POLSCY SCENOGRAFOWIE XX i XXI WIEKU
Wystawa odsłania przed widzami kulisy wyobraźni wielkich artystów i scenografów, którzy od czasów II wojny światowej kreowali teatr operowy, projektując scenografię i kostiumy. Zobaczymy kilkaset projektów dekoracji i strojów, fotografie, makiety, prezentacje multimedialne oraz fragmenty oper i filmów o twórcach.

Usłyszymy najpiękniejsze arie operowe. Wejdziemy do magazynów dekoracji i charakteryzatorni, a na koniec znajdziemy się na scenie.

- Po raz kolejny Muzeum Narodowe w Krakowie zaprasza swoich gości na pozornie nietypową wystawę – mówi Zofia Gołubiew, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie. - Nietypową  – gdyż poświęconą nie na przykład malarstwu czy rzeźbie, lecz operze. Pozornie  – ponieważ jest to w pełnym tego słowa znaczeniu wystawa sztuki. Prezentowane są na niej dzieła artystów wybitnych, mających ustalone miejsce w historii sztuki polskiej. Tym razem to nie obrazy, grafiki czy rzeźby są ich dziełami, lecz całościowy obraz sceny operowej, stwarzający najwłaściwszą przestrzeń dla muzyki –"przestrzeń opery".

Wystawa jest częścią obchodów Jubileuszu 60-lecia Opery Krakowskiej i przygotowana została przez tę instytucję wspólnie z Muzeum Narodowym w Krakowie. - Przestrzeń opery – jak my, pracujący na co dzień wokół sceny, rozumiemy to określenie? Odpowiedź nie jest prosta i jednoznaczna - mówi Bogusław Nowak Dyrektor Naczelny Opery Krakowskiej. - Wielokrotnie zastanawiamy się nad sensem tego pojęcia, pytamy o jego istotę, szukamy definicji. Zadajemy sobie te pytania, by móc twórczo realizować swoją pracę, by odpowiedzieć w sposób najwłaściwszy na oczekiwania odbiorców sztuki. Nie możemy ich zawieść, rozczarować, naszym zadaniem jest przecież wywołać zaskoczenie, radość i zachwyt.

- W przestrzeni opery jest miejsce dla widza, krytyka, naukowca, kompozytora, librecisty, śpiewaka, dyrygenta i reżysera oraz dla scenografa i kostiumografa. Dopiero wtedy, gdy wszyscy się spotkamy, kiedy łączy nas idea tworzenia spektaklu, rozumiemy operową przestrzeń, dotykamy jej logiki, wyczuwamy jej wymagania, zaczynamy w niej istnieć. Trzeba jednak pamiętać, że wspomniane"bycie razem" często poprzedza samotność. Samotność Twórcy, zakończona artystyczną wypowiedzią. Efekty odosobnienia staraliśmy się uchwycić zapraszając Państwa do pracowni polskich scenografów i kostiumografów. To niezwykłe terytorium. Zaglądając tam łatwiej zrozumiemy przestrzeń, w której poruszamy się – razem - lecz dzięki ich wielkiej, twórczej wyobraźni – dodaje dyrektor Opery Krakowskiej.

Ekspozycja ukazuje różnorodność zjawisk i tendencji dominujących w polskiej scenografii, tworzonej na największych scenach operowych w Polsce. Jej charakterystyczną cechą jest związek ze sztuką nowoczesną i współczesną. Wystawa w MNK pokaże jak rodzi się wizualna strona teatru operowego, pozwoli zajrzeć za kulisy i poczuć magię tej sztuki.

Ponad 500 projektów dekoracji i kostiumów pochodzi z muzeów, teatrów operowych i ich archiwów z całej Polski. Wiele z tych prac zostanie pokazanych publicznie po raz pierwszy. Na wystawie zaprezentujemy prace 45 artystów, m.in.: Karola Frycza, Andrzeja Pronaszki, Andrzeja Stopki, Tadeusza Kantora, Kazimierza Mikulskiego, Lidii i Jerzego Skarżyńskich, Marii Jaremy, Józefa Szajny, Krystyny Zachwatowicz, Andrzeja Kreutz Majewskiego, Otto Axera, Krzysztofa Pankiewicza, Zofii Wierchowicz, Teresy Roszkowskiej, Franciszka Starowieyskiego, Zofii de Ines, Borisa Kudlički i Małgorzaty Szczęśniak.

"Teatr dla niektórych plastyków, okazał się tak niewyczerpanym źródłem dopingu artystycznego, że na stałe się z nim związali. Teatr ich wciągnął, pochłonął, zawojował, lecz jednocześnie sam uległ, podporządkowując się ich zamysłom." – pisał Andrzej Pronaszko.

(O nową przestrzeń sceniczną, 1958, w: Andrzej Pronaszko. Zapiski scenografa, 1976). Te wzajemne inspiracje ujawnia wystawa w MNK.

Wystawa jest wspólnym projektem Muzeum Narodowego w Krakowie i Opery Krakowskiej

Kurator: Katarzyna Sanocka
Koordynator: Maria Grzywacz
Konsultacje: prof. Józef Opalski
Aranżacja: Przemysław Klonowski
Światło i multimedia: Marta Saint Tokarz

Projekt współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego i Gminę Miejską Kraków.