{baseAction::__('GO_TO_CONTENT')}
Dostępny dla niepełnosprawnych wzrokowo Przewijak Kawiarnia Dostępny dla niepełnosprawnych słuchowo facebook flickr googleplus instagram pinterest searchsearch twitterwifi Zakaz fotografowania youtube wheelchair Listgridheart LOGO kir Calendar Calendar Calendar Logo

Koncert urodzinowy

Koncert urodzinowy

MNK Sukiennice

Rynek Główny 3, 31-042 Kraków
09.10.2021
sobota
18:00
Na cztery ręce klasycznie i romantycznie w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach. Z okazji swych 142 urodzin Muzeum Narodowe w Krakowie wraz z Fundacją Pianoforte zaprasza na koncert.
Wstęp wolny, obowiązuje rezerwacja w Centrum Informacji i Rezerwacji Muzeum Narodowego w Krakowie: rezerwacja@mnk.pl lub tel. 12 43 35 744 (czynne w godz. 9:00 - 16:00 w dni powszednie).


Program koncertu prezentuje utwory kompozytorów żyjących na przełomie XVIII i XIX wieku, czyli w okresie między klasycyzmem a romantyzmem. Większość z nich to utwory grane na cztery ręce na jednym lub dwóch różnych instrumentach.
Począwszy od II połowy XVIII wieku czteroręczna muzyka klawiszowa to specyficzny obszar twórczości rozwijanej w głównej mierze na potrzeby muzykowania w domach mieszczańskich. Przykład stanowić mogą wczesne utwory tego gatunku W. A. Mozarta, pisane dla siebie i siostry Nannerl.
De facto późniejsza, dziewiętnastowieczna literatura czteroręczna podąża w dużym stopniu szlakiem wytyczonym przez Mozarta.
O ile W. A. Mozart zaliczany jest do tzw. trójki „klasyków wiedeńskich”, to zarówno czeski kompozytor i pianista J. L. Dusík, jak i włoski pianista-wirtuoz i kompozytor M. Clementi, są przedstawicielami okresu przejściowego między klasycyzmem a romantyzmem.
Dusík był ważnym poprzednikiem romantycznych kompozytorów tworzących na fortepian, szczególnie Chopina, Schumanna i Mendelssohna. Wiele jego dzieł brzmi uderzająco nowocześnie, szczególnie, gdy porównuje się je z późnoklasycznym stylem innych kompozytorów. Dusík uważany jest za jednego z współtwórców tzw. londyńskiej szkoły fortepianowej przeciwstawnej do klasycyzmu wiedeńskiego. Prezentowana podczas koncertu Sonata op. 48 jest największym arcydziełem literatury czteroręcznej po sonatach Mozarta; utworem o znakomitej wyważonej konstrukcji formalnej, doskonale dobranych efektach pianistycznych i wielkiej sile wyrazu.
Muzio Clementi urodził się we Włoszech, ale przez 62 lata swego życia mieszkał i tworzył w Londynie, gdzie był współwłaścicielem fabryki fortepianów, a także kapelmistrzem i klawesynistą opery włoskiej w Londynie. W swoich utworach Clementi ewoluował od późno-włoskiego klawesynowego klasycyzmu (pierwsze zbiory sonat), poprzez sentymentalizm, aż do wczesnego romantyzmu, zawsze jednak nasyconego polifonią. Clementi, urodzony jeszcze za życia Händla i Scarlattiego, ale przed śmiercią obecny na koncercie Liszta, połączył sobą i swoją sztuką bardzo odległe epoki. Był on jednym z głównych napędów europejskiej historii muzyki.
Podczas koncertu nie zabraknie także utworów polskiego kompozytora, M. K. Ogińskiego. Jego polonezy uważane są za jeden z najwspanialszych przejawów ducha narodowego w muzyce polskiej okresu przedchopinowskiego. Ich kompozytor postrzegał formę poloneza jako pretekst do pisania uroczych miniatur w stylu uczuciowym, często przepełnionych melancholią, pełnych subtelnych i dokładnie oznaczonych niuansów dynamicznych. Oryginalne wersje kompozycji napisane na fortepian są niezwykle proste fakturalnie. Opracowanie Marka Toporowskiego w niewielkim jedynie stopniu ingeruje w pierwotny zamysł kompozytora, dopełniając nieco fakturę, i uzupełniając kompozycję o dodatkowe elem­enty niewychodzące poza styl epoki.
Granica między klasycyzmem a romantyzmem jest w dużym stopniu granicą sztuczną. Wypracowane w II połowie XIX wieku techniki kształtowania formy muzycznej w znacznej mierze zostały przejęte i rozwijane przez kompozytorów dziewiętnastowiecznych. Z drugiej strony elementy uczuciowe są ważnym składnikiem muzyki XVIII wieku. Co ciekawe, ograniczenie naszej uwagi do muzyki klasyków wiedeńskich zdecydowanie nie pozwala nam w pełni docenić muzyki tych twórców, którzy  antycypowali romantyczną wrażliwość, takich jak choćby Jan Ladislav Dusík.
Ciekawym zjawiskiem muzyki przełomu XVIII i XIX wieku jest również poszukiwanie idealnego instrumentu klawiszowego i pewnego rodzaju współzawodnictwo między klawesynem, fortepianem i w pewnej mierze klawikordem. Muzyka klawiszowa zazwyczaj nie precyzuje, na jaki konkretnie instrument napisany został dany utwór. Wraz z upływem czasu coraz bardziej na znaczeniu zyskuje fortepian, kosztem pozostałych strunowych instrumentów klawiszowych. Co ciekawe budowano również instrumenty hybrydowe łączące w sobie mechanikę fortepianową i klawesynową (sławnym instrumentem tego typu jest klawesyn-fortepian vis-a-vis zbudowany przez Johanna Andreasa Steina). W dzisiejszym koncercie wykonawcy, wykorzystując potencjał instrumentów udostępnionych przez Fundację Pianoforte, odtwarzają tę rzadko stosowaną kombinację brzmieniową.

PROGRAM:

Irmina Obońska
Marek Toporowski

Wolfgang Amadeus Mozart (1756–1791) – Sonata na 4 ręce B-dur K. 358/186c [klawesyn]
  • Allegro
  • Adagio
  • Molto presto

Jan Ladislav Dusík (1760–1812) – Sonata F-dur na 2 instrumenty klawiszowe [fortepian + klawesyn]
  •  Allegro
  • Larghetto
  • Allegretto
Michał Kleofas Ogiński (1765–1833) – 2 polonezy w opr. Marka Toporowskiego na 2 instrumenty klawiszowe [klawesyn + fortepian]: F-dur, a-moll

Muzio Clementi (1752–1832) – Sonatina G-dur op. 36 nr 2 z dokomponowanym akompaniamentem Sigfrid Karg-Elert (1877–1933) [klawesyn – partia oryginalna, fortepian – partia dopisana]
  • Allegretto
  • Allegretto
  • Allegro
Jan Ladislav Dusík (1760–1812)  – Sonata C-dur op. 48 na fortepian na 4 ręce
  • Allegro
  • Larghetto affettuoso e non troppo Lento
  • Intermezzo – Rondo. Allegro moderato