także rozstrzygnięty w październiku bieżącego roku konkurs na opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej Muzeum Stanisława Wyspiańskiego. Spośród 76 złożonych w terminie opracowań studyjnych sąd konkursowy wybrał pięć, które zaprosił do kolejnego etapu. Zwycięzcą została pracownia Heinle, Wischer und Partner Architekci Sp. z o.o. z Wrocławia.
W tym czasie stopniowo wzrastały przychody Muzeum: od 45 294 071,58 zł netto w 2016 roku do
51 966 022,86 zł netto w 2018 roku. Ostatnie cztery lata to także systematyczny wzrost wynagrodzeń: jeszcze w 2016 roku średnia pensja brutto wynosiła 3842 zł, natomiast w 2019 roku prognozowane średnie wynagrodzenie to 4847 zł. Wdrożone zostały nowe inicjatywy z zakresu HR, między innymi został powołany Zespół ds. osób z niepełnosprawnościami, uruchomiono Muzealną Agencję Pracy, umożliwiono korzystanie z szeregu benefitów (prywatna opieka medyczna, Multisport, elastyczne godziny pracy, możliwość pracy zdalnej). Pracownicy MNK mogą także brać udział w szkoleniach, kursach komputerowych oraz językowych czy wyjazdach studyjnych.
W czasie trwania kadencji Andrzeja Betleja MNK powiększyło swoją kolekcję o kilkadziesiąt nowych nabytków, między innymi projekty wykonawcze Józefa Mehoffera do witraży w katedrze we Fryburgu, dzieła Jana Matejki, Stanisława Wyspiańskiego, Zofii Kulik, Wilhelma Sasnala, Marii Pinińskiej-Bereś czy Andrzeja Pawłowskiego. Wiele z nich zostanie zaprezentowanych w nowej galerii polskiej sztuki współczesnej „XX + XXI Galeria Sztuki”, której otwarcie jest planowane na przyszły rok.
Prężnie rozwija się także działalność wydawnicza MNK, każdego roku jest publikowanych około
30 tytułów – nie tylko katalogi do wystaw, ale także publikacje naukowe i popularnonaukowe, wydawnictwa ciągle oraz pozycje dla dzieci. Bestsellerami w ostatnich latach okazały się katalogi wystaw „Wyspiański”, „Maria Mater Misericordiae”, „Kraków 1900”, „Wajda”, a także książki Na chęciach mi nie braknie… Łukasza Gawła oraz Trochębajki o Stanisławie Wyspiańskim Katarzyny Maziarz.
Ważnym aspektem działalności Muzeum Narodowego w Krakowie jest działalność edukacyjna,
w ramach której każdego roku jest organizowanych kilkaset wydarzeń skierowanych do różnych grup wiekowych: lekcje muzealne, oprowadzania z przewodnikiem, spotkania z kuratorem, spacery po mieście dla klas szkolnych, młodzieży i dorosłych, gry edukacyjne dla młodzieży i dorosłych, warsztaty dla dorosłych i młodzieży (relaksacyjne, teatralne, taneczne), spektakle w galeriach dla młodzieży
i dorosłych czy spotkania z seniorami. Tylko w 2019 roku (do końca września) odbyło się prawie 2 tys. wydarzeń edukacyjnych, które przyciągnęły do muzeum ponad 42 tys. osób.
Ofertę MNK uzupełniają działania Biura Obsługi Klienta, które w ostatnich czterech latach zrealizowało ponad tysiąc wydarzeń, zarówno pojedynczych, jak i cyklicznych, z różnych obszarów tematycznych. Dzięki współpracy z instytucjami muzeum było partnerem wielu ważnych wydarzeń – muzycznych
(w ramach Sinfonietta Festival, Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beeethovena, Międzynarodowego Festiwalu Pianistycznego Królewskiego Miasta Krakowa), filmowych (m.in. Międzynarodowego Festiwalu Kina Niezależnego Mastercard OFF Camera czy Festiwalu Muzyki Filmowej w Krakowie), teatralnych i tanecznych (Międzynarodowy Festiwal Tańca Współczesnego „KRoki”, Festiwal Tańców Dworskich „Cracovia Danza”), literackich (Festiwal Miłosza) czy naukowych (Copernicus Festival). MNK bierze także udział w organizacji wydarzeń międzynarodowych czy aktywizujących społecznie.
Współpracę z instytucjami kultury MNK podejmuje także w ramach działań promocyjnych. W tym roku Muzeum włączyło się w program m.in. Festiwalu Conrada, Krakowskiego Festiwalu Filmowego, Festiwalu Muzyki Filmowej, Kraków Live Festival, Krakowskiego Salonu Sztuki czy akcji charytatywnej „Być jak Wyspiański” Fundacji „Obraz w pigułce”. MNK zorganizowało też wiele wydarzeń promujących własną działalność, wśród nich warto wspomnieć o mappingu na Gmachu Głównym, plenerowych pokazach filmowych i spotkaniach z aktorami w ramach cyklu „Aktorzy Wajdy”, wydarzeniu „Wyspiański. Ożywiony” czy akcji promocyjnej „#podrozujzdama”.
Muzeum Narodowe w Krakowie było wielokrotnie nagradzane za działalność w różnych obszarach: od naukowej i wystawienniczej przez inicjatywy HR-owe po działalność edukacyjną. Spośród nagród zdobytych w latach 2016–2019 można wymienić: wyróżnienie w konkursie Sybilla dla Pawilonu Józefa Czapskiego w 2016 roku, nagrodę w konkursie Lider Dostępności w 2016 roku, nagrody Słoneczniki
w latach 2018 i 2019, Nagrodę Żółtej Ciżemki za książkę Trochębajki o Stanisławie Wyspiańskim,
III miejsce w plebiscycie „Miejsce przyjazne rodzinom z dziećmi” czy II miejsce w konkursie Lodołamacze. Wystawy MNK także wielokrotnie uzyskiwały nagrodę „Marka Radia Kraków”.
Muzeum Narodowe w Krakowie co roku podejmuje współpracę sponsoringową z około 20 firmami. Do stałych Partnerów należą: PZU (Mecenas MNK), Lotto (Partner Strategiczny MNK), Karcher (coroczny Sponsor Kamienicy Szołayskich i Centrum Kultury Europejskiej EUROPEUM), PKO Bank Polski (Mecenas dużych wystaw realizowanych w MNK) czy AMS (wspiera MNK w działaniach promocyjnych). Z funduszy sponsorskich są dofinansowywane między innymi: działania promocyjne, działania edukacyjne, wydawnictwa, organizacja wystaw, działalność oddziałów Muzeum, a także – dzięki PZU – działania prewencyjne zapewniające bezpieczeństwo ludziom przebywającym w Muzeum i zbiorom
z kolekcji MNK.
W latach 2016–2019 Zastępcą Dyrektora ds. Strategii, Rozwoju i Komunikacji był dr hab. Łukasz Gaweł, prof. UJ, a Zastępcą Dyrektora ds. Zarządzania Paweł Orkisz. W latach 2016–2018 Zastępcą Dyrektora ds. Naukowych był dr hab. Andrzej Szczerski, który od 3 stycznia 2020 roku pokieruje Muzeum Narodowym w Krakowie. Dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ, od 2020 roku będzie pełnił funkcję dyrektora Muzeum Zamek Królewski na Wawelu – Polskie Zbiory Sztuki.