{baseAction::__('GO_TO_CONTENT')}
Dostępny dla niepełnosprawnych wzrokowo Przewijak Kawiarnia Dostępny dla niepełnosprawnych słuchowo facebook flickr googleplus instagram pinterest searchsearch twitterwifi Zakaz fotografowania youtube wheelchair Listgridheart LOGO kir Calendar Calendar Calendar Logo

Mistrz Karola z Durazzo (przypisywany) – Porwanie Europy i Scena mitologiczna z Hermesem (fragmenty cassone)

Mistrz Karola z Durazzo (przypisywany) – Porwanie Europy i Scena mitologiczna z Hermesem (fragmenty cassone)

Autorstwo obrazu przypisywane Mistrzowi Karolowi z Durazzo (czynnemu około 1400 r.) (przypisywany)
Tytuł: Porwanie Europy i Scena mitologiczna z Hermesem (fragmenty cassone)
Data powstania: około 1400 r.
Wymiary wysokość: wysokość: 35 cm, szerokość: 45 cm, format: prostokąt
Tempera na desce
Obrazy autorstwa nieznanego z imienia i nazwiska artysty, którego historycy sztuki określają mianem Mistrza Karola z Durazzo. Malowidła pochodzą z frontu skrzyni weselnej, zwanej z języka włoskiego terminem Cassone.  Wykonano je farbami temperowymi na poziomej, prostokątnej desce o szerokości 45 cm i wysokości 35 cm. Cassone to ozdobna, niska, prostopadłościenna skrzynia charakterystyczna dla włoskiego renesansu. Meble tego rodzaju wykonywano z drewna, często rzeźbiono, malowano, złocono i intarsjowano. Intarsja to technika zdobnicza, w której z mniejszych fragmentów drewna układa się wzór lub dekorację, które następnie wprawia się na przykład w meble. Często w ten sposób ozdabiano blaty stołów lub fronty szaf i drzwi. Cassone służyły jako skrzynie na posag, a po zawarciu małżeństwa – do przechowywania odzieży czy biżuterii. Mogły również pełnić funkcję siedziska. W muzeach spotykane są zarówno całe cassoni, jak i ich przekształcone lub rozproszone elementy – przede wszystkim obrazy, zwykle o tematyce mitologicznej, historycznej lub alegorycznej.

Na tych średniowiecznych malowidłach pochodzących z frontu skrzyni postacie są prawie pozbawione cech indywidualnych. Sceny rozgrywają się w plenerze. 

Elementy pejzażu są płaskie. Nie występuje perspektywa ani światłocień. Górny pas malowideł zdobi pastigliaggio. Jest to pozłacana, wypukła, wytłaczana w gipsie dekoracja z roślinnymi wzorami. Jej wygląd przypomina złote chmury unoszące się nad przedstawionymi poniżej scenami. 

Scena pod tytułem Porwanie Europy przedstawia grupę kobiet oraz trzy byki. Po lewej stronie, w uchylonych drzwiach, stoi kobieta skierowana swoim prawym bokiem do widza. Ubrana jest w prostą złotą suknię. Na rozpuszczonych jasnych włosach nosi wianek. Spogląda w stronę grupki kobiet ustawionych na prawo od niej. Wszystkie mają jasne włosy ozdobione wiankami. Kobiety stojące z przodu ubrane są w suknie: czerwoną, granatową, różową, brązową. 

Pierwsza kobieta od prawej zwrócona jest do widza prawym profilem. Nosi złotą suknię w brązowe plamki. To księżniczka fenicka – Europa. Wedle mitologii greckiej Zeus porwał ją pod postacią byka.

Europa stoi po lewej stronie byka, który znajduje się w prawej części kompozycji. Księżniczka pochyla się lekko i nakłada wianek na łeb zwierzęcia, ukazanego lewym profilem. Byk stoi przodem do niej, a lewym profilem do widza. Tuż za nim znajduje się drugi byk, odwrócony łbem w przeciwnym kierunku, czyli w prawo.  

Ponad nimi rozciąga się wzgórze z szarych skał. Rosną na nim pojedyncze drzewka o cienkich pniach i okrągłych koronach ciemnozielonych liści. W prawym górnym rogu malowidła znajduje się fragment granatowej chmury. Wyłania się z niej, widoczny z lewego profilu, łeb byka ozdobiony wieńcem. Poniżej znajduje się fragment ściany kamienicy z dwoma oknami.

Scena mitologiczna z Hermesem

Scena mitologiczna z Hermesem przedstawia kobietę, czterech młodzieńców oraz trzy krowy. W centralnej części malowidła na wprost stoi młodzieniec. To największa z postaci. Na jego jasnych włosach spoczywa wieniec. Z ramion wyrastają złote skrzydła. Nosi złotą szatę długą do kolan. Nogi osłaniają szare rajtuzy. W opuszczonej lewej ręce trzyma kij.

Na prawo od niego idą trzy krowy. Widoczna na pierwszym planie odwraca łeb w stronę skrzydła tego młodzieńca. Druga skierowana jest w prawą stronę. Trzecia namalowana została fragmentarycznie. Widać zad i tylne nogi.

Po lewej stronie malowidła znajduje się fragment ściany kamienicy. Na prawo od niej na tle czerwonej plamy z szarej chmury wyłania się kobieta ukazana od pasa w górę. Ma na sobie wianek i granatową suknię. Lewą ręką wskazuje przed siebie. Poniżej młodzieniec o złotych skrzydłach i złotej szacie wymachuje długim kijem. Na prawo od niego znad dolnej krawędzi obrazu wyłania się młodzieniec w czerwonej szacie. On również w uniesionej ręce trzyma kij. W prawym górnym rogu rysuje się głowa i ramiona czwartego młodzieńca. Ubrany jest w czerwoną szatę, a w uniesionej ręce także trzyma kij. 

Tło stanowią szare skały i drzewa. Scena ta przedstawia mitologiczną historię - Hermes wykrada stuokiemu Argosowi jałówkę, w którą Hera zamieniła nimfę Io. Była o nią zazdrosna, gdyż w Io zakochał się jej mąż Zeus.

Konsultacja audiodeskrypcji: Adrian Wyka
Konsultacja merytoryczna: Miłosz Kargol