Skarby Grodów Czerwieńskich

Prezentowane na wystawie srebrne ozdoby kobiece należą do najlepszych i najbardziej intrygujących przykładów biżuterii z okresu średniowiecza znalezionych w granicach Polski. Zostały odkryte na terenie dawnych Grodów Czerwieńskich.

Składają się na nie dwa skarby z Perespy, datowane na X-XI wiek oraz skarb z Czermna z XII-XIII wieku. Dla znalezisk starszych - z Perespy - posiadamy analogie tak w Europie Wschodniej (tereny formującej się Rusi Kijowskiej) jak i na obszarze Węgier, Czech oraz Małopolski i Wielkopolski.

Ozdoby z obu skarbów dobrze ilustrują poszukiwania przez elity społeczne regionu Grodów Czerwieńskich kontaktów tak ze Wschodem (monarchia Rurykowiczów) jak i z Zachodem (monarchie Arpadów, Piastów i Przemyślidów). Można też uznać je za dowód na funkcjonowanie słynnego szlaku handlowego łączącego Kijów z Ratyzboną, kupcy zmierzający z Rusi na zachód zanim dotarli do Krakowa czy Pragi zatrzymywali się także w Czermnie (Czerwieniu).

Ozdoby ze skarbu z Czermna, odkryte na wale i datowane na XII-XIII w. mają już jednoznacznie ruski charakter - w tym czasie region Grodów Czerwieńskich stanowił zachodnie peryferie Rusi.

Prezentowane na wystawie zabytki wyróżnia bardzo wysoki poziom sztuki złotniczej, piękne świadectwo kultury artystycznej ośrodków tworzących system historycznych Grodów Czerwieńskich.

Ekspozycja nawiązuje do pierwszej wystawy znalezisk z grodziska w Czermnie, która miała miejsce w Muzeum Narodowym w Krakowie w 2013 roku. Zgromadzone wówczas bogactwo i różnorodność dzieł materialnych świadczyły o intensywnych relacjach Grodów Czerwieńskich z ośrodkami sztuki wschodniej i zachodniej. Tym razem prezentowane są skarby wydobyte z ziemi w latach 2014-2015, odczyszczone i zakonserwowane w pracowniach konserwatorskich Krakowa, pokazywane  i po raz pierwszy w naszym mieście.

Kurator: Mirosław Piotr Kruk
Asystent kuratora: Anna Bochnak
Konsultacje: Jolanta Bagińska (Muzeum Regionalne im. Janusza Petera), Marcin Wołoszyn (IAE PAN, GWZO Lipsk, UR)
Aranżacja plastyczna: Magdalena Bujak
Autor fotografii: Tomasz Bochnak