Galeria Sztuki Europejskiej

Zadaniem nowej galerii jest prezentacja, w świadomie odwróconym układzie chronologicznym, najciekawszych i najlepszych dzieł malarstwa i rzeźby europejskiej ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, powstałych w okresie od XIII do XX wieku.

Po wejściu do galerii z modernistycznego hallu MNK zwiedzający będą “cofać się” w czasie, oglądając coraz starsze dzieła. W ostatniej sali zobaczą hiszpańskie madonny, jedne z najcenniejszych i najbardziej spektakularnych dzieł z okresu sztuki romańskiej. Drugim istotnym wątkiem tematycznym wystawy jest prezentacja kolekcjonerów-darczyńców, którzy przyczynili się do powstania muzealnej kolekcji. Na wystawie znajdzie się ponad sto dzieł – przede wszystkim malarstwa – ze zbiorów MNK. Podziwiać będzie można między innymi prace autorstwa wybitnych rzeźbiarzy jak Antonio Canova i Gustav Vigeland oraz szereg obrazów artystów należących do kanonu światowej historii sztuki: Paolo Veneziano, Lorenzo Lotto, Lavinia Fontana, Pieter Brueghel mł., Lucas Cranach mł., Luca Giordano, Mattia Preti, Elisabeth Vigée-Lebrun i Maurice de Vlaminck.

Zbiór sztuki europejskiej w MNK powstał niejako przypadkiem. Instytucja założona  w 1879 roku miała, zgodnie z założeniami jej pierwszego statutu, gromadzić przede wszystkim dzieła sztuki polskiej i związane z historią Polski, jednak z zastrzeżeniem, że „może nabywać znakomite okazy sztuki obcej”. Dzieła sztuki europejskiej, napływające do Muzeum z biegiem lat, były darami, zazwyczaj stanowiąc część większych legatów obejmujących na przykład nowoczesne malarstwo polskie czy dzieła rzemiosła artystycznego. Z tego właśnie powodu pozyskany zespół zabytków sztuki europejskiej odznacza się dużym zróżnicowaniem, ale również przypadkowością.

Wśród darczyńców spotykamy znanych kolekcjonerów i dobrodziejów krakowskich muzeów, takich jak: Wiktor Osławski, Henryk Bukowski, Konstanty Schmidt-Ciążyński, Ferdynand Bryndza, Edmund Łoziński, Jan Matejko, Feliks „Manggha” Jasieński etc. Niektórzy z ofiarodawców przekazywali Muzeum zbiory stanowiące dorobek swojego życia, np. Erazm Barącz, którego zbiory początkowo zostały zorganizowane w osobny oddział, czy Włodzimierz Łukasiewicz, którego lwowskie mieszkanie funkcjonowało jako prywatne muzeum. Prezentowane obiekty pochodzą także z kolekcji, w których malarstwo i rzeźba europejska stanowiły główny element. W tym miejscu należy wymienić Edwarda Goldsteina, Edmunda Łozińskiego i Mieczysława Gąseckiego. Z kolei, jeśli chodzi o liczebność, palmę pierwszeństwa dzierży kolekcja Stanisława hr. Ursyn-Rusieckiego. Na uwagę zasługują również depozyty, wśród których szczególnym przykładem jest depozyt Tarnowskich z Dzikowa, którego zakupiona część stanowi jedną z najcenniejszych części zbioru. Pośród wystawionych dzieł odnajdziemy także obrazy pochodzące z mienia, określanego po wojnie jako „porzucone”, „pozostawione” lub „poniemieckie” oraz późniejsze nabytki MNK, przede wszystkim z okresu PRL.

zespół kuratorski: Miłosz Kargol, dr Katarzyna Płonka-Bałus, dr Adam Spodaryk
koordynacja: Katarzyna Pawłowska
projekt aranżacji: Magdalena Bujak