Antonisz: Technika jest dla mnie rodzajem sztuki 13.04-16.08.2013

Przygotowana przez Muzeum Narodowe w Krakowie oraz Zachętę Narodową Galerię Sztuki wystawa Juliana Antoniszczaka (Antonisza) była pierwszą tak obszerną prezentacją obejmującą wszystkie dziedziny działalności artysty - współzałożyciela legendarnego Studia Filmów Animowanych w Krakowie, reżysera eksperymentalnych animacji, konstruktora, muzyka i wynalazcy.

Oprócz prezentacji bogatego dorobku filmowego, wystawa skoncentrowała się na ukazaniu nie mniej fascynującego warsztatu artysty. Punkt wyjścia stanowiło archiwum zawierające dzienniki oraz "pomysłowniki" (gromadzone i segregowane na przestrzeni kilkudziesięciu lat zbiory notatek, "złotych myśli", wycinków z gazet, projektów).

Ważną częścią wystawy były skonstruowane przez Antonisza według własnego pomysłu mechaniczne urządzenia służące do pracy w technice non-camerowej - eksperymentów bezpośrednio na taśmie filmowej. Niezwykłe maszyny - pantografy, dźwiękownice, animografy, sonografy - zamykane w skrzyniach-walizkach stwarzały artyście możliwość indywidualnej pracy twórczej niezależnej od instytucji i biurokracji.

Projektowane przez Antonisza niecodzienne narzędzia pracy oraz przedmioty codziennego użytku, a także pewne elementy specyficznej "architektury wnętrz" będącej również swoistym hand-made artysty, stworzyły na wystawie szczególną atmosferę pracowni-laboratorium, w której - jak mówił Antonisz - technika stawała się rodzajem sztuki.

Wystawie towarzyszyła pierwsza przekrojowa publikacja podsumowująca wszystkie dziedziny twórczości
Juliana Antonisza.

Julian Józef Antoniszczak (Antonisz) - ur. 8 listopada 1941 w Nowym Sączu, zm. 31 stycznia 1987 w Lubniu. Reżyser filmów animowanych, kompozytor, wynalazca. Absolwent Wydziału Malarstwa i Grafiki w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie uczył się m.in. w Pracowni Rysunku Filmowego pod kierunkiem Kazimierza Urbańskiego. Jeden ze współtwórców krakowskiego oddziału Studia Miniatur Filmowych w Warszawie (od 1974 noszącego nazwę Studia Filmów Animowanych). Debiutował w 1967 animacją "Fobia". Przez lata pracował nad udoskonaleniem techniki tworzenia filmów bez kamery (pierwszy film stworzony całkowicie metodą non-camerową to "Słońce. Film bez kamery", 1977). Od 1981 tworzył "Polskie Kroniki Non-Camerowe" - wzorowane na Polskiej Kronice Filmowej cykle animowanych reportaży dowcipnie komentujących rzeczywistość PRL-u. Wielokrotnie nagradzany, m.in. na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Oberhausen, Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Mannheim i na Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie.

Kurator: Joanna Kordjak (Zacheta).
Koordynator: Maria Grzywacz (Muzeum Narodowe w Krakowie).
Projekt graficzny: Jakub de Barbaro, Kuba Sowiński.
Aranżacja wystawy: Paulina Tyro-Niezgoda.
Współpraca i konsultacja merytoryczna: Malwina Antoniszczak, Sabina Antoniszczak.

Wszystkie prezentowane na wystawie i w książce wynalazki, maszyny, obiekty, dokumenty, oryginalne taśmy non‑camerowe, prace graficzne, literackie, dźwiękowe, muzyczne (w tym nuty i nagrania), pomysły, fotografie i projekty autorstwa Juliana Józefa Antoniszczaka są własnością rodziny artysty: Danuty, Sabiny i Malwiny Antoniszczak.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Organizatorzy dołożyli wszelkich starań, by skontaktować się z właścicielami praw autorskich do zdjęć wykorzystywanych na wystawie.