Idź do treści strony
Dostępny dla niepełnosprawnych wzrokowo Przewijak Kawiarnia Dostępny dla niepełnosprawnych słuchowo facebook flickr googleplus instagram pinterest searchsearch twitterwifi Zakaz fotografowania youtube wheelchair Listgridheart LOGO kir Calendar Calendar Calendar Logo

Broń i Barwa

Broń i Barwa Przypomnij o wydarzeniu Dodaj do planera

W październiku 2023 roku została otwarta nowa wystawa stała „Broń i Barwa” z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie.

Muzeum Narodowe w Krakowie to jedna z największych na ziemiach polskich skarbnic pamiątek historycznych, łączonych zarówno z istotnymi wydarzeniami z przeszłości, jak i z nazwiskami, które tę historię tworzyły. Znaczącą rolę w tej grupie zbiorów odgrywają dawne militaria. O rozpoczęciu ich kolekcjonowania nie zdecydowało jednak kierownictwo powstałego w 1879 roku Muzeum, a społeczeństwo. Początkowo Muzeum miało być instytucją poświęconą wyłącznie sztuce. Tymczasem mieszkańcy dawnych ziem Rzeczypospolitej, poruszeni faktem powstania pod zaborami pierwszej polskiej narodowej instytucji muzealnej, zaczęli nadsyłać do Muzeum dary, w tym broń i umundurowanie stanowiące pamiątki po ich przodkach. Ten społeczny zryw zaowocował zmianą profilu Muzeum i w efekcie stworzeniem jednego z największych i najoryginalniejszych w Polsce zbiorów dawnych militariów. Od października 2023 roku będzie można je ponownie oglądać w murach Arsenału Muzeum Książąt Czartoryskich.

Nowa wystawa broni i barwy zaprezentuje wybór najcenniejszych obiektów uzbrojenia polskiego, europejskiego i orientalnego od około roku 1000 do połowy wieku XIX. Nie będzie to jednak tylko i wyłącznie chronologiczna podróż poprzez historię dawnego oręża. Wystawa spróbuje odpowiedzieć na niełatwe pytania o rolę tego typu historycznych zbiorów w muzeum sztuki oraz zakresu jej oddziaływania na społeczeństwo i kulturę na przestrzeni ostatnich kilku wieków. Dawne militaria bowiem to nie tylko narzędzie służące wojnie. Broń towarzyszyła człowiekowi od zawsze i oczywiście w pierwszej kolejności decydowała o jego bezpieczeństwie i przetrwaniu, mogła tym samym wpływać na losy państw i jednostek. Z czasem jednak zaczęła zyskiwać również znaczenie symboliczne i religijne. Świadczyła o statusie społecznym właściciela, jego poglądach politycznych czy religijnych. Broń, uzbrojenie ochronne, a wreszcie umundurowanie były odbiciem mody lub wręcz ją kształtowały. Uzbrojenie było wyznacznikiem postępu technicznego i technologicznego. Stało się także nieodłączną częścią symboliki i tożsamości narodowych w wielu krajach, a jej zdobnictwo nierzadko osiągało rangę wybitnych dzieł rzemiosła artystycznego. Broń wreszcie to żywy świadek historii, bezpośredni jej sprawca jako narzędzie w rękach jej uczestników, a przez to zawsze wywołuje skrajne emocje.

Umieszczenie wystawy w Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich przywróci częściowo jego historyczną funkcję. Ale miejsce ekspozycji wystawy dawnej broni i barwy przy Muzeum Czartoryskich również nie jest przypadkowe. Zbiory zarówno Muzeum Narodowego w Krakowie, jak i Muzeum Książąt Czartoryskich, kreowane były w duchu tej samej idei, dążącej do utrwalenia dziedzictwa dawnej Rzeczypospolitej w okresie zaborów. Już w latach 60. XX wieku dwaj wybitni kustosze obu kolekcji – prof. Zdzisław Żygulski jun. i prof. Zbigniew Bocheński – stworzyli plany połączenia obu zbiorów militariów na obu piętrach dawnego budynku Arsenału. Wówczas planów tych nie udało się zrealizować. Ale w roku 2023 krakowskie zbiory dawnej broni i barwy, ulokowane w bezpośrednim swoim sąsiedztwie, staną się jednym z ważniejszych i największym ośrodków muzealnych poświęconych tematyce dawnych militariów w Polsce.

Wśród wielu dzieł zgromadzonych na wystawie należy wyróżnić pamiątki wiązane z hetmanem Stanisławem Jabłonowskim, jednym z dowódców bitwy wiedeńskiej z roku 1683: zbroję karacenę oraz szczerozłoty, bogato zdobiony drogocennymi kamieniami buzdygan. Na wystawie będzie można również zobaczyć pamiątki związane z rodzinami Radziwiłłów, Lubomirskich, Potockich, a także po osobistościach historycznych jak:
Tadeusz Kościuszko czy Józef Poniatowski.


Kurator: Michał Dziewulski
Koordynator: Katarzyna Migacz
Aranżacja: Anna Wisz

Zadanie „Broń i Barwa – nowa odsłona wystawy stałej” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Słowa kluczowe:

wystawa, Arsenał

masz pytanie?napisz do nas

MNK Arsenał

ul. Pijarska 8, 31-015 Kraków
  • poniedziałek: NIECZYNNE
  • wtorek-niedziela: 10.00-18.00
fot. Patryk Jezierski
Broń i Barwa – Przestrzeń wystawy
fot. Patryk Jezierski
Broń i Barwa – Przestrzeń wystawy
fot. Patryk Jezierski
Broń i Barwa – Przestrzeń wystawy
fot. Patryk Jezierski
Broń i Barwa – Przestrzeń wystawy
fot. Patryk Jezierski
Broń i Barwa – Przestrzeń wystawy
fot. Patryk Jezierski
Broń i Barwa – Przestrzeń wystawy
fot. Patryk Jezierski
Broń i Barwa – Przestrzeń wystawy
fot. Patryk Jezierski
Broń i Barwa – Przestrzeń wystawy
fot. Patryk Jezierski
Broń i Barwa – Przestrzeń wystawy
fot. Patryk Jezierski
Broń i Barwa – Przestrzeń wystawy
fot. Patryk Jezierski
Broń i Barwa – Przestrzeń wystawy

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

MECENAS MUZEUM NARODOWEGO W KRAKOWIE

PARTNERZY STRATEGICZNI MUZEUM NARODOWEGO W KRAKOWIE

Partnerzy promocyjni

Patroni medialni

Interaktywna prezentacja „Przegląd wojsk pod Zabłudowem”

Interaktywna prezentacja „Przegląd wojsk pod Zabłudowem”
Następny
Muzeum Stanisława Wyspiańskiego. II odsłona
powrót do listy wystaw Poprzedni
Muzeum Książąt Czartoryskich. Klasztorek
powrót do listy wystaw
Kontynuując przeglądanie tej strony, akceptujesz pliki cookies. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się w naszej Polityce Prywatności
Akceptuję