Lavinia Fontana (przypisywany) – Judyta z głową Holofernesa
Lavinia Fontana (przypisywany) – Judyta z głową Holofernesa
Obraz autorstwa Lavinii Fontany (autorstwo przypisywane)
Tytuł: Judyta z głową Holofernesa
Data powstania: między 1590 a 1595 rokiem
Wymiary: wysokość: wysokość: 61 cm, szerokość: 50 cm, format: prostokąt,
Farba olejna na płótnie
Tytuł: Judyta z głową Holofernesa
Data powstania: między 1590 a 1595 rokiem
Wymiary: wysokość: wysokość: 61 cm, szerokość: 50 cm, format: prostokąt,
Farba olejna na płótnie
Obraz w układzie pionowym przedstawia biblijną Judytę trzymającą w lewej ręce odciętą głowę Holofernesa. Judyta, żydowska wdowa z Betulii, uratowała swoje miasto przed zniszczeniem przez wojska asyryjskie, zabijając ich wodza Holofernesa. Pokazywano ją w sztuce w momencie zabójstwa wroga lub tak jak w tym obrazie, dzierżącą w ręku zakrwawiony miecz i trzymającą za włosy głowę wodza Asyryjczyków. Kompozycję obrazu oświetla światło padające z góry, z lewej strony. Dominują ciemne, stonowane barwy.
Judyta została przedstawiona do pasa, na ciemnym tle. Ukazana w ujęciu trzy czwarte, zwrócona jest prawym bokiem i twarzą ku odbiorcy, a jej spojrzenie skierowane jest bezpośrednio na widza. Ma rudawe włosy upięte starannie do góry. Po lewej stronie fryzury widoczne są kokardy z ciemnej wstążki. Twarz jest owalna, o jasnej, zaróżowionej cerze. Czoło jest wysokie i szerokie. Oczy są duże i ciemnobrązowe. Brwi ciemne, cienkie i proste. Nos jest wydatny, długi i prosty. Policzki i ucho są delikatnie zarumienione. Usta zaciśnięte, pełne i różowe, ale dość wąskie. Spojrzenie bohaterki skierowane na odbiorcę jest stanowcze, a twarz pozbawiona jest uśmiechu.
Postać ubrana jest w ciemną suknię utworzoną z kilku warstw. Zewnętrzna ma granatowy, prawie czarny kolor i przypomina płaszcz. Jej krótkie rękawy odsłaniają długie, dopasowane rękawy białej koszuli. Krótkie rękawy sukni zdobią złote obszycia. Pod warstwą przypominającą płaszcz znajduje się druga, ciemnozielona warstwa o białych przeszyciach. Widoczny jest tylko fragment dekoltu. Dekolt jest kwadratowy, zakończony koronką. Do wewnętrznej warstwy sukni przymocowana jest kryza. Kryza to rodzaj kołnierza wykonanego z cienkiej tkaniny. Jest okrągły, plisowany lub marszczony. Zazwyczaj obszyty jest koronką. Kołnierz Judyty jest wysoki i biały, okalający twarz. Kołnierz sięga aż do uszu i jest zakończony koronką. Na szyi Judyty widnieje podwójny naszyjnik z pereł oraz długi, podwójny złoty łańcuch opadający na przód sukni.
W mocno zaciśniętej prawej dłoni Judyta trzyma szablę ze złotą rękojeścią. Ręka zgięta jest w łokciu o oparta pięścią o blat znajdujący się na dole. Na ostrzu szabli widoczne są ślady krwi. Palec wskazujący zdobi złoty pierścionek z czerwonym i białym kamieniem, a serdeczny mniejszy pierścionek z czerwonym oczkiem.
Lewa ręka uniesiona jest w prawo. Judyta trzyma w niej za włosy odciętą głowę Holofernesa, którą opiera na blacie. Głowa jest duża i ciemna. Ma gęste, ciemne włosy i długi zarost. Twarz martwego mężczyzny ma zamknięte oczy, zmarszczone brwi, długi nos i lekko otwarte usta. Cera jest szara, sinawa. Rysy twarzy są napięte, wygięte w bólu.
Na dole, wzdłuż poziomej krawędzi obrazu, znajduje się krawędź blatu lub parapetu. Ma szaro-zielony kolor. Na nim kobieta opiera prawą dłoń oraz uciętą głowę.
Lavinia Fontana była córką i uczennicą Prospera Fontany, manierystycznego malarza bolońskiego. Początkowo pracowała w rodzinnym mieście, a w 1603 przeniosła się do Rzymu, gdzie zaprosił ją papież Klemens VIII. Była pierwszą kobietą-artystką znaną szeroko zarówno we Włoszech, jak i za granicą. Wykonywała sceny religijne, ale najciekawszą część jej twórczości stanowią portrety. Obraz krakowski, który został przypisany Lavinii Fontanie na podstawie stylistycznych podobieństw, jest połączeniem wyobrażenia biblijnej bohaterki Judyty z portretem malarki. Jak się wydaje, twarz Judyty nosi cechy autoportretu artystki, która w wielu innych przedstawieniach o charakterze religijno-historycznym przydawała bohaterkom swoją charakterystyczną pociągłą twarz z długim nosem.
Audiodeskrypcja: Emilia Szymańska
Konsultacja: Adrian Wyka
Konsultacja merytoryczna: Miłosz Kargol
Judyta została przedstawiona do pasa, na ciemnym tle. Ukazana w ujęciu trzy czwarte, zwrócona jest prawym bokiem i twarzą ku odbiorcy, a jej spojrzenie skierowane jest bezpośrednio na widza. Ma rudawe włosy upięte starannie do góry. Po lewej stronie fryzury widoczne są kokardy z ciemnej wstążki. Twarz jest owalna, o jasnej, zaróżowionej cerze. Czoło jest wysokie i szerokie. Oczy są duże i ciemnobrązowe. Brwi ciemne, cienkie i proste. Nos jest wydatny, długi i prosty. Policzki i ucho są delikatnie zarumienione. Usta zaciśnięte, pełne i różowe, ale dość wąskie. Spojrzenie bohaterki skierowane na odbiorcę jest stanowcze, a twarz pozbawiona jest uśmiechu.
Postać ubrana jest w ciemną suknię utworzoną z kilku warstw. Zewnętrzna ma granatowy, prawie czarny kolor i przypomina płaszcz. Jej krótkie rękawy odsłaniają długie, dopasowane rękawy białej koszuli. Krótkie rękawy sukni zdobią złote obszycia. Pod warstwą przypominającą płaszcz znajduje się druga, ciemnozielona warstwa o białych przeszyciach. Widoczny jest tylko fragment dekoltu. Dekolt jest kwadratowy, zakończony koronką. Do wewnętrznej warstwy sukni przymocowana jest kryza. Kryza to rodzaj kołnierza wykonanego z cienkiej tkaniny. Jest okrągły, plisowany lub marszczony. Zazwyczaj obszyty jest koronką. Kołnierz Judyty jest wysoki i biały, okalający twarz. Kołnierz sięga aż do uszu i jest zakończony koronką. Na szyi Judyty widnieje podwójny naszyjnik z pereł oraz długi, podwójny złoty łańcuch opadający na przód sukni.
W mocno zaciśniętej prawej dłoni Judyta trzyma szablę ze złotą rękojeścią. Ręka zgięta jest w łokciu o oparta pięścią o blat znajdujący się na dole. Na ostrzu szabli widoczne są ślady krwi. Palec wskazujący zdobi złoty pierścionek z czerwonym i białym kamieniem, a serdeczny mniejszy pierścionek z czerwonym oczkiem.
Lewa ręka uniesiona jest w prawo. Judyta trzyma w niej za włosy odciętą głowę Holofernesa, którą opiera na blacie. Głowa jest duża i ciemna. Ma gęste, ciemne włosy i długi zarost. Twarz martwego mężczyzny ma zamknięte oczy, zmarszczone brwi, długi nos i lekko otwarte usta. Cera jest szara, sinawa. Rysy twarzy są napięte, wygięte w bólu.
Na dole, wzdłuż poziomej krawędzi obrazu, znajduje się krawędź blatu lub parapetu. Ma szaro-zielony kolor. Na nim kobieta opiera prawą dłoń oraz uciętą głowę.
Lavinia Fontana była córką i uczennicą Prospera Fontany, manierystycznego malarza bolońskiego. Początkowo pracowała w rodzinnym mieście, a w 1603 przeniosła się do Rzymu, gdzie zaprosił ją papież Klemens VIII. Była pierwszą kobietą-artystką znaną szeroko zarówno we Włoszech, jak i za granicą. Wykonywała sceny religijne, ale najciekawszą część jej twórczości stanowią portrety. Obraz krakowski, który został przypisany Lavinii Fontanie na podstawie stylistycznych podobieństw, jest połączeniem wyobrażenia biblijnej bohaterki Judyty z portretem malarki. Jak się wydaje, twarz Judyty nosi cechy autoportretu artystki, która w wielu innych przedstawieniach o charakterze religijno-historycznym przydawała bohaterkom swoją charakterystyczną pociągłą twarz z długim nosem.
Audiodeskrypcja: Emilia Szymańska
Konsultacja: Adrian Wyka
Konsultacja merytoryczna: Miłosz Kargol