{baseAction::__('GO_TO_CONTENT')}
Dostępny dla niepełnosprawnych wzrokowo Przewijak Kawiarnia Dostępny dla niepełnosprawnych słuchowo facebook flickr googleplus instagram pinterest searchsearch twitterwifi Zakaz fotografowania youtube wheelchair Listgridheart LOGO kir Calendar Calendar Calendar Logo

Zygmunt II August<br>– władca i bibliofil

01.09.2020-31.01.2021 Zygmunt II August<br>– władca i bibliofil

W 500-letnią rocznicę urodzin króla pragniemy zwrócić Państwa uwagę na szczególną pasję władcy jaką było gromadzenie ksiąg. Tworzenie biblioteki było nie tylko jednym z elementów splendoru jego dworu. Książki stanowiły łącznik z rozwijającymi się na Zachodzie prądami i ideami. Gromadzona od zarania (praktycznie całkowicie bez wcielania innych księgozbiorów), prywatna i fundacyjna biblioteka królewska stała się na tle innych bibliotek europejskich zjawiskiem absolutnie nieprzeciętnym.

Zygmunt II August (1 sierpnia 1520, Kraków – 7 lipca 1572, Knyszyn).

Syn Zygmunta I Starego i pochodzącej z Bari we Włoszech Bony Sforzy. Od 1529 roku Wielki Książę Litewski, od 1530 roku król Polski, ostatni męski przedstawiciel dynastii Jagiellonów (zmarł bezpotomnie). Jako jedyny władca w dziejach polskich i mając zaledwie 10 lat, został – jeszcze za życia ojca – koronowany
vivente rege. Faktyczną władzę sprawować zaczął dopiero po jego śmierci w roku 1548. Był inicjatorem połączenia, na mocy Unii Lubelskiej (1569), Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w jedno państwo – Rzeczpospolitą Obojga Narodów.

Wszystkie książki posiadały jednolite, reprezentacyjne oprawy. W zwierciadle przedniej okładki umieszczano wzorowaną na pieczęciach królewskich plakietę herbową zawierającą herby Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego zwieńczone koroną i mitrą książęcą. Na każdej tylnej okładce umieszczano napis: SIGISMUNDI  AUGUSTI  REGIS  POLONIAE  MONUMENTUM  oraz datę wykonania oprawy. Użycie niebanalnego słowa „Monumentum” nawiązuje do cytatu z Pieśni Horacego: Exegi monumentum aere perennius („Stawiłem sobie pomnik trwalszy niż ze spiżu”) i świadczy o świadomej działalności króla realizującego ponadczasowe zamierzenie stworzenia książnicy na miarę innych dworów królewskich. Stąd też nazwa „Monumenta” dla ksiąg z królewskiej biblioteki. 

Po śmierci króla biblioteka podróżowała i zmieniała właścicieli, powoli rozpraszając swoje zbiory. Ogółem, spośród szacowanych 4 tysięcy woluminów zachowało się tylko około 633, ale pojedyncze egzemplarze wciąż wychodzą na światło dzienne. 

Na wystawie prezentowane są egzemplarze z kolekcji Biblioteki Książąt Czartoryskich, w tym najcenniejszy druk w zbiorach – pierwsze, norymberskie wydanie dzieła Mikołaja Kopernika – O obrotach sfer niebieskich z roku 1543. Dzieło wpisano do Indeksu ksiąg zakazanych w roku 1616 a wycofano dopiero w roku 1822! 


Kuratorka wystawy: Elżbieta Zając

Zapraszamy do oglądania na wystawie oraz w naszej Bibliotece cyfrowej:

https://cyfrowe.mnk.pl/dlibra/publication/17096 


Zrealizowano w ramach Projektu "Przeszłość przyszłości" remont i wyposażenie Muzeum Książąt Czartoryskich, Muzeum Narodowe w Krakowie w celu udostępnienia unikatowej kolekcji

Słowa kluczowe:

wystawa, biblioteka

MNK Muzeum Czartoryskich

ul. Pijarska 15, 31-015 Kraków sala biblioteczna Muzeum Książąt Czartoryskich
  • poniedziałek: NIECZYNNE
  • wtorek - niedziela: 10.00-18.00
Mikołaj Kopernik: De revolutionibus orbium coelestium. 1 wydanie. Norymberga, 1543 Okładka górna, Z biblioteki króla Zygmunta II Augusta
Zygmunt II August – władca i bibliofil
Mikołaj Kopernik: De revolutionibus orbium coelestium. 1 wydanie. Norymberga, 1543 Okładka dolna, Z biblioteki króla Zygmunta II Augusta
Zygmunt II August – władca i bibliofil
Mikołaj Kopernik: De revolutionibus orbium coelestium. 1 wydanie. Norymberga, 1543 Strona tytułowa, Z biblioteki króla Zygmunta II Augusta
Zygmunt II August – władca i bibliofil
Mikołaj Kopernik: De revolutionibus orbium coelestium. 1 wydanie. Norymberga, 1543 Układ heliocentryczny, Z biblioteki króla Zygmunta II Augusta
Zygmunt II August – władca i bibliofil
Leonardus de Utino: Sermones floridi de tempore cum duplici tabula eoru[m]dem. Lyon, 1511 Okładka dolna, Z Biblioteki króla Zygmunta II Augusta
Zygmunt II August – władca i bibliofil
Leonardus de Utino: Sermones floridi de tempore cum duplici tabula eoru[m]dem. Lyon, 1511 Okładka górna, Z Biblioteki króla Zygmunta II Augusta
Zygmunt II August – władca i bibliofil
Zygmunt August król polski i wielki książę litewski na żądanie stanów koronnych przywraca i wciela do Korony Polskiej Podlasie i Wołyń jako z dawna i z całym prawem należące do Korony. Lublin, 5 III 1569 Dokument z pieczęcią i podpisem króla Zygmunta II
Zygmunt II August – władca i bibliofil
Zygmunt August król polski i wielki książę litewski na żądanie stanów koronnych przywraca i wciela do Korony Polskiej Podlasie i Wołyń jako z dawna i z całym prawem należące do Korony. Lublin, 5 III 1569 Dokument z pieczęcią i podpisem króla Zygmunta II
Zygmunt II August – władca i bibliofil