Idź do treści strony
Dostępny dla niepełnosprawnych wzrokowo Przewijak Kawiarnia Dostępny dla niepełnosprawnych słuchowo facebook flickr googleplus instagram pinterest searchsearch twitterwifi Zakaz fotografowania youtube wheelchair Listgridheart LOGO kir Calendar Calendar Calendar Logo

Galeria "Broń i Barwa w Polsce"

09.09.2023 Galeria "Broń i Barwa w Polsce"

We wrześniu 2023 roku w Muzeum Książąt Czartoryskich, zaprezentowana zostanie nowa odsłona wystawy dawnej broni i barwy z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie.

Muzeum Narodowe w Krakowie to jedna z największych na ziemiach polskich skarbnic pamiątek historycznych, łączonych zarówno z istotnymi wydarzeniami z przeszłości, jak i z nazwiskami, które tę historię tworzyły. Znaczącą rolę w tej grupie zbiorów odgrywają dawne militaria. O rozpoczęciu ich kolekcjonowania nie zdecydowało jednak kierownictwo powstałego w 1879 roku Muzeum, a społeczeństwo. Początkowo Muzeum miało być instytucją poświęconą wyłącznie sztuce. Tymczasem mieszkańcy dawnych ziem Rzeczypospolitej, poruszeni faktem powstania pod zaborami pierwszej polskiej narodowej instytucji muzealnej, zaczęli nadsyłać do Muzeum dary, w tym broń i umundurowanie stanowiące pamiątki po ich przodkach. Ten społeczny zryw zaowocował zmianą profilu Muzeum i w efekcie stworzeniem jednego z największych i najoryginalniejszych w Polsce zbiorów dawnych militariów. Od września 2023 roku będzie można je ponownie oglądać w murach Arsenału Muzeum Książąt Czartoryskich.

Nowa wystawa broni i barwy zaprezentuje wybór najcenniejszych obiektów uzbrojenia polskiego, europejskiego i orientalnego od około roku 1000 do połowy wieku XIX. Nie będzie to jednak tylko i wyłącznie chronologiczna podróż poprzez historię dawnego oręża. Wystawa spróbuje odpowiedzieć na niełatwe pytania o rolę tego typu historycznych zbiorów w muzeum sztuki oraz zakresu jej oddziaływania na społeczeństwo i kulturę na przestrzeni ostatnich kilku wieków. Dawne militaria bowiem to nie tylko narzędzie służące wojnie. Broń towarzyszyła człowiekowi od zawsze i oczywiście w pierwszej kolejności decydowała o jego bezpieczeństwie i przetrwaniu, mogła tym samym wpływać na losy państw i jednostek. Z czasem jednak zaczęła zyskiwać również znaczenie symboliczne i religijne. Świadczyła o statusie społecznym właściciela, jego poglądach politycznych czy religijnych. Broń, uzbrojenie ochronne, a wreszcie umundurowanie były odbiciem mody lub wręcz ją kształtowały. Uzbrojenie było wyznacznikiem postępu technicznego i technologicznego. Stało się także nieodłączną częścią symboliki i tożsamości narodowych w wielu krajach, a jej zdobnictwo nierzadko osiągało rangę wybitnych dzieł rzemiosła artystycznego. Broń wreszcie to żywy świadek historii, bezpośredni jej sprawca jako narzędzie w rękach jej uczestników, a przez to zawsze wywołuje skrajne emocje.

Umieszczenie wystawy w Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich przywróci częściowo jego historyczną funkcję. Ale miejsce ekspozycji wystawy dawnej broni i barwy przy Muzeum Czartoryskich również nie jest przypadkowe. Zbiory zarówno Muzeum Narodowego w Krakowie, jak i Muzeum Książąt Czartoryskich, kreowane były w duchu tej samej idei, dążącej do utrwalenia dziedzictwa dawnej Rzeczypospolitej w okresie zaborów. Już w latach 60. XX wieku dwaj wybitni kustosze obu kolekcji – prof. Zdzisław Żygulski jun. i prof. Zbigniew Bocheński – stworzyli plany połączenia obu zbiorów militariów na obu piętrach dawnego budynku Arsenału. Wówczas planów tych nie udało się zrealizować. Ale w roku 2023 krakowskie zbiory dawnej broni i barwy, ulokowane w bezpośrednim swoim sąsiedztwie, staną się jednym z ważniejszych i największym ośrodków muzealnych poświęconych tematyce dawnych militariów w Polsce.

Wśród wielu dzieł zgromadzonych na wystawie należy wyróżnić pamiątki wiązane z hetmanem Stanisławem Jabłonowskim, jednym z dowódców bitwy wiedeńskiej z roku 1683: zbroję karacenę oraz szczerozłoty, bogato zdobiony drogocennymi kamieniami buzdygan. Na wystawie będzie można również zobaczyć pamiątki związane z rodzinami Radziwiłłów, Lubomirskich, Potockich, a także po osobistościach historycznych jak:
Tadeusz Kościuszko czy Józef Poniatowski.

Kurator:
Michał Dziewulski

MNK Arsenał

ul. Pijarska 8, 31-015 Kraków
  • poniedziałek: NIECZYNNE
  • wtorek-niedziela: 10.00-18.00
Karacena
Kontynuując przeglądanie tej strony, akceptujesz pliki cookies. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się w naszej Polityce Prywatności
Akceptuję