BIBLIOTEKA EDWARDA GOLDSTEINA

Biblioteka Edwarda Goldsteina (1844–1920) to część kolekcji przekazanej Muzeum Narodowemu w Krakowie w 1909 roku przez lekarza, antropologa i kolekcjonera, który ponad 40 lat żył na emigracji w Paryżu, gdzie schronił się po powstaniu styczniowym.

Księgi gromadził równolegle z dziełami sztuki, rzemiosła artystycznego, numizmatami, militariami oraz sztuką Dalekiego Wschodu. Najcenniejszą częścią księgozbioru są starodruki wydane od XVI do końca XVIII wieku oraz kilka inkunabułów. Dominuje w nim literatura medyczna, podróżnicza, krajoznawcza, etnograficzna i historyczna oraz kartografia.

Na wystawie zaprezentowano 74 książki, opublikowane od XV do XVIII wieku, oraz 22 mapy i atlasy, wydane od XVII po XIX wiek. Księgi napisane w różnych językach (francuski, łaciński, niemiecki) ukazują wielowątkowość i naukowy charakter księgozbioru poprzez wielość poruszanych w nich zagadnień, w tym osiągnięć badawczych w rozlicznych dziedzinach wiedzy. Walorem ksiąg są ilustracje wykonane w różnych technikach (drzeworyt, miedzioryt), pogłębiające omawianą przez nie problematykę. Dopełnieniem prezentacji jest kartografia, odnosząca się głównie do terenów Europy Środkowej. Uwagę przyciągają m.in. dekoracyjne kartusze tytułowe.

Literatura podróżnicza to frapujące opisy podróży do odległych zakątków świata. Uzupełniają ją dzieła geograficzne i historyczne, a także podręczniki i informatory, poszerzające oraz systematyzujące szeroko pojętą wiedzę o otaczającym świecie. Egzotyczne wątki odnajdujemy także w kolejnym obszarze zainteresowań Goldsteina, jakim była literatura medyczna, a literatura piękna, choć nie dominuje w księgozbiorze, stanowi jego cenny element. Słowo fascynowało Goldsteina nie tylko w jego literackiej odsłonie. Język i pismo, ich początki i historia stanowiły ważny przyczynek do wszelakich badań, w tym antropologii znajdującej się w centrum zainteresowań naukowych kolekcjonera.

Literaturę naukową stanowią przede wszystkim francuskojęzyczne opracowania, podręczniki czy poradniki z różnych dziedzin wiedzy wydane w XVII i XVIII wieku. Prezentację księgozbioru Edwarda Goldsteina wieńczy tematyka polska, która nie dominując w zbiorze, była w nim jednak obecna i zauważalna.

Kuratorka: Iwona Długopolska