Muzeum Książąt Czartoryskich ponownie otwarte

- Kolekcja Czartoryskich to nie tylko Leonardo i Rembrandt. To akt hołdu pruskiego, kronika Jana Długosza – to rzeczy, które definiują naszą historię i tożsamość. Otwarcie Muzeum Książąt Czartoryskich będzie zatem wyjątkowym wydarzeniem, nie tylko dla miłośników sztuki. Po kilku latach intensywnej i systematycznej pracy zespołu MNK, prezentujemy muzeum kompletne: dostępne, nowoczesne, bardzo otwarte, ale nawiązujące do tradycji najstarszej w Polsce kolekcji muzealnej – mówi dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.

Muzeum Książąt Czartoryskich było nieczynne przez prawie dziesięć lat, dlatego jego ponowne otwarcie jest jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych tego roku. Muzeum nie tylko zostało poddane gruntownemu remontowi, ale także zyskało dodatkową przestrzeń wystawienniczą – od teraz dzieła sztuki będą prezentowane na dwóch piętrach Pałacu i w jego oficynach.

- Wyróżnikiem Muzeum Czartoryskich jest historyczny charakter kolekcji, szczycącej się posiadaniem wielu unikatowych dzieł sztuki: obrazów, średniowiecznych emalii, rzeźb w kości słoniowej, bursztynie i koralu, ceramiki, weneckich szkieł i augsburskich sreber, perskich kobierców, tkanin, orientalnych i polskich militariów – dzieł niezwykłej urody i wartości artystycznej i historycznej – mówi Katarzyna Płonka-Bałus, kurator Muzeum Książąt Czartoryskich.

Zawiłe losy kolekcji

W 1801 roku księżna Izabela z Flemmingów Czartoryska założyła najstarsze polskie muzeum. Kolekcjonowane przez nią zbiory były prezentowane w Puławach, w dwóch parkowych pawilonach: Świątyni Sybilli, a od 1809 roku także w Domu Gotyckim. To właśnie w Domu Gotyckim eksponowano Damę z  gronostajem Leonarda da Vinci oraz Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem Rembrandta van Rijna. Do pereł w kolekcji Czartoryskich należał wówczas także Portret młodzieńca Rafaela Santi (zaginiony podczas II wojny światowej).

Muzeum nie przetrwało jednak powstania listopadowego, w 1831 roku – po emigracji księcia Adama Jerzego Czartoryskiego – zbiory zostały przewiezione do Paryża. Powróciły do Polski dopiero w 1876 roku, w związku z planowanym otwarciem muzeum w Krakowie. Znaczące straty dla kolekcji przyniosła II wojna światowa. Po wojnie muzeum trafiło pod opiekę Muzeum Narodowego w Krakowie, a w 1991 pod zarząd Fundacji Książąt Czartoryskich. 29 grudnia 2016 roku, dzięki zakupowi rządu RP, kolekcja książąt Czartoryskich stała się integralną częścią Muzeum Narodowego w Krakowie.

21 sal pełnych sztuki

Wyjątkowy spacer po 21 salach Muzeum Książąt Czartoryskich rozpoczyna się od Podestu, gdzie prezentowane są dwa monumentalne płótna rodzajowe Jana Piotra Norblina. W dalszej części znajdują się pomieszczenia poświęcone Czartoryskim, stamtąd zwiedzający trafią do sal ukazujących dzieje Polski: od czasów Jagiellonów aż po schyłek I Rzeczypospolitej. Na pierwszym piętrze Muzeum widzowie zobaczą także najpiękniejsze dzieła sztuki sakralnej. Kolejne pomieszczenia przeniosą zwiedzających w zupełnie inną scenerię – świat sztuki Dalekiego Wschodu.

Zwiedzanie drugiego piętra rozpoczyna się od Salonu antycznego, by później przenieść się do sali poświęconej sztuce renesansu. To stamtąd można przejść do pomieszczenia, w którym eksponowana jest Dama z gronostajem Leonarda da Vinci. Kolejne przestrzenie zabiorą widzów w podróż przez sztukę średniowiecza, sztukę Europy Północnej XV–XVII wieku – aż do czasów Rembrandta. Na drugim piętrze w Sali Polskiej prezentowane są też pamiątki głównie z puławskiej Świątyni Sybilli, a w salach oficyny – zbiory biblioteczne oraz kolekcja grafik i rysunków.

(oprac. na podstawie tekstów Katarzyny Płonki-Bałus, Mateusza Chramca, Natalii Koziary, Muzeum Książąt Czartoryskich)