Najcenniejsze. Kolekcja Książąt Czartoryskich
07.04.2017-25.02.2018
W Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich (ul. Pijarska 8), mieszczącym dotąd Galerię Sztuki Starożytnej prezentujemy wybór najcenniejszych dzieł sztuki i pamiątek historycznych z kolekcji Książąt Czartoryskich.
Ekspozycja ukazuje ich wielką różnorodność (sztuka starożytna, malarstwo, rzemiosło artystyczne, militaria, rysunek i grafika, zbiory biblioteczne) oraz równie imponującą rozpiętość czasową – od starożytnego Egiptu aż po wiek XIX.
Zaznaczone są wyraźnie dwa zasadnicze nurty tego muzeum: historyczno-patriotyczny i artystyczny. W pierwszym na szczególną uwagę zasługują liczne obiekty wiązane przez tradycję z wybitnymi postaciami polskiej i europejskiej historii i kultury (m.in. Stanisławem Żółkiewskim i Stefanem Czarnieckim, królem Janem III Sobieskim, Tadeuszem Kościuszką i księciem Józefem Poniatowskim, a także Petrarką, Szekspirem, Janem Jakubem Rousseau i Napoleonem Bonaparte), w drugim natomiast nurcie na czoło wybija się arcydzieło światowego malarstwa – Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem Rembrandta, obraz ciekawy zarówno ze względu na swoją efektowną formę malarską, jak również głębokie i uniwersalne przesłanie natury etycznej. Pokazane są także późnogotyckie i wczesnorenesansowe obrazy włoskie i niderlandzkie, m.in. Ukrzyżowanie Mistrza Piety, Zwiastowanie z kręgu Dirka Boutsa oraz niezwykle atrakcyjny fragment skrzyni weselnej (cassone) z przedstawieniem Parysa i Heleny oraz Tristana i Izoldy.
Pośród obrazów na uwagę zasługuje także Zwiastowanie krakowskiego Mistrza Jerzego (1517) – z mikroskopijnym portretem fundatora obrazu kanonika Jakuba Monopedesa, oraz dwa późniejsze dzieła: Portret Łukasza Opalińskiego (ok. 1640) – podręcznikowy przykład oficjalnego portretu sarmackiego, a także Polonia (Zakuwana Polska) Jana Matejki, niedokończony obraz alegoryczny na temat upadku powstania styczniowego (1863–1864).
W Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich (ul. Pijarska 8), mieszczącym dotąd Galerię Sztuki Starożytnej prezentujemy wybór najcenniejszych dzieł sztuki i pamiątek historycznych z kolekcji Książąt Czartoryskich.
Ekspozycja ukazuje ich wielką różnorodność (sztuka starożytna, malarstwo, rzemiosło artystyczne, militaria, rysunek i grafika, zbiory biblioteczne) oraz równie imponującą rozpiętość czasową – od starożytnego Egiptu aż po wiek XIX.
Zaznaczone są wyraźnie dwa zasadnicze nurty tego muzeum: historyczno-patriotyczny i artystyczny. W pierwszym na szczególną uwagę zasługują liczne obiekty wiązane przez tradycję z wybitnymi postaciami polskiej i europejskiej historii i kultury (m.in. Stanisławem Żółkiewskim i Stefanem Czarnieckim, królem Janem III Sobieskim, Tadeuszem Kościuszką i księciem Józefem Poniatowskim, a także Petrarką, Szekspirem, Janem Jakubem Rousseau i Napoleonem Bonaparte), w drugim natomiast nurcie na czoło wybija się arcydzieło światowego malarstwa – Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem Rembrandta, obraz ciekawy zarówno ze względu na swoją efektowną formę malarską, jak również głębokie i uniwersalne przesłanie natury etycznej. Pokazane są także późnogotyckie i wczesnorenesansowe obrazy włoskie i niderlandzkie, m.in. Ukrzyżowanie Mistrza Piety, Zwiastowanie z kręgu Dirka Boutsa oraz niezwykle atrakcyjny fragment skrzyni weselnej (cassone) z przedstawieniem Parysa i Heleny oraz Tristana i Izoldy.
Pośród obrazów na uwagę zasługuje także Zwiastowanie krakowskiego Mistrza Jerzego (1517) – z mikroskopijnym portretem fundatora obrazu kanonika Jakuba Monopedesa, oraz dwa późniejsze dzieła: Portret Łukasza Opalińskiego (ok. 1640) – podręcznikowy przykład oficjalnego portretu sarmackiego, a także Polonia (Zakuwana Polska) Jana Matejki, niedokończony obraz alegoryczny na temat upadku powstania styczniowego (1863–1864).
W ekspozycji warto wyróżnić pewne dość jednorodne zespoły, jak np. sarkofagi egipskie i etruskie, liczne dzieła sztuki greckiej i rzymskiej, średniowieczne emalie i wyroby z kości słoniowej, renesansowe obrazy włoskie (Wenus Victrix Michele Tosiniego), niemieckie (Św. Katarzyna Aleksandryjska Hansa Kulmbacha i Portret rodziny Jagiellonów z pracowni Łukasza Cranacha mł.) oraz francuskie (Portret Don Juana Austriackiego naśladowcy François Cloueta), włoskie wyroby majolikowe, szkła i srebra, czy interesujące przykłady europejskiego i polskiego uzbrojenia oraz broni (fragmenty garnituru renesansowej zbroi na jeźdźca i konia po arcyksięciu Ferdynandzie VII, gubernatorze Niderlandów, polska zbroja karacenowa), tkaniny (Złoty deszcz, arras brukselski z 1. połowy XVI w. ze sceną z historii Danae) oraz chorągwie (w tym moskiewska chorągiew tzw. "carów Szujskich").
Na wystawie zaaranżowane są w jej obrębie zmienne, czasowe pokazy rycin i rysunków oraz rękopisów iluminowanych, starodruków, map i dokumentów historycznych ze zbiorów Biblioteki Książąt Czartoryskich.
Ekspozycja pozwala na połączenie w jednej przestrzeni galerii obiektów artystycznych i pamiątek, pochodzących z różnych okresów i reprezentujących różne style, począwszy od m.in. weneckiej butelki z kryształu górskiego łączonej z królem Francji Franciszkiem I, po renesansową tarczę (tzw. wróżebną), wiązaną z królem Janem III Sobieskim, odlew dłoni Fryderyka Chopina, czy też klucz do pierwszego w Polsce budynku muzealnego – Świątyni Sybilli w Puławach, otwartej przez Księżną Izabelę Czartoryską w roku 1801.
Portret Izabeli oraz wizerunek wnuka księżnej – księcia Władysława Czartoryskiego, który w roku 1876 otworzył Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie, znajdują się u wejścia na wystawę.
Wystawa stwarza niepowtarzalną okazję do wkroczenia w krąg gabinetu sztuki i osobliwości, operującego zaskakującymi zestawieniami obiektów, nie liczącego się z ich chronologią, podręcznikowymi klasyfikacjami, a nawet rangą artystyczną.
Kolekcja i budynki Książąt Czartoryskich stały się własnością Narodu Polskiego w dniu 29 grudnia 2016 roku.
Kurator wystawy: Janusz Wałek
Koordynator wystawy: Katarzyna Pawłowska
Projekt aranżacji i identyfikacji graficznej wystawy: Luiza Berdak
MNK Muzeum Czartoryskich
ul. Pijarska 15, 31-015 Kraków- poniedziałek: NIECZYNNE
- wtorek - niedziela: 10.00-18.00
Egipt, XXIII/XXIV dynastia (2. połowa VIII w. p.n.e.)
rzeźbienie, polichromia
Egipt, XXIII/XXIV dynastia (2. połowa VIII w. p.n.e.)
rzeźbienie, polichromia
autor: Mistrz Legendy Marii Magdaleny (czynny ok. 1475–1530 – przypisywany)
ok. 1514–15
olej, deska dębowa
na odwrocie napis farbą olejną: C.EC. DG 422 (Collection Elisabeth Czartoryska) oraz monogram wiązany AS 178 (znak galerii Sułkowskich w Rydzynie)
Bruksela, pocz. XVI w.
nici wełniane, jedwabne, srebrne, złote
Mediolan, 2. poł. XVI w.
żelazo srebrzone i złocone, blacha brązowa; kucie, trybowanie, cyzelowanie
Niemcy, 1531
kość jelenia, brąz; rzeźbienie, złocenie
autor: Michael Mader (czynny 1598 - zm. 1632, Norymberga)
muszla z gatunku turbo marmoreus, szlifowana; srebro kute, odlewane, ryte, złocone
Rosja, XVI/XVII w.
jedwabny adamaszek; złocenia, szycie, malowanie
autor: Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606-1669)
olej, deska dębowa
sygn. p.d.: Rembrandt f. 1638
autor: Caspar Netscher (1639-1684)
olej, deska dębowa
autor: Lorenz I Biller (mistrz 1644, zm. 1685, Augsburg)
srebro trybowane, odlewane, cyzelowane
autor: Maria Louisa Catherine Cecilia Cosway (1759–1838), 1790
olej, płótno
autor: Kazimierz Wojniakowski (1772-1812)
olej, płótno
sygn. po prawej koło ramienia: C.W.pinx./1796
Polska (roboty Ormian lwowskich), XVII/XVIII w.
żelazo, stal; kucie, inkrustacja, kameryzacja
autor: Jan Matejko (1838–1893)
olej, płótno
sygn. p.d.: J. Matejko 1876
Egipt, XXIII/XXIV dynastia (2. połowa VIII w. p.n.e.)
rzeźbienie, polichromia
Egipt, XXIII/XXIV dynastia (2. połowa VIII w. p.n.e.)
rzeźbienie, polichromia
autor: Mistrz Legendy Marii Magdaleny (czynny ok. 1475–1530 – przypisywany)
ok. 1514–15
olej, deska dębowa
na odwrocie napis farbą olejną: C.EC. DG 422 (Collection Elisabeth Czartoryska) oraz monogram wiązany AS 178 (znak galerii Sułkowskich w Rydzynie)
Bruksela, pocz. XVI w.
nici wełniane, jedwabne, srebrne, złote
Mediolan, 2. poł. XVI w.
żelazo srebrzone i złocone, blacha brązowa; kucie, trybowanie, cyzelowanie
Niemcy, 1531
kość jelenia, brąz; rzeźbienie, złocenie
autor: Michael Mader (czynny 1598 - zm. 1632, Norymberga)
muszla z gatunku turbo marmoreus, szlifowana; srebro kute, odlewane, ryte, złocone
Rosja, XVI/XVII w.
jedwabny adamaszek; złocenia, szycie, malowanie
autor: Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606-1669)
olej, deska dębowa
sygn. p.d.: Rembrandt f. 1638
autor: Caspar Netscher (1639-1684)
olej, deska dębowa
autor: Lorenz I Biller (mistrz 1644, zm. 1685, Augsburg)
srebro trybowane, odlewane, cyzelowane
autor: Maria Louisa Catherine Cecilia Cosway (1759–1838), 1790
olej, płótno
autor: Kazimierz Wojniakowski (1772-1812)
olej, płótno
sygn. po prawej koło ramienia: C.W.pinx./1796
Polska (roboty Ormian lwowskich), XVII/XVIII w.
żelazo, stal; kucie, inkrustacja, kameryzacja
autor: Jan Matejko (1838–1893)
olej, płótno
sygn. p.d.: J. Matejko 1876
/ fot. Marek Lasyk
/ fot. Marek Lasyk
/ fot. Marek Lasyk
/ fot. Mirosław Żak - Pracownia Fotograficzna MNK
/ fot. Mateusz Szczypiński, pracownia fotograficzna MNK
/ fot. Mateusz Szczypiński, pracownia fotograficzna MNK
ok. 1490, olej na desce
ok. 1490, olej na desce
1638, olej na desce
1668-1672 r., olej na desce
ok. 1495-1500 r., olej na desce
XVI w., olej na desce
(fragment większego obrazu), ok. 1511 r., tempera na desce
Egipt, Epoka Późna
ok. 1556 r.;
olej na blasze
1864 r., olej na płótnie
srebro złocone, Norymberga, 1600-1625
Wrocław, ok. 1600 r.;
muszla, srebro złocone
2. poł. X w. p.n.e.
glina, Etruria, VI w. p.n.e.
Etruria, III / II w. p.n.e.
Cesarstwo rzymskie, 380-400, marmur
Ateny, V w. p.n.e.
według tradycji zdobyta przez S. Żółkiewskiego pod Kłuszynem w 1610 r., ok. 1610 r.
srebro złocone, turkusy
z garnituru zbroi arcyksięcia Albrechta, gubernatora Niderlandów, Mediolan
koniec XVI w., żelazo złocone
Włochy, XVI w., żelazo pozłacane
Polska, k. XVII w.
Belgia, 1. poł. XVI w.
poł. XVI w.
Turyngia (lub Saksonia/?/), 1350 - 1375 r., kość słoniowa
Limoges, 2. ćw. XIII w., miedź, emalia
1. poł. XV w.
XVI / XVII w.;
miedzioryt
ok. 1501-3 r.;
miedzioryt
1674 r., akwaforta
ok. 1765-1770 r.;
pióro i lawowanie w tonie brunatnym.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Mecenas MNK
Patroni medialni
